پیشتازی در فناوری هسته‌ای، سرافرازی ایران

۱۸سال پیش بود که بیستمین روز از فصل بهاربا پیشنهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی درتقویم ملی کشور مزین به‌روز ملی فناوری هسته‌ای شد تایادآورغرور ایرانی ومصداقی برای پایمردی ملت ایران درمقابل حق‌مسلم‌شان جهت‌دستیابی به صنعت‌هسته‌ای باشد.

۲۰ فروردین ماه ۸۵ که دانشمندان ایرانی موفق به تولید چرخه کامل سوخت هسته‌ای در مقیاس آزمایشگاهی شدند، ملت ایران روز خود را با این خوش خبری آغاز کردند و دستیابی دانشمندان کشور به فناوری غنی‌سازی اورانیوم را جشن گرفتند تا در حافظه جمعی ملت ثبت شود که جمهوری اسلامی ایران همواره از حق قانونی خود در استفاده از انرژی هسته‌ای پاسداری می‌کند؛ موضوعی که در این سال‌ها به نظام سلطه که بیشترین سنگ‌اندازی‌ها را برای توقف این فعالیت‌ها انجام داده است، اثبات شد و آنها فهمیدند که ملت ایران بیدی نیستند که با این باد‌ها بلرزند و از دستیابی به این حق مسلم -که فواید زیادی را برای نسل آینده دارد -پا پس بکشند.

بررسی تاریخی آغاز فرآیند بومی‌سازی صنعت هسته‌ای، نحوه ورود جمهوری اسلامی ایران به باشگاه کشور‌های صاحب فناوری غنی‌سازی اورانیوم، ضرورت برخورداری و بهره‌مندی ازفناوری هسته‌ای ودستاورد‌های کلیدی صنعت هسته‌ای موضوعاتی هستند که دراین گزارش به آنها پرداخته می‌شود تاضمن تبیین ممارست وتلاش دولتمردان ودیپلمات‌های کشور، بخشی از خدمات دانشمندان و نخبگان این عرصه به صورت عمومی دردسترس مخاطبان قرارگیرد تا متوجه شوند که این صنعت به رغم همه خیانت‌ها وسنگ‌اندازی‌های عوامل داخلی وخارجی ازنفس نیفتاده و تبدیل به نماد اقتداروابتکار عمل دانشمندان کشورمان شده است.

آغاز فرآیند بومی‌سازی صنعت هسته‌ای

تلاش برای دستیابی به فناوری هسته‌ای در ایران به دهه ۵۰ میلادی برمی‌گردد که محمدرضا پهلوی به تشویق آمریکایی‌ها -که در‌حال حاضر بزرگ‌ترین دشمن ملت ایران برای غصب این دستاورد‌ها هستند-به فکر دستیابی به انرژی هسته‌ای افتاد و به این ترتیب ایران در سال ۱۹۵۸میلادی (۱۳۳۶شمسی) به عضویت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آمد و ۱۰سال بعد پیمان عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای (N. P. T) را پذیرفت و آمریکا اولین رآکتور تحقیقاتی پنج مگاواتی آب سبک که به نام رآکتور تحقیقاتی تهران شناخته می‌شود را به ایران فروخت و در ادامه حدود پنج کیلوگرم سوخت اورانیوم غنی شده سطح بالا به ایران داد که همچنان تحت بازرسی رسمی و غیر‌رسمی کارشناسان و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. تاسیس سازمان انرژی اتمی که امروزه پرچمدار توسعه صنعت هسته‌ای کشور است به سال ۱۳۵۳ بر‌می‌گردد که موظف به ساخت نیروگاه در بوشهر و دارخوین، ایجاد تأسیسات آب شیرین‌کن در بوشهر و تأمین سوخت و پشتیبانی فناورانه از نیروگاه‌ها شد و علاوه بر این، تربیت دانشجو در رشته هسته‌ای را نیز در دستور کار قرار داد و دانشگاه تهران و شیراز متولی این کار شدند، اما پیروزی انقلاب اسلامی ایران و عزم بانیان انقلاب در تغییر رویکرد‌های حاکم بر کشور موجب هراس طرف‌های غربی شد و آنها متوجه شدند که نظام جدید هیچ سنخیتی با دوره پهلوی که دست‌نشانده است، ندارد؛ بنابراین بدعهدی‌ها آغاز شد و قرارداد‌های مرتبط با تکمیل پروژه‌های هسته‌ای بلاتکلیف ماند و رژیم بعث نیز در تکمیل خوش‌خدمتی‌های خود به اربابان غربی، اقدام به بمباران نیروگاه‌های بوشهر کرد و همه این عوامل دست به دست هم داد تا توسعه صنعت هسته‌ای کشور در یک مقطع متوقف شود.

آغازی دوباره برای پیشرفت‌های هسته‌ای

به رغم افت و خیز‌های فراوانی که در صنعت هسته‌ای کشور رخ داد، اما مسئولان این عرصه هرگزمایوس نشده و با تاکیدات رهبر انقلاب بر تلاش‌های خود دراین حوزه افزودند تا این‌که درسال۱۳۶۴ مشخص شدکه منطقه ساغند یزد از ذخایر عظیم اورانیوم (حداقل ۵۰۰۰ تن) برخوردار است لذا اقدامات مرتبط برای دستیابی به فناوری چرخه سوخت هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم این بار با مشارکت کشور‌های دیگر در دستور کار قرار گرفت و مسئولان وقت به سراغ کشور‌هایی نظیر روسیه، چین، آرژانتین، کانادا، اتریش، مولداوی، اوکراین، کره شمالی، اسپانیا، جمهوری چک، آفریقای جنوبی، پاکستان و لهستان رفتند تا با کمک آنها تجهیزات مورد نیاز در فرآیند دستیابی به فناوری هسته‌ای را وارد کرده و گامی به منظور راه‌اندازی معدن ساغند بردارند. همکاری با چین، آرژانتین و روسیه در این زمینه کلید خورد و می‌توانست توفیقات و دستاورد‌هایی را هم برای کشور به ارمغان بیاورد که با شیطنت آمریکا و همدستی اسرائیل به بار ننشست، اما با همه این کارشکنی‌ها، دانشمندان ایرانی موفق به تولید چرخه کامل سوخت هسته‌ای در مقیاس آزمایشگاهی شده و جهانیان در جریان خبر دستیابى ایران به فناورى غنى‌سازى اورانیوم و راه‌اندازى زنجیره کامل غنى‌سازى به وسیله سانتریفیوژهاى ساخت ایران قرار‌گرفتند و به این ترتیب جمهوری اسلامی ایران وارد باشگاه کشور‌های صاحب فناوری غنی‌سازی اورانیوم شد.

کاربرد‌های متنوع انرژی هسته‌ای

کاربرد انرژی هسته‌ای در تولید برق، در پزشکی و امور بهداشتی، در بخش دامپزشکی و دامپروری، در دسترسی به منابع آب، در بخش صنایع غذایی و کشاورزی، در بخش صنعت، کاربرد تکنیک هسته‌ای در شناسایی مین‌های ضد نفر، تهیه و تولید کیت‌های رادیو دارویی برای مراکز پزشکی هسته‌ای، تهیه و تولید رادیو دارویی به منظور تشخیص بیماری تیروئید و درمان آنها، تهیه و تولید کیت‌های هورمونی، تشخیص و درمان سرطان پروستات، تشخیص سرطان کولون، روده کوچک و برخی سرطان‌های سینه، تصویربرداری بیماری‌های قلبی، تشخیص عفونت‌ها و التهاب مفصلی و... تنها بخشی از مزایای برخورداری از صنعت هسته‌ای در ارتقای سطح زندگی بشر دارد.

صعود ایران به جایگاه سوم پزشکی و رادیوداروی دنیا

محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در نشست خبری که صبح دیروز به مناسبت روز ملی فناوری هسته‌ای برگزار شد، با اشاره به طرح توسعه نیروگاه‌های اتمی، اظهارکرد: در سال گذشته و در راستای توسعه زیرساخت‌های پژوهشی و شتاب‌دادن تجاری‌سازی صنعت هسته‌ای اقدامات قابل توجه‌ی داشتیم و به‌طور مشخص حجم فعالیت‌ها در پرتودهی دو و نیم برابر سال ۱۴۰۱ بود و این برای ما بسیار مهم بود، چون پرتودهی در سلامت و امنیت غذایی و زیست‌محیطی تأثیر دارد. وی با اشاره به برگزاری نخستین کنفرانس بین‌المللی هسته‌ای در اردیبهشت ماه تصریح کرد: در پزشکی و رادیودارو ۱۵ دستاورد جدید را ثبت کردیم که می‌توان ادعا کرد سازمان در رده سوم دنیا در این بخش حرکت می‌کند. رادیودارو‌های ما از جنس درمانی است که تومور‌های سرطانی از‌جمله پروستات را بهبود می‌بخشد. سازمان انرژی اتمی در راستای تحقق به شعار سال ۱۴۰۳ نیز برنامه‌هایی را پیش‌بینی کرده است و بر همین اساس ۱۲ قطب به منظور جهش تولید با مشارکت مردم به بهره برداری خواهد رسید و برای هر یک از این قطب‌ها، یک سامانه تعبیه می‌شود تا زمینه حضور واقعی مردم فراهم شود و سازمان برای تسهیل این امر بنا دارد گام اول که گام ریسک است را عهده‌دار شده و مراحل بعدی را به بخش خصوصی و علاقه‌مندان این عرصه واگذار کند. بدون تردید رسیدن به این جایگاه ارزشمند که همواره تحت تأثیر فشار‌های بین‌المللی و صدور قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه کشورمان بوده، مرهون تلاش دانشمندان هسته‌ای و شهدای این عرصه است که توطئه‌های دشمنان قسم‌خورده داخلی و خارجی را خنثی کرده و زمینه سربلندی کشورمان را فراهم آورده است و این پیام را به بداندیشان و تنگ‌نظران مخابره می‌کند که ایران غیرهسته‌ای اصلا قابل تصور نیست و نظام بین‌الملل باید با واقعیت ایران قوی که امنیت و بازدارندگی خود را معامله نمی‌کند، کنار بیاید.