بیماری”کم کاری،پرکاری”تیروئید چیست؟علائم+دارو ودرمان

این هورمونها سوخت و ساز بدن را از جمله آنکه چه مقدار کالری مصرف کنیم،(سرعت متابولیسم را کنترل میکند متابولیسم را کنترل میکند) چه مقدار احساس گرما کنیم و وزن ما را تنظیم می‌کنند، در بعضی اعضاء نیز اثرات اختصاصی دارد مانند قلب که در اثر این هورمونها تندتر می‌زند. پر کاری تیروئید حالتی است که باعث می شود مقدار زیادی هورمون به بافتهای بدن برسد. علل متفاوتی برای پر کاری تیروئید وجود دارد اما علائم و نشانه های آن مشابه است. به علت افزایش سوخت و ساز بدن بیماران احساس گرمای بیشتری می کنند و اغلب با وجود مصرف غذای زیاد کاهش وزن دارند.

علت کم کاری یا پرکاری تیروئید می تواند ژنتیک، خودایمنی، حاملگی ، استرس، کمبود تغذیه ای یا سموم باشد.

۱ –خستگی مفرط: خستگی مفرط با بیماری های زیادی ارتباط دارد، به ویژه کم کاری تیروئید، خستگی پس از یک خواب کامل از علایم کم کاری تیروئید است.۲ –افسردگی : احساس افسردگی نیز می تواند به علت کم کاری تیروئید باشد زیرا تولید کم هورمون تیروئید روی میزان تولید سروتونین (هورمونی که احساس مناسب ایجاد می کند) تاثیر می گذارد.

۳ –تغییر در اشتها: افزایش اشتها نیز علامت پرکاری تیروئید است.

۴ –اختلال شناختی:پرکار بودن غده تیروئید قدرت تمرکز را کاهش می دهد و کم کاری نیز فراموشی ایجاد می کند. با درمان بیماری، بیمار به سرعت از لحاظ ذهنی هوشیاری بیشتری پیدا می کند. بیشتر خانم ها فکر می کنند که این حالت یکی از علایم یائسگی است در حالی که نشانه اختلال تیروئید است.

۵ –خشکی پوست:خشکی و خارش پوست از دیگر علایم کم کاری تیروئید است. تغییر در ظاهر پوست احتمالا به علت کند شدن سوخت وساز بدن است که میزان تعریق را نیز کاهش می دهد. پوست بدون رطوبت خشک و پوسته پوسته می شود. ناخن ها نیز شکننده می شود.

۶ –اختلال هضم: اختلالی که بر اثر کم کاری تیروئید به وجود می آید، روند هاضمه را نیز کند می کند. یبوست یکی از شایع ترین علایم کم کاری تیروئید است. پرکاری غده تیروئید نیز باعث اسهال یا دفع مکرر ضایعات بدن می شود.

۷ –بی نظمی قاعدگی:زمان طولانی تر با خون ریزی بیشتر و درد می تواند از علایم کم کاری غده تیروئید باشد. پرکار بودن غده تیروئید، باعث کوتاه تر شدن مدت زمان قاعدگی می شود و فاصله بین قاعدگی بیشتر می شود و خون ریزی نیز خفیف است.

کم کاری تیروئید (Hypothyroidism) معمولاً موجب سنگین تر شدن، دردناک تر شدن و بیشتر شدن عادت ماهیانه می شود و در پُرکاری تیروئید معمولاً عادت ماهیانه بسیار کوتاه، سبک و دیر به دیر خواهد شد.

تشخیص تیروئید

چانه خود را بالا برده و آب دهان خود را ببلعید،بزرگیش نمایان می شود

*بابلع نمایان می شود

*سونوگرافی گردن و غده تیرویید

*اندازه گیری هورمون های تیرویید در خون

* اسکن رادیو اکتیو

* نمونه برداری از سلول های تیرویید با استفاده از سوزن ظریف

داروها و درمان

لیتیوم: این دارو گاهی برای درمان برخی از امراض روحی ازجمله افسردگی و اختلال دوقطبی مصرف می‌شود.
آمیودارون: این دارو گاهی برای درمان نامنظم بودن ضربان قلب (آریتمی) استفاده می‌شود.
اینترفرون: این دسته از داروها گاهی برای درمان انواع خاصی از سرطان و هپاتیت C مورداستفاده قرار می‌گیرد.
اگر نگران تأثیر داروهای مصرفی خود بر سطح هورمون تیروئید هستید، آن را با پزشک عمومی یا متخصص در میان بگذارید.

درمان کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) معمولاً با مصرف روزانه قرص‌های جایگزین هورمون به نام “لووتیروکسین” درمان می‌شود. لووتیروکسین جایگزین هورمون تیروکسین است که غده تیروئید شما به اندازه کافی آن را تولید نمی‌کند.

شما در ابتدا باید یک سری آزمایش خون منظم انجام دهید تا دوز صحیح لووتیروکسین برای شما مشخص گردد. این کار ممکن است به مدتی زمان نیاز داشته باشد.

مصرف لووتیروکسین برای شما ممکن است از یک دوز پایین شروع شود و به‌تدریج بسته به پاسخ بدنتان، دوز آن افزایش یابد. برخی از افراد به‌محض شروع درمان، احساس بهبودی می‌کنند، درحالی‌که دیگران به مدت چندین ماه، تغییری در بهبود علائم خود احساس نمی‌کنند. معمولاً در دورانی که دوز صحیح این دارو را دریافت می‌کنید، باید سالی یک‌بار یک آزمایش خون برای نظارت بر سطح هورمون تیروئید خود انجام دهید.

اگر آزمایش خون شما نشان‌دهنده این باشد که کم‌کاری تیروئید دارید، اما هیچ علامتی نداشته باشد و یا علائم آن بسیار خفیف باشد، احتمالاً شما نیازی به درمان نخواهید داشت. در این موارد، پزشک معمولاً هرچند ماه یک‌بار بر سطح هورمون شما نظارت خواهد کرد و در صورت پیشرفت علائم بیماری، برای شما لووتیروکسین تجویز خواهد نمود.

مصرف لووتیروکسین

اگر برای شما داروی لووتیروکسین تجویز شده است، باید آن را روزانه در زمان مشخصی مصرف کنید. معمولاً توصیه می‌شود که این قرص را صبح‌ها استفاده کنید، هرچند برخی از افراد شب را ترجیح می‌دهند.

اثربخشی این قرص ممکن است با مصرف داروهای دیگر، مکمل‌ها یا مواد غذایی تغییر کند، بنابراین باید آن را با آب و با معده خالی مصرف کنید و به مدت ۳۰ دقیقه پس‌ازآن از خوردن غذا اجتناب کنید.

در صورت فراموش کردن یک دوز، باید به‌محض به یادآوردن، آن را بخورید، البته درصورتی‌که چند ساعت از زمان معمول آن گذشته باشد. اگر بیشتر از این مدت زمان باشد، آن دوز فراموش‌شده را کنار بگذارید و دوز بعدی را در زمان مقرر مصرف کنید، مگر اینکه توصیه پزشک شما طور دیگری باشد. کم‌کاری تیروئید یک بیماری مادام‌العمر‌است، بنابراین نیاز شما به مصرف لووتیروکسین، همیشگی خواهد بود.

۸ –فشار خون بالا:بالا بودن فشار خون علامت دیگر کم کاری تیروئید است. هم پرکاری و هم کم کاری تیروئید با فشار خون بالا ارتباط دارد. طبق پیش بینی های انجام شده افرادی که دچار کم کاری تیروئید هستند نسبت به افرادی که مبتلا به پرکاری تیروئید هستند ، ۳ برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون قرار دارند. طبق یک نظریه، پایین بودن میزان هورمون تیروئید می تواند باعث کند شدن ضربان قلب شود و روی قدرت پمپاژ و انعطاف پذیری رگ ها تاثیر بگذارد.

۹ –احساس سرما می کنید:احساس سرما یا یخ زدن با کم کاری تیروئید ارتباط دارد. با کند شدن سیستم داخلی بدن، سلول ها انرژی کمتری می سوزاند. انرژی کمتر باعث کاهش تولید گرما در بدن می شود. اما در پرکاری تیروئید، سلول های تولید انرژی پرکار می شود. به همین دلیل است که افراد مبتلا به پرکاری تیروئید احساس گرما یا تعریق بیش از حد می کنند.

۱۰ –گرفتگی گلو :تغییر در صدا یا احساس برآمدگی در گلو می تواند از علایم اختلال تیروئید باشد. کافی است روبه روی آینه بایستید و هنگام قورت دادن آب به نوع برآمدگی زیر سیبک توجه کنید. در صورت مشاهده برآمدگی مشکوک به پزشک مراجعه کنید.

۱۱ –اختلال در خواب:افرادی که همیشه خواب آلوده اند، دچار کم کاری تیروئید هستند. با کند شدن عملکرد تیروئید، عملکرد بدن به حدی کند می شود که در هر زمان از روز احساس خواب پیدا می کنید. در حالی که پرکاری غده تیروئید ، اضطراب ایجاد می کند و باعث افزایش ضربان نبض می شود. این امر خوابیدن را سخت می کند و بیماران حتی گاهی وسط شب از خواب بیدار می شوند.

۱۲ –اضافه وزن :یکی از شایع ترین علت های مراجعه زنان به پزشک برای کنترل غده تیروئید ، بالا رفتن وزن است. این زنان بدون این که میزان غذای خود را افزایش داده باشند، دچار اضافه وزن می شوند. بدون شک علت این امر کم کاری تیروئید است. در حالی که کاهش ناگهانی وزن می تواند نشانه پرکاری تیروئید باشد.

۱۳ –کم شدن یا ریزش مو:خشکی، شکنندگی و ریزش مو می تواند از دیگر علایم کم کاری تیروئید باشد. ترشح کم هورمون تیروئید، در چرخش رشد مو اختلال به وجود می آورد.

۱۴ –اختلال در باروری: پرکاری و کم کاری تیروئید می تواند بر باروری تاثیر بگذارد. پرکاری و کم کاری می تواند در روند تخمک گذاری اختلال ایجاد کند و باعث نازایی شود. علاوه بر آن اختلال تیروئید با مشکلات بارداری نیز ارتباط دارد. تمایل نداشتن یا کم شدن تمایل در برقراری ارتباط زناشویی می تواند عارضه جانبی اختلال تیروئید باشد.

۱۵ –بالا بودن کلسترول: میزان بالای کلسترول که به رژیم غذایی، ورزش یا دارو جواب نمی دهد با کم کاری تیروئید ارتباط دارد. بالا رفتن کلسترول مضر به علت کم کاری تیروئید جای نگرانی دارد و در صورت درمان نشدن می تواند منجر به مشکل قلبی، بزرگ شدن قلب و سکته قلبی شود.