«شیلات» فیلمی درباره مبارزه کارگران ترکمن علیه ظلم!

به گزارش خبرنگار سینمایی دیباچه، نگاهی به سینمای دهه 60 می تواند گویای تفکر و دغدغه های هنرمندان آن زمان باشد. فیلمسازان ایرانی در آن دوران نسبت به وقایعی چون انقلاب و مبارزه با رژیم شاهنشاهی بی تفاوت نبودند و اغلب آثار آنها درباره حوادث تاریخی همان سالهاست.

گفتنی است طبق برنامه هر هفته، این بار نیز یک فیلم از آثار متنوعی که در آن سالها تولید شده اند مورد بررسی اجمالی قرار خواهد گرفت و با توجه به اینکه فردا 4 شهریور نخستین سالمرگ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون داوود رشیدی است فیلم «شیلات» با بازی او را انتخاب کرده ایم تا به این وسیله یاد این هنرمند فقید را گرامی بداریم.

فیلم سینمایی «شیلات» در سال 1363 تولید شد و مرحوم رضا میرلوحی کارگردان آن بود. «شیلات» که در ابتدا «خوجه ممد» نام داشت درباره مبارزه ترکمن ها با ظلم رژیم شاهنشاهی است و داوود رشیدی در این فیلم یکی از متفاوت ترین نقشهایش را ایفا کرده است.

داوود رشیدی در این فیلم، ایفاگر نقش ترکمن کارگری است که در اداره شیلات کار می کند؛ گریم، شخصیت متفاوت و بازی خوب او یکی از امتیازهای فیلم به حساب می آید.

در فیلم «شیلات» ماجرا از این قرار است که خوجه ممد کارگر مبارز ترکمن که فرزند خود را سالها پیش در راه مبارزه با ظلم از دست داده، پس از مدت ها خاموشی به تحریک نوه اش نسبت به فساد و دزدی و حق خوری در شیلات قیام می کند و در این راه طی حادثه ای در یخچال بزرگ شیلات گرفتار می شود اما تا آخرین نفس مقاومت می کند.

فیلم «شیلات» از آثار هم دوره خودش یک سر و گردن بالاتر است و حرفی برای گفتن دارد؛ زیرا بخشی از مبارزات مردم ترکمن را به تصویر می کشد. نوع شخصیت پردازی و قصه فیلم باعث شده تا مخاطب خوجه ممد را به عنوان قهرمان فیلم بپذیرد و با او همذات پنداری کند.

شاید دلیل موفقیت فیلم سابقه خوب رضا میرلوحی در کارگردانی باشد، زیرا او پیش از فیلم «شیلات» ده فیلم دیگر را کارگردانی کرده بود؛ هرچند در میان مجموعه آثار او «شیلات» از بقیه فیلمهایش قابل اعتنا تر است.

در فیلم «شیلات» به جز داوودرشیدی، عباس قاجار، حسین شهاب، احمد قدکچیان، مهین شهابی، کیومرث ملک مطیعی، جلال پیشواییان، مهری ودادیان، کنعان کیانی، حسین ملکی، آرزو شهابی، افسانه بهرامی، فرزانه بهرامی، علی شعاعی و علی الهیاری ایفای نقش کرده اند. از دیگر عوامل این فیلم می توان به محمد بلیش مازندرانی(نویسنده)، منصور تهرانی(موسیقی)، جمشید الوندی(فیلمبردار) و جواد گلپایگانی(تهیه کننده) اشاره کرد.

باید گفت رضا میرلوحی که از اعضای گروه تئاتر شاهین سرکیسیان بود و فعالیت هنری اش را با تئاتر آغاز کرده بود و از سال 1349 به سینما آمده بود، پس از فیلم «شیلات» دیگر فیلمی نساخت و یک سال بعد یعنی در سال 1363 پس از آنکه تدوین فیلم «فرار» ساخته جمشید حیدری را به پایان رساند در سن 44 سالگی به دلیل سرطان ریه دارفانی را وداع گفت.

دو فیلم «تشریفات» و «خاک و خون» آثاری هستند که میرلوحی آنها را نوشته بود و یک سال پس از مرگش ساخته شدند. از دیگر فیلمهای این فیلمساز می توان به «پاک باخته»، «خاتون» و «اشباح» اشاره کرد. یاد او و همه درگذشتگان فیلم «شیلات» به خصوص داوود رشیدی که تنها یک سال از مرگش می گذرد گرامی باد.