تاثیر بریکس بر سرنوشت دلار

چند روز قبل «اکونومیست» تحلیل قابل توجهی را در مورد رقابت قدرت‌های جهان منتشر کرد و عنوان داشت که‌ اتحاد روسیه، چین و ایران پیامدهای راهبردی و اقتصادی را برای آمریکا به دنبال دارد. طبق گزارش این نشریه سه کشور فوق، اعضای گروه بریکس هستند که تجارت دوجانبه میان خود را افزایش می دهند تا راهبردهایی را برای ایجاد مناطق معاف از عوارض گمرکی، مکانیسم‌های پرداخت جدید و مسیرهای تجاری توسعه دهند و حوزه‌های نفوذ قدرت‌های غربی را دور بزنند.

همانطور که ‌این نشریه‌ آمریکایی اشاره داشت، چنین رویکردی می‌تواند آمریکا و متحدانش را با موانع جدی مواجه کند و به یک چالش ژئوپلیتیکی مهم برای غرب به ویژه واشنگتن تبدیل شود زیرا یک ائتلاف قوی ضدغرب می‌تواند دور زدن تحریم‌ها را تسهیل و دستیابی به پیروزی‌های نظامی را ممکن سازد که در نهایت باعث جذب دیگر بازیگران ضد غرب و تقویت گروه بریکس می‌شود و به ‌آن‌ها در مسیر رسیدن به ‌اهداف کمک می‌کند.

تحلیل نشریه آمریکایی فوق تصریح دارد این تحریم‌های کاخ سفید بود که ناخواسته روسیه، چین و ایران را به هم نزدیک‌تر کرد. اکونومیست با اشاره به روند تحریم‌ و فشار بر ایران، روسیه و چین می‌افزاید شاید محدودیت‌ها در آینده تشدید شوند لذا سه کشور در پاسخ به چالش‌های مشترک متعهد شده‌اند تا سیاست خارجی واحدی را در راستای ایجاد و تقویت نظم جهانی چندقطبی در پیش بگیرند که‌ آمریکا دیگر بر آن سیطره ندارد.

طبق تحلیل اکونومیست، پکن، مسکو و تهران تقویت همکاری اقتصادی را پایه و اساس اتحاد رو به رشد خود قرار داده‌اند. در همین چارچوب امضای توافق راهبردی چین و ایران در سال ۲۰۲۱ که بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار ارزش دارد نمونه‌ای از برنامه‌های سه کشور برای همگرایی منافع از طریق تقویت روابط اقتصادی است که همزمان چالش بزرگی را برای آمریکا و متحدانش به وجود می‌آورد.

بریکس و تضعیف جایگاه دلار

رسانه‌های غربی اذعان دارند که اقدامات رقبای آمریکا، این کشور را دچار آشفتگی ژئوپلیتیک قابل توجهی کرده که یکی از نمودهای آن دست و پنجه نرم کردن با فشارهای تورمی است. افزایش نرخ بهره در این کشور یک مدل اقتصادی ناپایدار ایجاد کرد. تلاش‌ کشورهای عضو گروه بریکس برای دلارزدایی موجب تعمیق بحران و کاهش قابل توجه ‌ارزش دلار آمریکا در چهار سال گذشته شده است.

تارنمای cryptodnes نوشت: داده‌های اقتصادی در سطح جهان حکایت از آن دارند که قدرت خرید دلار از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون حدود ۲۵ درصد کاهش یافته‌ است. به عبارت دیگر یک دلار آمریکا نسبت به سه سال قبل اکنون فقط ۰.۷۵ دلار ارزش کالایی دارد. این کاهش ارزش نشانه‌ای از وضعیت تورمی دلار است و شرایط رو به وخامت آن را در میانه روند تحول جهانی نشان می‌دهد.

در سال‌های اخیر بسیاری از کشورها از جمله ‌ایالات متحده با چالش‌های اقتصادی قابل توجهی مواجه بوده‌اند و علیرغم تلاش‌ برای ایجاد ثبات، در رفع فشارهای تورمی موفق نشده‌اند.

طبق این گزارش، برنامه‌های بریکس برای دلارزدایی از تجارت باعث ناکامی اقدامات و تضعیف بیشتر دلار آمریکا شد. همین امر مهمترین دلیل برای افت قابل توجه ۲۵ درصدی ارزش دلار از ژانویه ۲۰۲۰ بیان می‌شود. این تزلزل نشان‌دهنده کاهش توانایی دلار در آمریکا و جهان است. با این حال، تورم تنها یک جنبه‌ از مشکل است و افزایش سطح بدهی و شرایط اقتصادی جهان نیز به تعمیق دلار کمک کرد.

در همین راستا، بانک‌های مرکزی در سراسر جهان نیز با افزایش ذخایر طلای خود به عنوان محافظی در برابر سقوط احتمالی دلار آمریکا واکنش نشان دادند. این روند نشان‌دهنده نگرانی فزاینده کشورها نسبت به ثبات دلار در صحنه بین المللی است.

کوتاه سخن اینکه تنش‌های ژئوپلیتیک و فشارهای تورمی در کنار ابتکارات برای دلارزدایی کشورهای عضو بریکس، چشم انداز دلار آمریکا را مبهم و پیچیده‌تر کرده ‌است. ظهور ارزهای جایگزین و دارایی‌های دیجیتال به همراه سایر عوامل به‌ دگرگونی بیشتر در چشم انداز اقتصاد جهانی کمک می‌کند و در صورت تداوم روندهای فعلی، برتری دلار در آینده را مورد تردید بیشتری قرار می‌دهد.