دبیر پایتخت کتاب ایران: برای کتاب‌خوان کردن کودکان به سونامی نیاز داریم

رضا شمس‌خوانی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایران اکونومیست، درباره انتخاب سمنان به عنوان هشتمین پایتخت کتاب ایران بیان کرد: سمنان از ابتدا انتخاب شدن بر اساس قطب فناوری‌های کتاب را هدف گرفت و مخاطب اصلی خود را کودک و نوجوان قرار داد، زیرا اگر بتوانیم کتاب و کتابخوانی را میان کودکان و نوجوانان رواج دهیم، حتما در این زمینه برنده شده‌ایم. در این روند کودکان را به عنوان ایده‌پرداز و نه فقط مصرف‌کننده آثار در نظر گرفتیم.

سمنان از ابتدا انتخاب شدن بر اساس قطب فناوری‌های کتاب را هدف گرفت و مخاطب اصلی خود را کودک و نوجوان قرار داد

دبیر هشتمین پایتخت کتاب ایران با اشاره به غرفه سمنان به عنوان پایتخت کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، توضیح داد: این غرفه با نماد یک خیابان کتابخوان طراحی شده است، از اختراعاتی تشکیل شده که کودکان خالق آن هستند. برای مثال دختری ۸ ساله ایده چرخ و فلک کتاب را ارائه کرد تا از فاصله با دیدن آن چرخ و فلک بتوان فهمید که در آن مکان کتابخانه قرار دارد و کودکان را به سمت خود جذب کند، کتابگردان الکترونیک از دل این ایده خلق شد.

او ادامه داد: همچنین ربات مروج کتاب «الکا» که نخستین ربات هوشمند جهان است و مشابه آن پیش از این دیده نشده است، از ایده پسر ۱۱ ساله شروع شد که دوست داشت رباتی با او درباره کتاب‌ها صحبت کند و برای مثال بگوید در باره قارچ‌ها چه کتابی را بخواند، این ربات میتواند کتاب درست را بر اساس سن افراد پیشنهاد دهند.

وی ادامه داد: در بخش ایده‌های فرهنگی طرح‌هایی مانند میراث‌داران قرن را برای شهروند ارشد (سالمندان) پیشنهاد کردیم. تمرکز ما بر این است که کودکان امروز به شدت به مطالعه کتاب نیاز دارند اما چون کودکان عصر فناوری تکنولوژی هستند درحالی با ما همکاری می‌کنند که در مساله کتابخوانی بخشی از فناوری هم مورد توجه قرار گرفته باشد.

رضا شمس‌خوانی دبیر هشتمین پایتخت کتاب ایران

مرکز فرماندهی پرواز کتاب در سمنان شکل گرفته است

شمس‌خوانی با اشاره به تغییرات سمنان بعد از انتخاب به عنوان هشتمین پایتخت کتاب، بیان کرد: سمنان به شهری تبدیل شده است که با حمایت معنوی دستگاه‌های دولتی و با سرمایه‌گذاری و کار مردمی چهره جدید به خود گرفته است. برای مثال مرکز فرماندهی پرواز کتاب در آن شکل گرفته است که به کودکان و باشگاه‌های کتابخوانی با پهباد کتاب می‌رساند که به شدت برایشان جذاب است. وقتی پهبادها از برج کتاب بیرون می‌آیند، کودکان هیجان‌زده می‌شوند، ما به سونامی بزرگی نیاز داشتیم تا کودکان را برای کتابخوانی هیجان زده کند.

مرکز فرماندهی پرواز کتاب شکل گرفت که به باشگاه‌های کتابخوانی با پهباد کتاب می‌رساند

به گفته دبیر هشتمین پایتخت کتاب ایران باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان سمنان در طول زمان ۶ ماه از ۴۴ باشگاه به ۶۰۰ باشگاه کتابخوانی رسید.

او با اشاره به اینکه در ابتدای فعالیت در جشنواره روستاها و عشایر دوست‌دار کتاب هیچ شناختی از این مساله نداشته است، گفت: سمنان سه سال این موضوع را هدف قرار داد، یکسال بعد از فعالیت در این حوزه به عنوان شهر خلاق انتخاب شد و سال بعد به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شدیم.

پایتخت کتاب مسابقه طرح‌ها است

شمس‌خوانی با تاکید بر اینکه پایتخت کتاب مسابقه طرح‌ها است، ادامه داد: بعد از اینکه طرح‌های ارزشمند انتخاب شدند به آنها ۶ ماه فرصت می‌دهند تا ایده‌های خود را اجرایی کنند و داوران از وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه‌های عمومی به شهرهایی که به مرحله نیمه‌نهایی رسیدند سفر می‌کنند. در مرحله بعد ۲۰ شهر و در مرحله بعد ۱۰ شهر را انتخاب می‌کنند و دوباره بازدید میدانی جدی انجام می‌دهند تا دستاوردها را از نزدیک ببینند و در نهایت ۵ شهر به عنوان شهر خلاق و یکی از آن‌ها به عنوان پایتخت کتاب انتخاب می‌شوند.

هدف این طرح حمایت مالی از آن نیست، نکته این است که با محور قرار دادن کتاب دستگاه‌های دولتی و مردم شهر به انسجام برسند

دبیر هشتمین پایتخت کتاب ایران با اشاره به طرح جهانی شهر دوستدار کتاب، توضیح داد: با توجه به اینکه طرح پایتخت کتاب ایران برداشتی جهانی از طرح شهر دوستدار کتاب است، هدف این طرح حمایت مالی از آن نیست، نکته این است که با محور قرار دادن کتاب دستگاه‌های دولتی و مردم شهر به انسجام برسند و حاضر شوند نسبت به هر بودجه‌ای که دارند برای کتاب هزینه کنند.

او ادامه داد: مهم این نیست که شهر پایتخت کتاب چقدر امکانات برای کتاب و کتابخوانی دارد بلکه مهم این است که چقدر همت دارد و برای رسیدن به اهداف تلاش می‌کند. برای طرح جهانی شهر دوستدار کتاب یک کشور کوچک افریقایی محروم که بیشتر ساکنانش بی‌سواد هستند به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شد؛ زیرا دولت برنامه‌های دقیقی برای کتاب و کتابخوانی برای ۱۰ سال آینده داشت.