معرفی و برنامه های دکتر محمد شریعتمداری وزیر پیشنهادی وزارت صنعت، معدن و تجارت

مشخصات

ـ محمد شریعتمداری فرزند نورالدین متولد 1339 از تهران

ـ فوق لیسانس مدیریت بازرگانی، متأهل، دارای چهار فرزند. سه دختر و یک پسر همگی متأهل و دارای زندگی هستند.

1-خلا صه سوابق اجرایی سیاسی

ـ معاون اجرائی رئیس جمهور از سال 1392 تاکنون

ـ عضو هیأت امنای دانشگاههای مازندران و علامه طباطبائی تهران از سال 1376 تا سال 1384 و دانشگاه فنی و حرفه ای از سال 1392 تاکنون

ـ عضو هیأت امنای بنیاد شهید انقلاب اسلامی از سال 1377 تا 1384 و از سال 1392 تاکنون

ـ عضو شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران به حکم رهبر معظم انقالب اسلامی از سال 1377 تا سال 1392 و رئیس کمیسیون اقتصادی آن شورا

ـ وزیر بازرگانی جمهوری اسالمی ایران از سال 1376 تا سال 1384

ـ عضو مجمع عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شورای پول و اعتبار ،ستاد اقتصادی دولت و شورای اقتصاد در دوران وزارت بازرگانی

ـ نماینده تام الختیار دولت جمهوری اسلامی ایران در الحاق به سازمان جهانی تجارت WTO از سال 1380 تا سال 1384 و ورود جمهوری اسلامی ایران بعنوان عضو ناظر در همین دوران

ـ رئیس شورای عالی نظارت بر اتاقهای بازرگانی، صنایع و معادن ایران از سال 1376 تا 1384

ـ رئیس هیأت عالی نظارت بر سازمانهای صنفی از سال 1376 تا 1384

ـ عضو هیأت امنای ستاد اجرائی حضرت امام (ره) به حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) از سال 1370 تاکنون و رئیس ستاد اجرائی فرمان حضرت امام (ره) از سال 1373 تا سال 1376

ـ معاون نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری مدظله از زمان تأسیس تا سال 1376

ـ قائم مقام وزیر بازرگانی، معاون بازرگانی داخلی، معاون هماهنگی وزارت بازرگانی و رئیس کمیسیون نظارت بر سازمانهای صنفی از سال 1368 در دولت اول حضرت آیت الله هاشمی تا سال 1372

2- سوابق علمی، تخصصی و اجرایی

ـ جانشین معاون امور انقلاب نخست وزیر در طی دوران نخست وزیری شهیدان رجائی و باهنر و مرحوم آیت الله مهدوی‌کنی ومهندس موسوی از سال 1360 تا سال 1363

ـ عضو شورای کمیته انقلاب اسلامی مرکز از زمان تأسیس تا اواخر سال 1359

ـ عضو هیأت مؤسس جهت دفاع از ارزشهای انقلاب اسلامی

ـ عضو هیأت مؤسس و امنای جمعیت دفاع از مردم مظلوم فلسطین

ـ تصدی مسئولیت ستاد انتخاباتی دکتر روحانی در سال 1392

3- اقدامات اساسی انجام شده

ـ تهیه لایحه اصلاح قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران پس از 80 سال در 1000 ماده و تقدیم آن با همکاری و هماهنگی قوه قضائیه به مجلس ششم

ـ بازنگری قانون مقررات صادرات و واردات جمهوری اسلامی ایران و الغاء نظام صدور مجوزهای استقرار نظام تعرفه های موثر بجای آن برای اولین بار در جمهوری اسلامی ایران

ـ تهیه لایحه قانون تجارت الکترونیک و قانون جدید صدور گواهی امضای دیجیتال

ـ تهیه لایحه قانون جدید نظام صنفی و بر پایه آن تشکیل شورای عالی و اتاق های اصناف کشور و تقدیم به مجلس ششم

ـ بازنگری رژیم تجاری ایران و اخذ عضویت ناظر در سازمان جهانی تجارت WTO

ـ تأسیس مرکز ملی فرش ایران

ـ تأسیس سازمان توسعه تجارت ایران برای اولین بار در ایران با ادغام و تجدید ساختار مرکز توسعه صادرات سابق

ـ تأسیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی

ـ انحلال سازمان بازرسی و نظارت و ادغام وظائف آن در سازمان از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان

ـ انحلال و ادغام وظائف سازمان هائی نظیر سازمان قند و شکر، سازمان غله کشور، شرکت گسترش خدمات بازرگانی، سازمان تعاون مصرف شهر و روستا و دهها شرکت کوچک و بزرگ دیگر، اقدام عملی در کوچک سازی دولت و کاهش کادر وزارت بازرگانی از حدود 30 هزار نفر به حدود 13 هزار نفر

4- عناوین برخی پژوهشها، مقاالت و سخنرانی ها

ـ بررسی تطبیقی مدیریت نظام یارانه ای جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منتخب از اتحادیه اروپائی

ـ بررسی تحولات بازار فرش و لزوم تلاش برای ارتقاء این صنعت با توجه به نقش آن در اشتغال و صادرات ارائه شده در کنفرانس فرش

ـ بررسی تحولات صنایع دریائی ایران خدمات حمل و نقل دریائی و ضرورت نواندیشی در این زمینه و ایجاد شرکت های مشترکارائه شده در مجمع عمومی اتحادیه مالکان کشتی کشورهای اسلامی در سال 1376

ـ گزارش شناخت اقتصاد و بازار آفریقای جنوبی و کشورهای در حال گذر آفریقائی - ارائه در مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت

ـ علل ناکافی بودن سهم ایران از تجارت جهانی و عدم توانائی ما در بهره برداری مطلوب از بازارهای هدف به رغم وجود پتانسیل های مناسب - ارائه در دانشگاه تهران

ـ لزوم فراهم نمودن زمینه مشارکتهای اقتصادی کوچک و متوسط و عدم چشم پوشی از سرمایه های کوچک

ـ پتانسیل عظیم تعاونی ها و فرهنگ تعاونی در واگذاری فعالیتهای اقتصادی دولت به بخش غیر دولتی به عنوان سالم ترین شکل واگذاری - ارائه سال 1377

ـ مقررات زدائی و نقش آن در سالم سازی محیط کسب و کار - ارائه موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی

ـ لزوم تضمین امنیت سرمایه و سود مشروح در امر سرمایه گذاری - ارائه در سال 1377

ـ تولید و صادرات محور توسعه اقتصادی کشور - ارائه در سال 1377 در مرکز توسعه صادرات ایران

ـ نابرابریهای اقتصادی تهدیدی جدی برای دستاوردهای مثبت جهانی شدن اقتصاد - ارائه در اجلاس جهانی آنکتاد در سوئیس

ـ گفتگوی تمدنها راهی به سوی جهانی شدن اقتصاد کشورهای در حال توسعه - ارائه در دانشگاه بیروت سال 1378

ـ سقوط جهانی نفت، تهدیدها و فرصتها- ارائه در موسسه پژوهشهای وزارت امور خارجه جمهوری اسالمی ایران

ـ رابطه سیاستهای توزیع و مهار تورم - ارائه در همایش بین المللی تعاون

ـ سیاستهای تجاری جمهوری اسلامی مقدمه تولید – ارائه درهمایش سیاستهای بازرگانی تجاری در سالن دانشکده فنی دانشگاه تهران

ـ ضرورت نوین سازی تجارت در ایران - ارائه در سال 1378

ـ لزوم تغییر نظام جهانی تجارت به جهت مشارکت عادلانه در همه کشورها - ارائه در اجلاس تجارت و توسعه وابسته به UN در بانکوک

ـ ضرورت ایجاد نگرش سیستماتیک در ایجاد صنایع جانبی و تبدیلی و توجه به صنایع کوچک - ارائه در همایش موسسه توسعه صادرات تبریز

ـ درآمد آثار الحاق جمهوری اسالمی ایران به سازمان جهانی تجارت سال 1390

2004 - December poverty on program subsidy National IRANS of impacts The-

2005 - IRAN for program subsidy objective an Developing-

5 -تبیین وضع موجود بخش صنعت، معدن و تجارت

الف- شاخصهای بین المللی

رتبه 120 ایران در شاخص فضای کسب و کار،

رتبه 76 در شاخص رقابت پذیری جهانی،

رتبه 66 در رقابت پذیری صنعتی،

رتبه 155 در آزادی اقتصادی،

رتبه 136 در توانمند سازی تجاری،

سهم3.0 % ایران در تجارت جهانی نیز در سال 2015.

ب- بخش شاخصهای کلان

سهم 5.22درصد بخش صنعت، معدن و تجارت در تولید ناخالص داخلی

رشد ارزش افزوده بخش صنعت 7.1 ،-6.7 ،3.0 - و 5.6 درصد طی دوره 95-1392

رشد ارزش افزوده بخش معدن 9.5 ،8.2 ،3.3 - و 6.2 - درصد طی دوره 95-1392

رشد ارزش افزوده بخش بازرگانی 8.1 ،5.3 ،1.0 و 5.4 درصد طی دوره 95-1392

ج- حوزه اختصاصی بخش صنعت، معدن و تجارت

صادرات غیر نفتی 8.41 ،6.50 ،4.42 و 9.43 میلیارد دالر طی دوره 95-1392؛

واردات به ترتیب 7.49 ،6.53 ،5.41 و 7.43 میلیارد دالر طی دوره 95-1392؛

21 رایزن تجاری در کشورهای مختلف ؛

بیش از 84 هزار واحد صنعتی با اشتغال حدود 5.2 میلیون نفر ( 81 هزار واحد جزء صنایع کوچک و متوسط )؛

11200 طرح نیمه تمام با پیشرفت فیزیکی باالی 60درصد و با پیش بینی اشتغال 380 هزار نفر،

790 شهرک و ناحیه صنعتی (مرحله واگذاری زمین)،

5800 معدن فعال با اشتغال حدود 138 هزار نفر،

6- رویکردها و برنامه

5.2 میلیون واحد صنفی دارای پروانه فعالیت و ترکیب 20 %تولیدی، 49 %توزیعی و 31 %خدماتی، با اشتغال بیش از6 میلیون نفر

سهم 4 درصدی تجارت الکترونیک ( خرده فروشی) در تولید ناخالص داخلی؛

د- اهم قوتها ، ضعفها، فرصتها و تهدیدها

1-اهم قوتها:

وجود معادن متنوع و غنی فلزی و غیر فلزی در کشور؛

وجود امکانات و زیر ساخت های الزم برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی ؛

برخورداری از نیروی انسانی تحصیلکرده و ماهر؛

سوابق دیرینه فرهنگی، صنعتی و تجاری

برخورداری از مزیت نسبی و رقابتی در منطقه در تولید محصوالت پتروشیمی و فرآورده های نفتی ، محصولات

معدنی و خدمات فنی مهندسی در جهت صادرات؛

وجود زیر ساخت های مناسب تجارت الکترونیکی در مبادالت تجارت داخلی؛

2 - اهم ضعفها:

عدم یکپارچگی سیاست های صنعتی و تجاری

سهم پایین صنعت و معدن در تشکیل سرمایه ثابت کل اقتصاد؛

پایین بودن سهم محصوالت با فناوری باال در صادرات ؛

پایین بودن بهره وری کل عوامل تولید؛

پایین بودن رقابت پذیری صنعتی محصوالت تولیدی؛

تنوع کم تولیدات صاردات محور؛

پایین بودن سطح فناوری در محصوالت تولیدی و خدماتی؛

توانایی پایین در جذب سرمایه گذاران خارجی؛

ناکارآمدی نظام توزیع کاال و خدمات؛

عدم استفاده از ابزار های نوین تامین مالی در بخش؛

3 - اهم فرصتها :

برخورداری از موقعیت استراتژیک در منطقه و امکان بهرهمندی از تجارت و دسترسی به بازارهای بزرگ پیرامونی؛

وجود منابع انسانی تحصیلکرده جوان و ارزان بودن نسبی نیروی کار در کشور؛

برخورداری از ذخایر فراوان نفت و گاز، دسترسی آسان به انرژی؛

دسترسی به آبهای آزاد و موقعیت ممتاز جغرافیایی؛

امکان تعامالت و تبادالت اقتصادی با سایر کشورها در دوران پسا برجام و اقبال صاحبان سرمایه جهانی به فرصتهای سرمایه‌ گذاری در بخش صنعت، معدن و تجارت؛

4 - اهم تهدیدها:

نامناسب بودن محیط سرمایهگذاری و فضای کسب و کار

محور قرار نگرفتن فعالیتهای اقتصادی مولد به ویژه جذب سرمایهگذاری خارجی

پایین بودن سهم بهرهوری کل عوامل تولید در رشد اقتصادی بخش

ناپایداری و روند نزولی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش

کم توجهی به زنجیره ارزش جهانی صادرات محور و اتکای باالبه بازار داخلی

محدود بودن زمینههای توسعه قابلیتهای فناوری نوین

عملکرد نادرست در خصوصیسازی و واگذاریهای انجام شده

ضعف توانمندیهای فنی مهندسی و ساخت در حوزه های اکتشاف و استخراج معادن

فقدان شبکه یکپارچه لجستیک تجاری در کشور

باال بودن هزینه های مبادله کاال و خدمات و ضعف در کارایی نظام توزیع

ناهماهنگی در سیاستهای پولی، مالی و ارزی کشور و تا حدودی قابل پیش بینی نبودن متغیرهای مهم

اقتصادی مرتبط

عدم وجود مبانی قانونی برای شرح وظایف و ماموریت های وزارت صنعت، معدن و تجارت

سهم قابل توجه فعالیت های غیر رسمی و قاچاق در اقتصاد کشور

سیاستها و دیدگاه های ناهمگون و متعارض و نبود اجماع ملی واقعی و عملی در محور قرار گرفتن تولید،تجارت و کارآفرینی

گسست و ناهماهنگی بین سیاستگذاران بخشی و فرابخشی در احقاق حقوق ذینفعان و مصرفکنندگان

7-اصول و ارزش های حاکم بر برنامه پیشنهادی

اصول و ارزش های حاکم بر برنامه پیشنهادی در چارچوب اهداف تعیین شده بخش در سند چشم انداز جمهوری اسالمی ایران درافق 1404 ،سیاست های کل اقتصاد مقاومتی، سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی ابالغی مقام معظم رهبری، قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ، سیاست های کلی نظام در حوزههای مرتبط با بخش صنعت، معدن و تجارت، برنامه دولت دوازدهم و سند برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد. اهم این اصول به شرح ذیل می باشد:

باور و تعهد عملی به اجرا و تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی به منزله تقوای اجتماعی مسئوالن بخش

اهتمام به امنیت، تسهیل و سودآوری سرمایهگذاری بخش خصوصی داخلی وخارجی برای رشد ارزش افزوده بخش

تاکید و تمرکز ویژه بر توسعه بخش معدن و افزایش سهم آن در اقتصاد ملی از طریق به روز نمودن و توسعه فناوری در اکتشاف، استخراج و بهره برداری با پشتیبانی موثر از سرمایه گذاران داخلی و خارجی

8- رویکردها و برنامه

محدودیت در سرمایه گذاری و تصدیگری شرکتهای دولتی به جز سازمانهای توسعهای در مناطق غیربرخوردار با مشارکت بخش غیردولتی در چارچوب قوانین جاری کشور

سرمایه گذاری متوازن با تمرکز بر اجرای طرح آمایش سرزمین در جهت ایجاد توسعه پایدار

تشویق بخش خصوصی به سرمایهگذاری در طرحهای صنایع نوین و پیشرفته با فناوری باال با مشارکت سازمانهای توسعهای و شرکتهای خارجی

اهتمام و توجه جدی به فعالیت های تحقیق و توسعه در بنگاههای تولیدی و تجاری

تمرکز بر سیاستگذاری و کاهش سهم دولت در اداره امور صنعتی، معدنی و تجاری کشور(خصوصی سازی) درجهت ایفای سیاستهای مصوب اصل 44 و تحقق چشم انداز 1404 در راستای افزایش رقابتپذیری و جلوگیری از هرگونه انحصار

بهبود فضای کسب وکار از طریق ساده سازی، حذف فرآیندهای زائد و دست و پاگیر با پذیرش اصل اعتماد به فعالان اقتصادی

استفاده بهینه از منابع و مواد خام در تولید با ارزش افزوده باال و ایجاد محدودیت در صادرات مواد خام

اصلاح و بهینه سازی الگوی مصرف با رویکرد استفاده از تولیدات داخلی

توسعه دیپلماسی کسب وکار برای شکلدهی بازارهای جدید و تنوع بخشی پیوندهای اقتصادی با دیگر کشورها به ویژه با کشورهای همسایه و منطقه

توان افزایی و توسعه منابع انسانی به ویژه در سطوح مدیریت

حصول اطمینان از تامین و توزیع مناسب کاالهای اساسی با هدف امنیت غذایی

هدایت فعالیتهای صنعتی و معدنی به سوی استفاده درست و بهینه از منابع طبیعی با توجه به رعایت ملاحظات زیست محیطی

حمایت از حقوق مصرفکنندگان و توانمندسازی آنان از طریق اطالعرسانی منظم، به روزآوری مقررات و قواعد مربوط به حمایت از مصرفکنندگان مطابق با روشهای نوین جهانی و کاهش روش-های غیرمنصفانه و غیر رقابتی کسب و کار

بهره برداری صیانتی از معادن کشور و حفظ محیط زیست؛

پرهیز و جلوگیری از انواع فساد اداری، مالی و اقتصادی در بخش های صنعت، معدن و تجارت از طریق شفافسازی و اعمال نظارت بر فرآیند امور

رعایت مالحظات زیست محیطی در تمامی فعالیت های اقتصادی بخش.

3 -افق اجرای برنامه نوید های آتی

در راستای سند چشمانداز جمهوری اسالمی ایران، چشمانداز بخش صنعت، معدن و تجارت در افق سال1404به شرح ذیل ترسیم شده است:

«بخش صنعت، معدن و تجارت به عنوان پیشران اقتصاد کشور، رقابتپذیر در بازارهای بینالمللی، بالنده، درونزا،برونگرا و در تراز کشور نوظهور صنعتی»

با توجه به چشم انداز فوق الذکر، بخش در افق 1404 دارای ویژگیهای مهم زیر خواهد بود:

- جایگاه اول صنعتی، معدنی و تجاری در منطقه

- هم تراز با کشورهای نوظهور صنعتی در شاخص های اقتصادی بین المللی

- وجود زمینه های جذاب برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی

- رقابت پذیر و برخوردار از فضای مناسب کسب و کار

- اقتصادی بزرگ با سهم مناسب در تجارت جهانی

- وجود بخش خصوصی توانمند و مجموعه های فعال بزرگ مقیاس در تولید و خدمات

- سهم باالی نفوذ فناوری در صنایع مختلف

- متنوع در تولیدات صادراتی و پیوسته به زنجیره ارزش جهانی

برای دستیابی به اهداف چشم انداز فوق الذکر، اهم اهداف کلی و کمی بخش در افق 1400 به شرح زیر ارایه می شود:

الف- اهم اهداف کلی:

‌ارتقای بهره‌وری در بخش افزایش رقابتپذیری صنعتی کشور و پیوستن به زنجیره ارزش جهانی صادرات محور

‌افزایش سهم ارزش افزوده صنعتی از تولید ناخالص داخلی در راستای صنعتی نمودن کشور

‌افزایش سهم ارزش افزوده صنعتی کشور در ارزش افزوده صنعتی جهان

‌افزایش سهم صادرات صنعتی کشور در صادرات صنعتی جهان

‌افزایش سهم و نقش بخش خصوصی در فعالیتهای بخش صنعت، معدن و تجارت

‌افزایش سهم تولیدات با فناوری متوسط و باال در ارزش افزوده و صادرات صنعتی کشور

‌توسعه اشتغال پایدار در بخش صنعت، معدن و تجارت

‌افزایش جذب سرمایهگذاری خارجی

‌افزایش کارآیی نظام توزیع کاال و خدمات

‌ارتقای سهم معدن و فعالیت های معدنی در اقتصاد

‌الحاق به سازمان جهانی تجارت و بهرهبرداری از ظرفیتهای آن

10 - رویکردها و برنامه

ب- اهم اهداف کمی

* بر اساس مطالعات مرکز آمار ایران

4 - محورهای اصلی برنامه پیشنهادی

محورهای برنامه پیشنهادی وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به تبیین و تحلیل وضعیت موجود، احصاء اهم قوت ها، ضعفها، فرصت ها و تهدیدها و نیز تکالیف مصرح اسناد باالدستی با رویکرد مسئله محوری به شرح زیر ارائه می شود:

بهبود محیط سرمایهگذاری و فضای کسب و کار در بخش

توسعه سرمایه گذاری داخلی وخارجی

رفع موانع، تثبیت و ارتقای رونق تولید و توانمند سازی بخش خصوصی

توسعه صادرات غیر نفتی

ارتقای سهم و نقش فعالیت های معدنی در تولید ناخالص داخلی

بهسازی و ساماندهی نظام بازرگانی داخلی

بهبود و توسعه روابط تجاری بین المللی

ارتقای بهره وری عوامل تولید

توسعه فناوری، نوآوری و تحقیق و توسعه

پشتیبانی و مشارکت در ‌ایجاد و توسعه زیرساختهای بخش

مدیریت واردات و همکاری و پیگیری مجدانه در مبارزه با قاچاق

ارتقای توانمندی منابع انسانی شاغل و مورد نیاز بخش

بازنگری معماری سازمانی