ابتکارعمل‌های متعدد عربی برای پایان دادن به جنگ غزه نشانه چیست؟

درپی انتشار اخباری مبنی بر ارائه ابتکارعمل‌هایی از سوی مصر و قطر برای پایان دادن به جنگ غزه ، تحلیلگر سرشناس جهان عرب معتقد است که تنوع در ابتکارعمل‌های پیشنهادی در این بازه زمانی که در سایه استقبال غیر علنی آمریکا و ناکامی رژیم صهیونیستی در دستیابی به اهداف اعلام شده خود صورت گرفته است، موید پیروزی مقاومت در نوار غزه و یک پیروزی بزرگ و سرنوشت ساز است که تنها با این فداکاری‌های بزرگ و اراده آهنین دوراندیشانه برای مقاومت در برابر رژیم اشغالگر حاصل شد.

به گزارش ایسنا، عبدالباری عطوان، تحلیلگر سرشناس جهان عرب و سردبیر روزنامه رأی الیوم در یادداشتی در این باره نوشت: قبل از صحبت درباره جزئیات ابتکارعمل سه مرحله‌ای که مصر برای پایان دادن به جنگ فعلی در نوار غزه مطرح کرد، باید روی یک موضوع بسیار مهم توقف کرد و آن موضوع این است که دولت‌های عربی همیشه داوطلبانه نقش میانجی «بی‌طرف» را ایفا و ابتکارعمل‌هایی را ارائه و ترویج می‌کنند و در برخی موارد اهمیتی به نظر موافق یا مخالف فلسطینی‌ها نمی‌دهند؛ این به طرف اسرائیلی حق «وتو»ی مفاد این ابتکارعمل‌ها را می‌دهد؛ چراکه هیچ تضمین قوی برای اجرای آنها وجود ندارد. این نکته در ابتکارعمل صلح عربی و تمام توافقات آتش‌بس و بازسازی در نوار غزه و به ویژه در ۱۰ سال گذشته مطرح بوده‌است.

رژیم صهیونیستی مرتکب جنگ نسل کشی و پاکسازی نژادی در غزه شد، بیش از ۲۱ هزار غیرنظامی فلسطینی را کشت، نزدیک به ۶۰ هزار تن را زخمی، ۸۵ درصد ساختمان‌های نوار غزه را ویران و بیش از دو میلیون نفر را آواره کرد، اما علی‌رغم گذشت بیش از ۸۰ روز از این جنگ که در تاریخ منازعه اعراب و رژیم اشغالگر طولانی‌ترین جنگ است، به هیچ وجه در این جنگ پیروز نشد و اکنون عده‌ای از عرب‌ها درصدد هستند تا این رژیم را از این بن‌بست نجات دهند، اکثر شروط آن را برآورده و سندی مبنی بر تبرئه آن از همه قتل‌عام‌هایش صادر کنند و در نهایت چهره آغشته به خون آن در تمام دنیا را سفید و پاک کنند.

صهیونیست‌ها در این جنگ پیروز نشدند و نخواهند شد و به هیچ یک از اهداف اعلامی و پنهانی خود نرسیدند. آنها از جنگ نسل کشی غیرنظامیان برای ایجاد رعب و وحشت در میان فلسطینی‌ها استفاده کردند و شمشیر آوارگی را بر فرق سر آنها و دولت‌های عربی همسایه قرار دادند تا از طریق یک ابتکارعمل عربی برای پایان دادن به درگیری در غزه طبق شروط خود به تمامی اهدافشان دست یابند.

تاکنون هیچ رد یا پذیرشی از سوی مقاومت فلسطین و یا رژیم اشغالگر صورت نگرفته‌است. بر اساس بیانیه رسمی مصر، مذاکرات پیرامون این ابتکارعمل با جناح خارجی جنبش‌های «حماس» و «جهاد اسلامی» انجام شده و هیچ تماسی با رهبری حماس که مقاومت را در داخل نوار غزه رهبری می‌کند، صورت نگرفته‌است.

چندین نکته وجود دارد که برای بررسی شروط ابتکارعمل مصر به شکل فعلی آن، نباید نادیده گرفته شود؛ نکته نخست این است که ابتکار پیشنهادی قاهره به صراحت آتش‌بس دائمی و فوری و عقب نشینی همه جانبه نیروهای اشغالگر قبل از هرگونه مذاکره در مورد تبادل اسرا را تصریح نمی‌کند.

در رابطه با نکته دوم نیز باید گفت آنچه در حال حاضر روی میز است، «آتش‌بس» بدون هیچ‌گونه ضمانت بین المللی یا از سوی ابرقدرت‌ها برای اجرای واقعی آن است.

این ابتکارعمل همچنین طرف فلسطینی را ملزم می‌کند تا اسرای صهیونیستی را با ذکر دقیق اسامی آزاد کند و در مقابل هیچ شرطی برای هویت و آمادگی اسیران فلسطینی که در ازای آن آزاد می‌شوند، در نظر گرفته نشده‌است تا این مساله مورد مذاکره قرار بگیرد.

نکته چهارم نیز سقوط تئوری «همه در مقابل همه» است که از سوی گروه‌های مقاومت به عنوان شرط اصلی برای رسیدگی به موضوع اسرا مطرح شده بود، ابتکارعمل قاهره پیشنهاد می‌کند که همه اسرای صهیونیست بدون قید و شرط آزاد شوند، اما هیچ اشاره واضح و مشخصی به همه اسرای فلسطینی ‌نشده‌است و این مساله ممکن است به معنای عدم تعهد رژیم اشغالگر به آزادی اسرای اصلی؛ ازجمله مروان البرغوثی، از رهبران سرشناس جنبش فتح و احمد سعدات، دبیرکل جبهه مردمی برای آزادی فلسطین باشد.

نکته بعدی نیز که باید روی آن تمرکز کرد این است که هیچ بند صریحی مبنی بر باقی ماندن جنبش حماس در نوار غزه پس از پیروزی هفتم اکتبر و شکست تهاجم اسرائیل به نوار غزه وجود ندارد و این بند اصلی ناگفته باقی مانده‌است.

در همین راستا، کانال ۱۲ رژیم صهیونیستی فاش کرد که کابینه جنگ رژیم اشغالگر در حال بحث بر سر یک ابتکارعمل جدید ارائه شده از سوی قطر است که با ابتکارعمل‌های دیگر متفاوت بوده و بر آزادی اسرای دو طرف متمرکز است و در آن هیچ اشاره‌ای به ابتکارعمل پیشنهادی مصر نشده‌است. آیا این یک تعارض در ابتکارعمل‌ها و عدم هماهنگی میان میانجی‌های درگیر، یعنی میانجی‌های مصری و قطری است؟

تنوع در ابتکارعمل‌های پیشنهادی در این بازه زمانی که در سایه استقبال غیر علنی آمریکا و ناکامی دولت رژیم اشغالگر در دستیابی به اهداف اعلام شده خود صورت گرفته‌است، به نظر ما موید پیروزی مقاومت در نوار غزه و پیروزی بزرگ و سرنوشت ساز است که جز با فداکاری‌های بزرگ و اراده آهنین دوراندیشانه مقاومت در برابر رژیم اشغالگر حاصل نمی‌شد.

یک خردمند چینی آنچه را ذکر کردیم در عبارتی زیبا و گویا خلاصه کرد که می‌گوید: «عدم موفقیت طرف‌های قدرتمندف یک شکست است و شکست نخوردن طرف ضعیف، یک پیروزی است.» این همان چیزی است که در غزه رخ می‌دهد و به کرانه باختری، جنوب لبنان، عراق و یمن گسترش خواهد یافت.