متاستاز مغز چیست و چگونه درمان میشود؟

متاستاز مغز زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از محل اصلی خود به مغز گسترش پیدا کنند. هر نوع سرطانی می‌تواند به مغز منتشر شود؛ اما انواعی از سرطان که بیشترین احتمال ایجاد متاستاز مغزی را دارند شامل سرطان ریه، سینه، روده بزرگ، کلیه و ملانوما هستند. اگر شما هم نام متاستاز مغز را شنیده‌اید و می‌خواهید بیشتر با این بیماری، روش‌های تشخیص و درمان آن آشنا شوید تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید. برای اطلاع از روش‌های درمان این عارضه می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص مغز و اعصاب یا دکتر انکولوژی مشورت کنید.

متاستاز مغز چیست؟

اگر انواع سرطان ها که در جای دیگری از بدن شروع شده به مغز برسد و باعث ایجاد توده یا تومور مغزی شود، آن را متاستاز مغز یا سرطان متاستاتیک مغز می‌گویند. همان‌طور که این تومورها رشد می‌کنند، باعث ایجاد فشار روی بافت مغز اطراف و تغییر عملکرد آن می‌شوند. این باعث علائم و عوارضی می‌شود که ممکن است خطرناک باشند.

متن انگلیسی:
Brain metastasis occurs when cancer cells spread from their original location to the brain, posing a significant challenge in cancer treatment
ترجمه متن:
متاستاز مغز زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از مکان اصلی خود به مغز گسترش می‌یابند و چالش مهمی در درمان سرطان ایجاد می‌کنند.

mayoclinic

متاستاز مغز در کودکان

متاستاز مغز عارضه‌ای است که کودکان را هم درگیر می‌کند. اما خوشبختانه در سال‌های اخیر نرخ بقا در کودکان و بزرگسالان مبتلا به این تومور افزایش یافته است. علاوه بر این، با استفاده از روش‌های تشخیصی، متاستازهای مغزی را می‌توان با اطمینان بیشتر تشخیص داد و زودتر درمان کرد.

متاستاز مغز در بزرگسالان

تومورهای متاستاتیک مغز، شایع‌ترین تومور مغزی در بزرگسالان در نظر گرفته می‌شوند. درصورتی‌که بزرگسالان هر نوع علائم و توده‌های غیرعادی را تجربه کردند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند تا پزشک احتمال وجود سایر انواع سرطان یا تومور متاستاتیک را بررسی کند.

شیوع متاستاز مغز

متاستاز مغز از بیماری های مغزی خطرناک است. حدود یک سوم از بیمارانی که به نوع دیگری از سرطان مبتلا هستند دچار یک یا چند تومور متاستاتیک مغز می‌شوند. طبق گزارشات و تخمین‌ها، سالانه ۲۰۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ فرد مبتلا به سرطان متاستاتیک تشخیص داده می‌شوند. خطر ابتلا به تومورهای متاستاتیک مغزی بعد از ۴۵ سالگی افزایش پیدا می‌کند و در افراد بالای ۶۵ سال این خطر در بالاترین حد خود است.

متن انگلیسی:
It is a common complication of cancer, with brain metastases being the most prevalent type of brain tumor, affecting up to 26% of patients who succumb to cancer
ترجمه متن:
این مورد عارضه شایع سرطان است و متاستازهای مغزی شایع‌ترین نوع تومور مغزی است که تا ۲۶ درصد از بیمارانی را که تسلیم سرطان می‌شوند تحت تاثیر قرار می‌دهد.

Ncbi

علائم متاستاز مغز

علائم و نشانه‌های ناشی از متاستازهای مغزی می‌توانند بر اساس محل، اندازه و سرعت رشد تومورهای متاستاتیک متفاوت باشند. اما به طور کلی رایج‌ترین علائم تومور در سر عبارتند از:

• سردردهای ناشی از تومورهایی که به مغز فشار می‌آورند. این سردردها ممکن است ناشی از نشت مایع از رگ‌های خونی تومور نیز باشند.
• تشنج‌هایی که به خاطر تداخل تومور با فعالیت الکتریکی طبیعی مغز رخ می‌دهند.
• مشکلات شناختی، به این معنی که بیمار در پردازش اطلاعات یا تفکر با مشکل روبرو می‌شود. گاهی ممکن است بیمار در به خاطر سپردن چیزهایی که به‌تازگی اتفاق افتاده‌اند نیز مشکل داشته باشد.
• تغییر در نحوه رفتار یا خلق‌وخو
• ضعف در یک طرف بدن یا عدم توانایی برای استفاده از یکی از دست‌ها یا پاها
• مشکلات شنوایی، بلع یا بینایی
• حالت تهوع و استفراغ
• مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار دیگران

دچار سردردهای شدید و تشنج میشی؟

برای بررسی متاستاز مغز نوبت بگیر.

طول عمر متاستاز مغز

هیچ راهی برای فهمیدن دقیق این که فردی که دچار متاستاز مغزی شده چقدر زندگی خواهد کرد وجود ندارد. اما به طور کلی میانگین زمان بقای بیماران مبتلا به متاستاز مغزی را اغلب بین ۳ الی ۱۱ ماه در نظر می‌گیرند. طول بقا به سن بیمار، سطح تحت کنترل بودن بیماری اولیه و وجود تومور در سایر نقاط بدن بستگی دارد.

البته برخی از افراد می‌توانند چندین سال زنده بمانند. برخی از بیماران ممکن است بسیار طولانی‌تر از حد انتظار زندگی کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است زودتر از حد انتظار جان خود را از دست دهند.

علت متاستاز مغز

متاستاز مغزی زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از محل اصلی خود جدا می‌شوند. این سلول‌ها ممکن است از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی حرکت کنند و به مغز منتشر شوند (متاستاز) و در مغز شروع به تکثیر کنند. حدود ۸۵ درصد از متاستازهای مغزی در مخ ایجاد می‌شوند که قسمت بالایی و بزرگ‌ترین قسمت مغز است. ۱۵ درصد از این متاستازها نیز در مخچه ایجاد می‌شوند که قسمت پایینی مغز است.

راه های تشخیص متاستاز مغز

اگر مشکوک به متاستاز مغز باشید، ممکن است پزشک انجام برخی از آزمایش‌ها یا روش‌های تشخیصی را توصیه کند. برخی از این تست‌های تشخیصی شامل این مواردند:

۱. معاینه عصبی

این معاینه اغلب شامل بررسی بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی، قدرت و رفلکس‌ها است. اگر حین انجام این آزمایش، پزشک در یک یا چند ناحیه مشکلاتی را ببیند، سرنخ‌هایی از بخش‌های مغز که ممکن است تحت تاثیر تومور مغزی قرار گرفته باشند به دست می‌آورد.

۲. روش های تصویربرداری

یک روش معمول که برای تشخیص متاستاز مغزی استفاده می‌شود، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) است. برخی از انواع تخصصی اسکن MRI (از جمله MRI عملکردی، MRI پرفیوژن و طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی) می‌توانند به پزشک در ارزیابی تومور و برنامه‌ریزی برای درمان آن کمک کنند.

سایر روش‌های تصویربرداری که پزشکان از آن‌ها استفاده می‌کنند شامل توموگرافی کامپیوتری (CT) و توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) هستند. برای مثال، اگر تومور اولیه‌ای که باعث متاستاز مغز شده ناشناخته باشد، گاهی پزشک سی‌تی‌اسکن قفسه سینه را انجام می‌دهد تا وجود سرطان ریه را بررسی کند.

۳. نمونه برداری

بیوپسی یا نمونه‌برداری می‌تواند حین عمل برداشتن تومور مغزی یا با استفاده از سوزن انجام شود. نمونه جمع‌آوری شده سپس زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا سرطانی (بدخیم) یا غیر سرطانی (خوش‌خیم) بودن آن مشخص شود. همچنین این موضوع که آیا سلول‌ها، سرطان متاستاتیک هستند یا از یک تومور اولیه هستند نیز با کمک این نمونه جمع‌آوری شده ارزیابی می‌شود. این اطلاعات برای تشخیص دقیق و انتخاب درمان حیاتی هستند.

آیا متاستاز مغز درمان دارد؟

معمولا متاستازهای مغزی غیر قابل درمان در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که با درمان‌ها تهاجمی (از جمله جراحی) برخی از بیمارانی که یک یا چند متاستاز مغزی دارند، ممکن است شانس درمان شدن داشته باشند و طول عمر بیماران سرطانی متاستاز بیشتر شود.

راه های درمان متاستاز مغز

پزشکان برای برداشتن تومور یا بهبود کیفیت زندگی بیماران از روش‌های درمانی متفاوتی استفاده می‌کنند درمان‌های متاستاز مغز می‌توانند به کاهش شدت علائم، کند کردن رشد تومور و افزایش طول عمر کمک کند. در اینجا به برخی از رایج‌ترین این درمان‌ها اشاره کرده‌ایم:

۱. درمان دارویی

داروها می‌توانند به کنترل علائم و نشانه‌های متاستاز مغز کمک شایانی کنند و شما را از درد و سایر علائم آزاردهنده راحت کنند. برخی از داروهایی که به این منظور استفاده می‌شوند عبارتند از:

درمان دارویی متاستاز مغزی	توضیحات
داروهای استروئیدی	کورتیکواستروئیدها با دوز بالا اغلب به هدف کاهش ورم در اطراف متاستاز مغز استفاده می‌شوند و می‌توانند به طور موثری از شدت علائم بیمار بکاهند.
داروهای ضدتشنج	اگر تشنج یکی از علائمی بود که تجربه کردید، پزشک برای جلوگیری از تشنج‌های دیگر، مصرف داروهای ضدتشنج را توصیه می‌کند.

درمان دارویی متاستاز مغز

۲. جراحی متاستاز مغز

جراحی باعث تسکین سریع فشار داخل جمجمه می‌شود. این فشار ناشی از رشد تومور متاستاتیک و ورم مغز است. برخی از بیماران ممکن است تنها در عرض چند ساعت پس از جراحی، بهبودی علائم را تجربه کنند. هدف از جراحی این است که فضایی که تومور اشغال کرده به حداقل برسد.

طی این جراحی هر مقدار از تومور که قابل برداشتن باشد خارج می‌شود و در عین حال پزشکان روی حفظ عملکرد عصبی نیز تمرکز می‌کنند. پرکاربردترین نوع جراحی که برای برداشتن تومور متاستاتیک مغز استفاده می‌شود کرانیوتومی نام دارد که می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی از جمله کرانیوتومی سوراخ کلید انجام شود.

البته جراحی که برای حذف متاستاز مغز انجام می‌شود با خطراتی مانند نقص عصبی، عفونت و خونریزی همراه است. سایر خطرات نیز ممکن است به بخشی از مغز بستگی داشته باشند که تومور در آن قرار دارد.

۳. درمان خانگی متاستاز مغز

متاستاز مغز عارضه‌ای نیست که بتوان آن را با روش‌های خانگی درمان کرد. اما می‌توانید با برخی از روش‌های ساده، از شدت علائمتان کم کنید. فولیک اسید ماده‌ای است که در اسفناج، سبزیجات با برگ سبز، برنج، پرتقال و لوبیا وجود دارد و می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را آهسته کند. توصیه می‌شود روزانه حدود ۴۰۰ میلی گرم فولیک اسید دریافت کنید. آنتی اکسیدان نیز ماده دیگری است که در توت، توت فرنگی و غیره یافت می‌شود و علائم مرتبط با سرطان را تسکین می‌دهد.

۴. طب سنتی برای درمان متاستاز مغز

زنجبیل گیاهی است که می‌تواند حالت تهوع و سردردهای آزاردهنده‌ای که بیماران مبتلا به تومور مغزی از آن رنج می‌برند تسکین دهد. می‌توانید برای بهره‌مند شدن از خواص زنجبیل، از رایحه‌درمانی استفاده کنید و این ماده را با روغن نعناع ترکیب کنید.

۵. روش های جدید درمان متاستاز مغز

برخی از درمان‌های نوین متاستاز مغز شامل این مواردند:

پرتو درمانی

یکی از درمان‌های پرکاربرد و اثرگذار برای بیمارانی که با متاستاز مغز دست‌وپنجه نرم می‌کنند پرتو درمانی است. طی این درمان از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های تومور استفاده می‌شود. برای متاستازهای مغزی، درمان ممکن است شامل یک یا هر دوی این روش‌های پرتودرمانی باشد:

• پرتودرمانی کامل مغز (whole brain radiotherapy): در این روش برای از بین بردن سلول‌های تومور، پرتو را روی کل مغز اعمال می‌کنند. افرادی که تحت این پرتودرمانی قرار می‌گیرند معمولا به ۱۰ تا ۱۵ جلسه درمان در طول دو تا سه هفته نیاز دارند.
• رادیوسرجری استریو تاکتیک: در این روش، هر کدام از پرتوها قدرت خاصی ندارند، اما در نقطه‌ای که همه پرتوها به هم می‌رسند از دوز بسیار زیادی از پرتو برای از بین بردن سلول‌های تومور استفاده می‌شود. این روش اغلب در یک جلسه انجام می‌شود و پزشکان می‌توانند چندین تومور را طی همان یک جلسه درمان کنند.

شیمی درمانی

در این روش از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که به‌سرعت در حال رشد هستند استفاده می‌شود.

تارگت تراپی

این روش روی ناهنجاری‌های خاص موجود در سلول‌های سرطانی تمرکز دارد. این درمان با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، می‌تواند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شود.

ایمونوتراپی

این روش از سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن ممکن است به سرطان حمله نکند به این خاطر که سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که آن‌ها را از سلول‌های سیستم ایمنی پنهان می‌کند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند عمل می‌کند.

می‌خوای بدونی بهترین روش درمان متاستاز مغز چیه؟ همین الان مشاوره بگیر.

انواع متاستاز مغز

تاکنون پزشکان دسته‌بندی خاصی را برای متاستاز مغز در نظر نگرفته‌اند. به طور کلی بیماران مبتلا به این عارضه ممکن است از نظر شدت علائم، اندازه و محل قرارگیری تومور با هم متفاوت باشند.

عوارض متاستاز مغز

متاستازهای مغز می‌توانند منجر به عوارض جانبی جدی از جمله افزایش فشار داخل جمجمه، تشنج و هموراژ شوند. این عوارض می‌توانند منجر به نقایص عصبی دائمی و حتی مرگ شوند و به عنوان یک اورژانس انکولوژیک در نظر گرفته می‌شوند.

راه های پیشگیری از متاستاز مغز

متاستاز مغز قابل پیشگیری نیست و این عارضه کاملاً خارج از کنترل ما رخ می‌دهد. در نتیجه اقدام خاصی وجود ندارد که بتوانید برای جلوگیری از بروز متاستاز مغز انجام دهید.

ارتباط متاستاز مغز با سرطان های دیگر

همان‌طور که گفتیم متاستاز به خاطر وجود سایر سرطان‌ها رخ می‌دهد. زمانی که فرد دچار هر نوع سرطانی شود، احتمال دارد عامل بیماری‌زا از محل اولیه به محل دیگری منتشر شود و متاستاز رخ دهد.

تاثیر متاستاز مغز بر کیفیت زندگی

متاسفانه این بیماری اثرات نامطلوبی روی کیفیت زندگی بیماران دارد. در صورتی که ورزشکار، شاغل یا فرد فعالی باشید ممکن است این بیماری باعث شود که نتوانید مثل قبل این فعالیت‌ها را انجام دهید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

متاستاز مغز یکی از بیماری‌های خطرناک در نظر گرفته می‌شود که علائم شدیدی دارد. در صورتی که علائمی را تجربه کردید که چندین هفته ادامه داشتند حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشکان مغز و اعصاب یا متخصصان انکولوژی با استفاده از روش‌های تشخیصی و درمان‌های نوین تلاش می‌کنند تا تومورها را خارج کنند و کیفیت زندگی و طول عمر بیماران را افزایش دهند.

برای جلوگیری از متاستاز مغز یا درمان آن باید با متخصص انکولوژی یا دکتر نورولوژی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر خون و سرطان آنلاین و همچنین دکتر مغز و اعصاب آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!