کیسه صفرا کجاست و چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟

کیسه صفرا اندام گلابی شکل کوچکی است که در زیر کبد و در قسمت راست شکم قرار دارد. این عضو مایع گوارشی به نام صفرا در آن ریخته می‌شود. رسوبات و توده‌های سخت مایع گوارشی باعث ایجاد سنگ کیسه صفرا می‌شوند. سنگ‌ها با تعداد و اندازه‌های مختلفی ایجاد می‌شوند.

ممکن است اندازه یک سنگ به کوچکی یک دانه شن یا به بزرگی توپ گلف باشد. تا زمانی که این مشکل علائمی نداشته باشد بی‌خطر است اما با شروع علائم و درد‌های شکمی باید پیگیری‌های درمانی سریعاً انجام شود تا سنگ‌ها باعث ایجاد عفونت و انسداد مجاری صفراوی نشوند.

کیسه صفرا کدام سمت بدن است؟

کیسه صفرا (gallbladder) در قسمت راست شکم و در بخش تحتانی کبد واقع شده است. این عضو نقش مهمی در فرآیند هضم غذا بخصوص هضم چربی‌ها دارد. مشکلات و اختلالات متعددی ممکن است برای این اندام حیاتی اتفاق بیفتد که شایع‌ترین آن‌ها سنگ کیسه صفرا است.

اگر کیسه صفرا سنگ داشته باشد چه باید کرد؟

سنگ کیسه صفرا باعث می‌شود تا این عضو وظایف خود را به خوبی انجام ندهد و مشکلاتی برای سایر اندام‌های حیاتی بدن ایجاد شود. شاید تصور کنید که سنگ‌هایی با ابعاد ریز ممکن است مشکل ساز نباشند اما تعداد سنگ‌ها و اینکه چه مقدار از حجم صفرا را اشغال کرده‌اند مهم است.

اگر صفرا شما سنگ ساز باشد چاره‌ای جز جراحی و برداشتن صفرا نیست. گا‌هاً حجم زیادی از سنگ‌های ریز صفرا را اشغال کرده‌اند و عملکرد این عضو را با مشکل مواجه کرده‌اند و یا یک سنگ بزرگ این مشکلات را ایجاد کرده است که در هر دو صورت باید برای جراحی اقدام کرد.

علائم سنگ کیسه صفرا در زنان و مردان

سنگ کیسه صفرا در زنان و مردان علائم مشابهی دارد. معمولاً ابتدایی‌ترین علامت که افراد با بروز آن به پزشک مراجعه می‌کنند درد شکمی است. زمانی که درد در قسمت راست و بالای شکم بیشتر باشد پزشک سنگ صفرا را تشخیص می‌دهد. افرادی که دچار سنگ در صفرا هستند زمانی که غذا‌های پرچرب می‌خورند درد‌های شکمی آن‌ها شروع می‌شود و تا زمانی که غذا هضم و تجزیه نشود درد‌ها ادامه پیدا می‌کند.

اما تنها درد شکمی علامت مشکلات کیسه صفرا نیست. در صورت وجود سنگ در صفرا یا انسداد مجاری صفراوی فرد علائم دیگری از قبیل حالت تهوع و استفراغ، دل درد، اسهال، سوء هاضمه، مدفوع خاکستری رنگ، احساس نفخ در معده و روده، آروغ زدن و… خواهد داشت.

قبل از اینکه پزشک سونوگرافی یا سایر روش‌های تشخیصی را تجویز کند علائمی دیگری از قبیل رنگ پوست را بررسی می‌کند. سنگ صفرا می‌تواند باعث زردی رنگ پوست و رنگ چشم‌ها شود. زرد شدن پوست و چشم‌ها به دلیل افزایش بیلی روبین در خون اتفاق می‌افتد.

افرادی هم هستند که با وجود سنگ در کیسه صفرا هیچ گونه علامتی ندارند. این افراد اگر سنگ جابجا شود و یا باعث انسداد مجاری صفراوی شود درد و ناراحتی خواهند داشت. سنگ‌هایی که علائم ندارند با تصویر‌برداری قابل مشاهده هستند و پزشک تا زمانی که علائم دیده نشود اقدام به جراحی نمی‌کند.

پیامدهای ناشی از عدم درمان به موقع کیسه صفرا

علائم کیسه صفرا و پیگیری سریع آن‌ها برای فرد بیمار هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. چون پزشک کیسه صفرا را خارج می‌کند و به مشکلات ناشی از آن خاتمه می‌دهد. اما عدم جراحی و درمان می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:

• وجود سنگ صفرا می‌تواند باعث کوله سیستیت حاد شود. زمانی که مایع صفراوی تخلیه نشود صفرا دچار التهاب و عفونت می‌شود. از مهمترین علائم این عارضه می‌توان به تهوع و درد شکمی زیاد، تب و لرز، از دست دادن اشتها و… اشاره کرد که باید سریعاً به صورت اورژانسی درمان انجام شود.

• اگر درمان سنگ صفرا به موقع انجام شود باعث زرد شدن رنگ پوست و یا نواحی داخلی چشم می‌شود.

• کلانژیت یا عفونت مجاری صفراوی هم یکی دیگر از علائم عدم درمان مشکلات صفراوی است.

• سپسیس یا وارد شدن عفونت به خون مشکل جدی است که نتیجه وجود سنگ صفرا است.

• سنگ صفرا می‌تواند باعث ایجاد التهاب در ناحیه لوزالمعده شود و اگر جراحی به موقع انجام نشود می‌تواند منجر به بروز سرطان در ناحیه کیسه صفرا و مجاری صفراوی شود.

• هر کدام از این علائمی که عنوان کردیم مشکلات جدی هستند که باید توسط جراح عمومی پیگیری شوند تا درمان در هنگام بروز علائم ابتدایی انجام شود.

چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟

معمولاً جراح عمومی بر اساس اینکه چه تعداد سنگ صفرا و یا چه حجمی این عضو را درگیر کرده باشند اقدام به جراحی می‌کند. گا‌هاً ممکن است با وجود سنگ صفرا هنوز فرد بدون علامت باشد. اما رفته رفته که حجم و تعداد سنگ‌ها زیاد می‌شود علائم ابتدایی هم شروع می‌شوند و پزشک اقدام به خارج نمودن صفرا می‌کند.

وجود سنگ‌های بالای ۳ میلی‌متر در صفرا به جراحی نیاز دارند. تجربه دفع سنگ صفرا برای افرادی که اندازه‌ی سنگ‌ها کمتر از دو میلی‌متر بوده وجود داشته است. اما باید بدانید سنگ صفرا‌های ۲۰ میلی‌متری و سنگ‌های ۷ میلی‌متری تنها با برداشتن کامل صفرا درمان می‌شوند.

نکته: برای سنگ‌های زیر سه میلی‌متری ممکن است پزشک دارو‌های برای حل سنگ‌ها و دفع آن‌ها تجویز کند. اما امکان بازگشت سنگ مجدداً وجود دارد و قطعی‌ترین درمان همان جراحی است.

آیا سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟

همانطور که گفته شد سنگ کیسه صفرا ممکن است در خود کیسه صفرا یا در مجاری صفراوی ایجاد شود. معمولاً سنگ‌های ریز و شن‌ها هیچ گونه علائمی ندارند. تا زمانی که سنگ درون کیسه صفرا علائم ایجاد نکند خطرناک نیست و نیازی به مداخلات پزشکی نیست. اما در برخی از افراد اندازه‌ی سنگ‌های صفرا بزرگ است یا سنگ‌های مجاری صفراوی باعث انسداد این بخش‌ها شده‌اند. این موارد بسیار خطرناک هستند و باید جراح عمومی سریعاً اقدام به برداشتن صفرا کند.

افرادی که دچار سنگ صفرا هستند باید به صورت مداوم چکاپ شوند تا در صورت لزوم جراح عمومی اقدامات جراحی را انجام دهد.

عامل اصلی ایجاد کیسه صفرا

هنوز علت دقیق ایجاد سنگ صفرا مشخص نشده است اما تجمع کلسترول، تجمع بیلی روبین، عدم تخلیه محتوای صفراوی و… می‌تواند دلایل عمده‌ی ایجاد سنگ صفرا باشد. این مشکل با علائم مختلفی از قبیل درد شکمی، تهوع، استفراغ، اسهال، نفخ، آروغ زدن، دل درد و… همراه است. معمولاً هیچ درمان دارویی و خانگی برای درمان سنگ صفرا وجود ندارد. بهترین و مؤثرترین درمان برای این مشکل جراحی صفرا و برداشتن کامل آن است. جراح عمومی بهترین پزشکی است که تخصص بالایی در جراحی کیسه صفرا و سایر اندام‌های شکمی دارد. برای پیدا کردن

آیا بعد از عمل کیسه صفرا لاغر می‌شویم؟

جراحی کیسه صفرا اغلب باعث تغییراتی در بدن می‌شود که یکی از این تغییرات کاهش وزن و لاغری است. کیسه صفرا در هضم چربی‌ها نقش تأثیرگذاری دارد و وقتی این عضو حذف شود سیستم گوارشی با مشکل مواجه می‌شود. دلایل لاغری بعد از جراحی صفرا موارد زیر هستند:

مشکل در هضم چربی‌ها

وظیفه‌ کیسه صفرا تجزیه چربی‌های مواد غذایی است. وقتی این عضو برداشته شود صفرا به طور مستقیم وارد روده کوچک می‌شود این مسأله باعث عدم کنترل چربی‌های مواد غذایی می‌شود.

تغییرات گوارشی

بعد از جراحی پزشک توصیه می‌کند تا از وعده‌های غذایی چرب دوری کنید. وعده‌های غذایی چرب می‌تواند باعث اسهال و مشکلات گوارشی شود. در نتیجه با حذف غذا‌های چرب و پرکاری می‌توان به کاهش وزن هم دست پیدا کرد.

برای جراحی کیسه صفرا باید به چه جراحی مراجعه کنیم؟

تنها راه درمان سنگ کیسه صفرا برداشتن این عضو از طریق جراحی است. جراحی کیسه صفرا یا در اصطلاح پزشکی cholecystectomy به صورت جراحی باز لاپاراسکوپی توسط جراح عمومی انجام می‌شود. اما متخصص جراح جنرال یا عمومی کیست؟ جراح عمومی برخلاف اسمش تخصص بالایی در جراحی اندام‌های شکمی از قبیل صفرا، کبد، لوزالمعده، روده باریک و روده‌ی بزرگ، غدد تیرویید و… دارد.

پزشک جراح با توجه به شرایط بیمار نوع عمل را انتخاب می‌کند. اما روش لاپاراسکوپیک با توجه به دوران نقاهت کوتاه و نداشتن برش‌های بزرگ یکی از روش‌های پر طرفدار و رایج است. اما جراحی باز هم توسط پزشکان زیادی همچنان انجام می‌شود.

جراح عمومی اگر روش باز را برای برداشتن صفرا به کار بگیرد یک برش پوستی زیر دنده‌ها در قسمت راست ایجاد می‌کند و کیسه صفرا را کاملاً خارج می‌کند. اما در لاپاراسکوپی چند سوراخ بر روی شکم ایجاد می‌شود و در یکی از سوراخ‌ها که برش یک الی دو سانتی است صفرا خارج می‌شود.

جراحی که اقدام به عمل باز یا لاپاراسکوپی می‌کند باید تخصص و تجربه لازم در جراحی را داشته باشد. دکتر پیج بهترین سایت جستجوی پزشکان است که در آن می‌توانید بهترین جراح عمومی را پیدا کنید و از متد‌های جراحی و تخصص آن اطلاعات کسب کنید و در صورت لزوم به آن مراجعه کنید.

جمع‌بندی

تمام اعضای بدن به نوعی روی هضم غذا و تجزیه آن نقش دارند که کیسه صفرا یکی از این اندام‌های حیاتی می‌باشد. همانطور که گفته شد این عضو در قسمت راست شکم و در زیر کبد قرار دارد که صفرای تولید شده توسط کبد داخل آن ریخته می شود. این کیسه مانند دیگر ارگان‌های بدن ممکن است با مشکل تجزیه چربی مواجه شود. سنگ کیسه صفرا یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که این عضو حیاتی را درگیر می‌کند. بهترین جراح عمومی می‌توانید به سایت دکتر پیج مراجعه کنید. دکتر پیج بهترین سایت جستجوی پزشکان است که دغدغه پیدا کردن پزشک متخصص را برای بیشتر افراد رفع کرده است.