تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها چه نفعی دارد؟

صحبت بر سر تعطیلی شنبه ها مساله تازه‌ای در ایران نیست. اما از حدود سه ماه پیش دوباره این پرونده قدیمی در مجلس شورای اسلامی باز شد. طرحی که بارها تا نزدیک به تصویب رفته و برگشته است. حالا کلیات طرح تعطیلی شنبه ها در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تصویب شده و به نظر می‌رسد حالا بیش از همیشه طرح تعطیلی شنبه ها نزدیک به تصویب و اجراست.

تعطیلی شنبه به‌جای پنج‌شنبه

در همین راستا انجمن اقتصاد ایران از مجلس و سایر نهاد‌های تصمیم‌گیر درخواست کرد با تعطیلی شنبه‌ها، روز‌های کاری مشترک با دنیا به جای سه روز به چهار روز در هفته افزایش یابد. به گفته این انجمن این امر باعث کاهش هزینه‌های مبادله و زیان اقتصادی تعطیلات، مبادله‌پذیر کردن بیشتر خدمات، کاهش انزوا، افزایش بهره‌وری و فراهم‌سازی زمینه‌های پیشرفت به واسطه ارتباط موثرتر در آینده پیش‌رو با دنیا است؛ با تبعیت از آموزه‌های دانش اقتصاد تاکید می‌شود افزایش روز‌های کاری مشترک با دنیا اثرات سرریز مثبت متعدد از جمله هماهنگی زمانی ارتباطات اقشار جامعه همچون صنعتگران، سرمایه‌گذاران، صادرکنندگان، واردکنندگان و کلیه بازیگران بخش خصوصی و بنگاه‌ها، دانشگاهیان، نیروی‌کار، دستگاه‌های دولتی و در رأس آن دیپلماسی خارجی، بانک‌ها و همچنین همراهی بیشتر با تغییر و تحول اقتصادی دنیا و عقب‌نماندن، دسترسی بیشتر به بازار‌های جهانی، بین‌المللی شدن بازار‌ها از جمله بازار سرمایه و بورس را به همراه دارد. این انجمن از مجلس و سایر نهاد‌های تصمیم‌گیر درخواست کرد با تعطیلی شنبه‌ها، روز‌های کاری مشترک با دنیا به جای سه روز به چهار روز در هفته افزایش یابد؛ گرچه حالت بهینه ۵روز مشترک کاری است، اما با توجه به ملاحظات مذهبی به حداقل ۴ روز مشترک باید اکتفا کرد تا زمینه پیشرفت کشور را فراهم آورد.

تاکید بخش خصوصی بر تغییر

نمایندگان بخش خصوصی در اتاق تهران نیز، ضمن اعلام حمایت از اصلاح لایحه قانون مدیریت خدمات کشوری و ساماندهی تعطیلات پایان هفته که هم‌اکنون در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، خواستار قرارگیری تعطیلات پایان هفته در روزهای جمعه و شنبه شدند.

اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در یک نشست فوق‌العاده، با تصویب این بیانیه، عنوان کردند که در راستای حمایت از حقوق شهروندی، بهینه‌سازی حقوق نیروی کار و همگام‌سازی با بازارهای جهانی و مبادی گمرکی به منظور تسهیل فرآیندهای تجاری و مبادلات بین‌المللی، توسعه اقتصاد گردشگری و ارتقای بهره‌وری، از این اقدام اصلاحی حمایت می‌کنند و انتخاب روز «شنبه» به عنوان دومین روز تعطیل هفته را در انطباق با ملزومات اقتصادی و تجاری می‌دانند.

آنها انتخاب روز پنجشنبه برای این تعطیلات را موجب تحمیل هزینه‌های اجتناب‌پذیر برمراودات و تعاملات بین‌المللی عنوان کردند و به نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی توصیه کردند جهت تقویت ارتباط با بازارهای منطقه، به عنوان هدف‌های تجاری اولویت‌دار، و سایر بازارهای جهانی، این پیشنهاد را در اصلاح و تصویب نهایی قانون مدنظر قرار دهند.

تغییر بدون رفع تحریم موثر نیست

فرشاد پرویزیان،نایب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران در گفت و گو با روزنامه آرمان امروز ضمن تاکید روی درخواست این انجمن گفت: برای توضیح این مشکل باید نگاهی به تعطیلات در جهان داشته باشیم. در دنیا به طور معمول از هفت روز هفته دو روز تعطیلی دارند که شنبه و یکشنبه است. اما در ایران دو روز تعطیلی ما جمعه و پنجشنبه است که با جهان متفاوت است و این امر باعث می شود تا از هفته ۷ روز چهار روز را عملا تعطیل باشیم.

پرویزیان افرود: با این شرایط، هر ارتباطی در عالم تجارت به دلیلی عدم تطبیق تعطیلات قطع است. منطقی آن است که تعطلیات منطبق باشد.

رئیس انجمن اقتصاددانان ادامه داد: البته آنچه اقتصاد دانان روی آن تاکید می کنند با فرض ثبات شرایط است. برای مثال، وقتی شما از افزایش تقاضا صحبت می کنید با فرض ثبات شرایط دیگر است، اما اگر در حافظه انتظارات تورمی داشته باشید نتایج متفاوت است. مساله تغییر تعطیلات نیز با فرض این است که با دنیا ارتباط داریم یا نه! اگر همچنان تحریم باشیم فرقی نمی کند چه روزی تعطیل باشد. بنابراین این با فرض ارتباط با جهان است.

این اقتصاددان افزود:نماینده های مجلس باید با دقت بیشتری نگاه کنند که آیا ما با جهان ارتباط اقتصادی داریم و بعد به فکر تعطیلی شنبه ها باشند. اما با فرض تغییر رویکرد در این زمینه، تعطیلی شنبه ها بهتر است و ما روی آن تاکید کرده ایم.

با توجه به سیگنال مثبت مجلس نسبت به تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه به نظر می‌رسید که در زمانی نه چندان دور دولت و مجلس این طرح را قانون کرده و اجرایی کنند. با این حال محمد حسینی معاون امور مجلس رئیسی در پاسخ به پرسشی درباره اضافه شدن یک روز تعطیلی به تعطیلی روز جمعه گفت که این موضوع در کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح شده، ولی تصمیم گیری درباره آن هنوز به صحن مجلس نیامده است. او با تاکید بر اینکه دولت پیشنهادی برای تعطیلی شنبه‌ها نداشته است، ادامه داد که پیشنهاد دولت همان تعطیلی است که از قبل برای پنجشنبه و جمعه مطرح بوده

است.

به این ترتیب علیرغم اینکه تعطیلی شنبه به عنوان یک تغییر استراتژیک در روز‌های تعطیل می‌تواند تأثیرات مثبتی بر مبادلات بانکی و تعاملات بین‌المللی در ایران داشته باشد و به تسهیل بیشتر در امور مالی و تجاری منجر شده و به ارتقاء نقش اقتصادی کشور در بازار‌های جهانی کمک کند، اما ظاهرا این طرح کماکان در وضعیت معلق قرار دارد. باید توجه داشت که حلقه گم شده اقتصاد ایران بهره‌وری پایین هم از لحاظ نیروی انسانی و هم از حیث تعاملات بین‌المللی است. اگر بهره‌وری و انگیزه تولید در کنار بهبود جنبه بین‌المللی اقتصاد کشور، حاصل شود شاید بتوان برای اقتصاد ایران نیز کمی خواب خوش دید.