آغاز نشست شورای امنیت با حضور وزرای خارجه کشور‌ها و گوترش

به گزارش راهبرد معاصر؛ فرانسه که یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت است، در ماه جاری میلادی (ژانویه ۲۰۲۴) ریاست این شورا را برعهده دارد و از وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و سایر کشور برای شرکت در نشست امروز این شورا درباره بررسی اوضاع خاورمیانه دعوت کرده است.

امیرعبداللهیان پیش از برگزاری این نشست در ادامه دیدار‌های دو جانبه با «استفان سژورنه» وزیر جدید امور خارجه فرانسه دیدار و گفتگو کرد.

وزیر خارجه ایران در نخستین روز از سفر خود به نیویورک گفت که برگزاری این نشست، «فرصتی است همه مواضع جمهوری اسلامی ایران را در حمایت از فلسطین و مخالفت با نسل کشی و محاصره انسانی غزه، کوچ اجباری مردم غزه بیان کنیم و ایده‌ها و راهکار‌هایی که وجود دارد در شورای امنیت مورد بحث قرار گیرد.»

شورای امنیت سازمان ملل که پنج عضو دائم و دارای حق وتو و ۱۰ عضو غیردائم دارد، از زمان آغاز جنگ اسرائیل در پی عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ به دلیل مخالفت‌ها و وتوی آمریکا یکی از اعضای دائم این شورا، تاکنون نتوانسته است برغم فشار‌های جهانی وخواسته افکار عمومی جهان، آتش بس دائمی در غزه را برقرار کند.

وظیفه اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بین‌الملل است که با یکجانبه‌گرایی برخی از اعضای آن، هر روز از ماموریت اصلی خود دورتر شده و در موارد متعددی همچون جنگ اسرائیل و فلسطین ناکارآمد بوده است.

این سومین سفر وزیر خارجه ایران در سال جاری شمسی به نیویورک است. او نخستین بار برای شرکت در نشست سران مجمع عمومی سازمان ملل به همراه رئیس جمهور اسلامی ایران به نیویورک سفر کرد و دومین بار نیز برای شرکت در نشست اضطراری مجمع عمومی سازمان ملل به آمریکا سفر کرد.

مجمع عمومی سازمان ملل ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ برابر با ۲۱ آذر ماه ۱۴۰۲ قطعنامه‌ای را با رای مثبت ۱۵۳ عضو خود یعنی اکثریت قاطع آرا تصویب کرد که خواستار آتش بس فوری بشردوستانه در غزه و همچنین آزادی فوری و بدون قید و شرط همه اسرا شده است.

سخنگوی سازمان ملل ۱۵ آذر ماه امسال اعلام کرد: دبیر کل سازمان ملل متحد با توجه به گستردگی تلفات انسانی در غزه نامه‌ای را با استناد به ماده ۹۹ منشور سازمان ملل به رئیس شورای امنیت ارسال کرده است.

این اولین باری بود که آنتونیو گوترش از زمانی که در سال ۲۰۱۷ به سمت دبیر کلی سازمان ملل رسید، این کار را انجام داد. ماده ۹۹ منشور سازمان ملل که در تاریخ سازمان ملل متحد تنها ۹ بار مورد استفاده قرار گرفته است، بیان می‌کند که «دبیر کل می‌تواند هر موضوعی را که به نظر او ممکن است حفظ صلح امنیت بین‌المللی را تهدید کند، به شورای امنیت اطلاع رسانی کند.»

این ماده به دبیرکل این سازمان اجازه می‌دهد، هرگاه احساس کند «امنیت و صلح جهانی» به خطر افتاده است، اعضای شورای امنیت را به جلسه‌ای فوری فرامی‌خواند و از آن‌ها می‌خواهد اقدامی فوری در این باره اتخاذ کنند

گوترش در این نامه از اعضای شورای امنیت خواسته بود که برای جلوگیری از یک فاجعه انسانی فشار بیاورند و خواستار اعلام آتش بس بشردوستانه شده بود. اما تلاش‌های دبیرکل سازمان ملل و دیگر اعضای این نهاد بین المللی با وتوی آمریکا به نتیجه نرسید و قطعنامه پیشنهادی کشور‌های عربی و اسلامی که از سوی امارات متحده عربی ارائه شد، در نشست ۱۷ آذرماه شورای امنیت به رغم کسب ۱۳ رای موافق از مجموع ۱۵ رای شورای امنیت وتو شد.

ایالات متحده آمریکا به عنوان عضو دائم شورای امنیت به عنوان عضو دائم شورای امنیت به این قطعنامه رای مخالف و انگلیس دیگر عضو شورای امنیت رای ممتنع داد. وتوی آمریکا بار دیگر جایگاه دبیرکل سازمان ملل در بحران‌های بین المللی را به چالش کشیده است که حتی با اختیارات قانونی خود از پنج عضو دائم شورای امنیت که دارای حق وتو هستند، جایگاه بالاتری ندارد.

آمریکا که از آغاز جنگ اسرائیل و فلسطین در هفتم اکتبر از تل آویو حمایت‌های مالی، امنیتی و نظامی می‌کند، سرانجام حاضر شد با قطعنامه‌ای که خط قرمز‌های او را در حمایت از اسرائیل رعایت کرده است، مخالفت نکند.

امارات متحده عربی بار دیگر قطعنامه‌ای را پیشنهاد داد که اول دی ماه ۱۴۰۲ (۲۲ دسامبر ۲۰۲۳) پس از یک هفته کشمکش، با عنوان قطعنامه ۲۷۲۰ و تحت عنوان ارسال کمک‌های انساندوستانه به غزه تصویب شد که در آن خبری از آتش بس در نوار غزه نبود و اصلاحیه‌های روسیه برای افزودن بندی مبنی بر آتش بس نیز رای نیاورد.

این قطعنامه با ۱۳ رای مثبت تصویب شد، اما آمریکا و روسیه بعنوان دو عضو دائم این شورا به آن رای ممتنع دادند و هیچ یک از ۱۵ عضو شورای امنیت با آن مخالفت نکردند.

۱۳ عضو شورای امنیت که به این قطعنامه رای مثبت دادند، آلبانی، برزیل، اکوادور، گابن، غنا، ژاپن، مالت، موزامبیک، سوئیس، امارات، چین، فرانسه و انگلستان بودند.

اما جنگ اسرائیل و فلسطین که همه جهان درباره گسترده شدن دامنه آن هشدار می‌دهند، با تصویب قطعنامه‌ای در ۲۰ دی ماه جاری برابر با ۱۰ ژانویه ۲۰۲۴ علیه انصارالله یمن وارد فاز جدیدی شد و آمریکا بجای فشار بر اسرائیل برای توقف جنگ که هدف محور مقاومت در منطقه است، نه تنها با این رژیم در جنگ علیه گروه‌های مقاومت فلسطین به ویژه حماس همدست شده است، بلکه با ادعای کاهش تنش، راهکار حمله علیه گروه‌های مقاومت به ویژه نیرو‌های یمنی را در پیش گرفته که بر شدت و دامنه این جنگ افزوده است. / ایرنا