از طوفان‌الاقصی تا طوفان‌رمضان

با نزدیک‌شدن به ماه مبارک رمضان تحولات نظامی و سیاسی درفلسطین درحال تجربه تغییرات مهمی است ونشانه‌های متعددی برای این تحولات می‌توان برشمرد که در ادامه به برخی اشاره و محور‌هایی برای تولیدات رسانه‌ای ذکر می‌شود. حساسیت ویژه ماه رمضان، اصلی‌ترین محوری است که در اظهارات و مواضع طرفین جنگ و حتی میانجی‌ها قابل تشخیص است و همگی حول آن اجماع دارند بااین‌حال، اهداف هریک را به‌طور مستقل باید ملاحظه کرد.

در کابینه دولت صهیونیستی صریح‌ترین اظهارات را یوآو گالانت، وزیر جنگ کابینه نظامی داشت که مدعی شد ایران، حزب‌ا... و حماس امیدوارند ماه رمضان را به «مرحله دوم ۷ اکتبر» بدل کنند. گالانت در روز‌های پایانی ماه فوریه در یکی ازجلسات ارزیابی در ستاد مرکزی ارتش مدعی شد: «هدف اصلی حماس، حزب‌ا... و ایران این است که ماه رمضان را با تمرکز بر تپه معبد مقدس اورشلیم به مرحله دوم طرحی که در ۷ اکتبر آغاز شد تبدیل کنند.» اظهارات گالانت، ترسیم‌کننده موضع دولت نتانیاهو در موقعیت کنونی نیز هست؛ چراکه او در ادامه از اقدامات و مواضع طیف افراطی کابینه مانند بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم انتقاد کرد.

بنا به گزارش روزنامه «تایمز اسرائیل»، گالانت در سخنانی آشکارا خطاب به ایتامار بن‌گویر با برشمردن عواقب اظهارات و اقدامات او، سخنانش را غیرمسئولانه خواند. گفتنی است بن‌گویر قصد داشت با اعمال محدودیت‌هایی علیه فلسطینیان ساکن کرانه باختری مانع از ورود افراد زیر۷۰سال به مسجدالاقصی شود. پس از اظهارات جنجالی او که به تشدید فشار‌های داخلی و بین‌المللی علیه کابینه نتانیاهو منجر شد، نخست وزیر طی حکمی اختیارات و صلاحیت بن‌گویر درخصوص امنیت مسجدالاقصی را لغو کرد. همچنین اندکی پس از اظهارات وزیر جنگ عمیحای الیاهو، وزیر «میراث فرهنگی اسرائیل» در اظهاراتی مدعی ضرورت حذف ماه رمضان شد!

کمپین مقاومت

در مقابل، کلیدواژه‌ای که از سوی نیرو‌های فلسطینی به‌طور پیوسته و هدفمند بازنمایی می‌شود تعبیر «طوفان‌رمضان» است. مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین گزارش داد گروه‌های فلسطینی در آستانه ماه رمضان کمپینی به نام «طوفان‌رمضان» به‌راه‌انداخته‌اند. چهار محوری که در بیانیه این گروه‌ها مورد تأکید بود عبارتند از: حمایت از کمپین جهانی «طوفان‌رمضان»، فعال‌سازی تمامی شیوه‌های تحریم و قطع کمک‌رسانی به اسرائیل، تأکید بر حق تعیین سرنوشت بازگشت به سرزمین و تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس و فعال‌سازی تمامی شیوه‌های مقاومت در تمامی عرصه‌ها و میادین در جهت قرار دادن ماه مبارک رمضان به عنوان ماه طوفان جهانی در سایه اتحاد و یکپارچگی کل امت اسلامی.

تداوم راهبرد وحدت میدان‌ها

درسوی دیگر، ابوحمزه، سخنگوی نظامی گردان‌های قدس (سرایا القدس، شاخه نظامی جهاد اسلامی) ازمردم فلسطین در کرانه باختری قدس و مناطق اشغالی خواست که نبرد «طوفان‌الاقصی» را براساس راهبرد «وحدت میدان‌ها» ادامه دهند و به مواضع نظامی اشغالگران حمله کنند. ابوحمزه همچنین خطاب به دولت‌های عربی واسلامی گفت: «آیا وقت آن نرسیده است که مانند آزادگان یمن، لبنان و عراق اسلحه خود را بردارید؟ آیا وقت آن نرسیده است تا جامه بردگی شیطان بزرگ، آمریکا را از تن درآورید و از بزرگان خود الگو بگیرید؟» سخنگوی سرایا القدس خطاب به اعراب و مسلمانان گفت: «همان‌گونه که با فریضه نماز و روزه به درگاه خدا روی می‌آورید، با سلاح و فریضه جهاد به سوی فلسطین روی آورید. ما از ملت عرب می‌خواهیم که سکوت را بشکنند و به خدا نزدیک شوند و ماه رمضان را تبدیل به ماه رعب و وحشت برای اسرائیل کنند.»

تغییر کابینه تشکیلات خودگردان

موضوع قابل ذکر دیگر، به طرح‌های اتحادیه اروپا و نشست پاریس بازمی‌گردد. نتیجه‌ای که از این نشست‌ها قابل تشخیص است، تلاش برای اعمال تغییراتی در کابینه تشکیلات خودگردان و احتمالا فشار برای کناره‌گیری محمود عباس و بازسازی تشکیلات است. نقطه آغاز این روند استعفای «محمد اشتیه»، نخست‌وزیر کابینه تشکیلات خودگردان فلسطین بود، بعد از آن زمزمه‌هایی مبنی بر تشکیل دولت تکنوکرات در فلسطین برای بازسازی غزه مطرح شدند که به نظر می‌رسد هدف آنها نادیده‌گرفتن حماس در اداره غزه پساجنگ باشد. آنچه بدیهی است عدم مقبولیت و مشروعیت سیاسی محمود عباس در کرانه باختری است که در طول دو دهه اخیر بنا به دلایلی مانند خودداری از برگزاری انتخابات طی ۱۸ سال، ترور و تبعید مخالفان، معامله با اسرائیل و تشدید فساد اقتصادی به اوج خود رسیده و تقریبا تمام طرف‌ها مایل به کناره‌گیری ابومازن ۸۸ساله هستند.

مسأله دوم به جانشین‌های احتمالی محمود عباس بازمی‌گردد؛ برخی اساسا طرح‌هایی مانند تشکیل دولت فن‌سالار را تله‌ای صهیونیستی ــ آمریکایی می‌دانند که هدفش تخلیه غزه از ایده و رهبران مقاومت و در کل نابودی مقاومت اسلامی فلسطین است. این گروه معتقدند حماس باید همچنان مقاومت کند و تسلیم فشار‌های بین‌المللی نشود و گروه دیگر، با تاکید روی اصرار حماس مبنی بر آزادی مروان البرغوثی، تصمیم مقاومت را در جهت اتحاد دوباره فتح و حماس ارزیابی می‌کنند. پیش از فرارسیدن ماه مبارک رمضان، بایسته است که تصویر «طوفان‌رمضان» به لحاظ رسانه‌ای در سطوح مختلف بازنمایی شود. ساخت این ادراک علیه جبهه صهیونیستی مستلزم جاافتادن آن در افکارعمومی بین‌المللی و منطقه‌ای است و این مسأله مسئولیت رسانه‌های برون‌مرزی و بازو‌های سیاست خارجی نظام را سنگین‌تر می‌کند.

تغییر قواعد بازی

یکی ازاصلی‌ترین زمینه‌های انجام عملیات طوفان‌الاقصی درروزهفتم اکتبر، برهم‌زدن قواعد بازی عادی‌سازی رابطه بااسرائیل بود؛ به تعبیر دیگر این ضربه نه به مهره‌ها، بلکه به قواعد این بازی بود و بهایی که مقاومت از جهات مختلف جانی ومالی پرداخت، توانست هزینه عادی‌سازی روابط و سازش با دولت صهیونیستی را به‌طوربی‌سابقه‌ای بالا برد. بااین‌حال، برخی دولت‌های عربی و اسلامی در منطقه نه‌فقط روابط اقتصادی وسیاسی خود با رژیم‌صهیونیستی را همچنان حفظ کرده‌اند، بلکه جزو اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان انرژی وکالا‌های اساسی‌اسرائیل هستند. باتوجه به تأکیدات چندباره رهبرمعظم انقلاب مبنی برضرورت قطع شریان‌های حیاتی رژیم غاصب وانتقاد ازدولت‌های منطقه بایسته است رسانه‌ها، خصوصا رسانه‌های منتسب به دولت ونهاد‌های حاکمیتی تعارفات و ملاحظات راکنارگذاشته وبه‌طورصریح از رویکرد دولت‌هایی که اقتصاد اسرائیل را سرپانگه داشته‌اند، انتقاد کنند.

انتفاضه رمضانیه

بازخوانی عملیات و رویداد‌های ویژه در ماه رمضان و بازنمایی چهره‌های شاخصی که قابلیت تبدیل شدن به نماد‌های انسانی دارند، می‌تواند به ایجاد زمینه‌های ادراکی موج‌سوم بازتولید حس مقاومت در میان ملل مسلمان کمک کند. به‌طورکلی هرساله ماه رمضان فضایی برای فلسطینی‌ها ایجاد می‌کند که می‌توان از آن به عنوان «انتفاضه‌رمضانیه» یاد کرد و در مقابل دولت صهیونیستی نیز سطح آماده‌باش امنیتی را در این ایام افزایش می‌دهد. سال گذشته نیز همزمان با آغاز ماه رمضان هم آژانس امنیت عمومی «شاباک» و هم ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) نسبت به آغاز انتفاضه سوم فلسطین طی ماه رمضان هشدار دادند. در مقطع کنونی نیز بار‌ها شاباک (شین‌بت) نسبت به وضعیت انفجاری کرانه باختری به کابینه راست‌گرا هشدار داده است. از ۱۹۴۸ تاکنون چندین درگیری میان صهیونیست‌ها و فلسطینیان در ماه رمضان رخ داده است که بازخوانی آنها برای درک فضای مقاومت در این ماه ضرورت دارد؛ کشتار اللد به فرماندهی موشه دایان در ۱۹۴۸، کشتار مسجد ابراهیمی در ۱۹۹۴، ایام الغضب ۲۰۰۴، عملیات «الجرف الصامد» (صخره سخت) یا همان جنگ ۵۱ روزه در ۲۰۱۴، سیف‌القدس در می‌۲۰۲۱ و ده‌ها عملیات پراکنده دیگر در طول ماه مبارک رمضان اتفاق افتاده است.