گسترش اعتیاد در بانوان معضل جدید پیش روی جامعه

اعتیاد بلایی خانمان سوز است و متاسفانه هر روز آمار افراد مصرف کننده مواد مخدر بیشتر می شود. اما معضل اصلی جامعه امروز گرایش زنان به سمت مصرف مواد مخدر است؛ و اوضاع وقتی وخیم تر می شود که این بانوان قرار است نقش مادر را ایفا کنند و اداره کانون خانواده را بدست گیرند. در ادامه با دکتر سلام همراه باشید.

نیره ساری

در سن ۱۵ تا ۲۹ سال به ازای هر 6/6 مرد یک زن، در سن ۳۰ تا ۴۴ سال به ازای هر 7/15 مرد یک زن و در سن ۴۵ تا ۶۶ سال به ازای هر 6/16 مرد یک زن درگیر اعتیاد هستند.
هرچند اعتیاد به مواد‌مخدر بین مردان بیش از زنان است، اما در سال‌های اخیر، نرخ اعتیاد زنان به علل مختلفی افزایش یافته و به گفته مسئولان همچنان در حال شتاب گرفتن است. این امر فاجعه‌ای است که برای جلوگیری از شتاب گرفتن آن باید تمام زنگ‌های خطر به صدا در‌آید؛ چراکه زنان هسته اولیه صیانت از خانواده، شیرازه زندگی تعلیم و تربیت محسوب می‌شوند و آلوده شدن و درگیری آنها با چنین آسیب اجتماعی مهمی سرآغازی برای افزایش سایر آسیب‌های اجتماعی است.

در نظر بگیرید زمانی که مادر یک خانواده دچار آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد باشد صدمه جبران‌ناپذیری به بنیان خانواده می‌زند و تأثیر منفی بر تربیت فرزندان به ویژه دختران می‌گذارد که احتمال گرایش فرزندان به آسیب‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد و این چرخه منفی در شکل‌گیری سایر آسیب‌های اجتماعی نیز ادامه خواهد داشت. اعتیاد زنان از رنج‌آور‌ترین چهره‌های پلید مواد‌مخدر محسوب می‌شود. اهمیت اعتیاد زنان به آسیب‌پذیری آنها به شرایط اجتماعی برمی‌گردد، ولی علل و عوامل فردی، اجتماعی، خانوادگی و محیطی گرایش به اعتیاد، برای هر دو گروه یکسان است و فقط تفاوت در روش گرایش به مصرف مواد مربوط می‌شود.

دلایل گرایش زنان به اعتیاد

مطالعات نشان می‌دهد کاهش وزن، تناسب و زیبایی اندام، عمده‌ترین دلایل گرایش زنان به اعتیاد بهه شمار می‌رود و در چند سال اخیر زنان به این منظور به سمت مواد مخدر کشیده شده‌اند. هر چند به اعتقاد کارشناسان بعید نیست زنان در سنین بالا با انگیزه رفع مشکلات جسمی ‌و روانی نیز به اعتیاد کشیده شوند. در واقع آنها نمی‌خواهند معتاد شوند، تنها می‌خواهند فشارهای روحی و روانی و دردهای جسمانی شان کاهش یابد، اما آهسته‌آهسته به مواد‌مخدر معتاد می‌گردند؛ زیرا تأثیر مواد مخدر برای تسکین درد، موقتی است و بعد از آغاز درد فرد دوباره مجبور می‌شود از مواد‌مخدر استفاده کند.

برخی دیگر از کارشناسان معتقدند در فضای کنونی جامعه برخی از زنان به دلیل اثبات توانایی‌های خود به مردان، بی‌بندوباری، نظارت نکردن خانواده‌ها، ضعف ایمان، دسترسی نداشتن به سرگرمی‌های سالم و شرکت در جمع‌های دوستانه ناسالم به اعتیاد روی می‌آورند. همچنین تبلیغات سوء سودجویان و قاچاقچیان این مواد در سالن‌های ورزشی و آرایشی زنان با عنوان‌های فریبنده‌ای مثل لاغرکننده، شفاف‌کننده پوست، افزایش‌دهنده تمرکز و غیره نیز از دیگر عوامل گرایش زنان جوان به این مواد محرک معرفی شده است و در این زمینه این افراد را در مقایسه با مردان پیشرو در مرحله ورود به تزریق دانسته‌اند.

آمارها حکایت از این دارد که70 درصد از زنان معتاد به واسطه اعتیاد همسرانشان معتاد شده‌اند و به واسطه فشار یا تهدید، ترس یا همدردی اقدام به مصرف و توزیع مواد کرده‌اند. دلایل منطقی هم نشان می‌دهد زنانی که شوهران معتاد دارند، بیشتر از سایر زنان در معرض اعتیاد به مواد مخدر قرار دارند. به طور مثال مردان معتاد برای اینکه زنانشان مانع از استفاده موادمخدر توسط آنها نشوند، تلاش می‌کنند زنانشان را نیز معتاد کنند، این کار آنها باعث می‌شود در خانه دیگر کسی آنها را سرزنش و نصیحت نکند و مانعی برای استفاده از مواد مخدر وجود نداشته باشد یا اینکه مردان معتاد به‌خاطر اینکه زنانشان آنها را ترک نکنند، تلاش می‌کنند آنها را نیز معتاد کنند.

ضربه مهلک بر پیکر جامعه

این در حالی است که گفته می‌شود نقش زن در حفظ صیانت خانواده بی‌‌بدیل است و مسئولیت زنان درر پیشگیری از نفوذ اعتیاد به خانواده نسبت به مردان بسیار بیشتر است؛ چراکه مادران تنها پناهگاه فرزندان دارای پدر معتاد هستند. در این میان زنانی که خود مرکز اصلی یک خانواده‌اند و شیرازه دوام ستون‌های یک زندگی محسوب می‌شوند، با اعتیاد خود همه اطرافیان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و این موضوع ضربه مهلکی را به جامعه می‌زند.

برخی کارشناسان بر این باورند اعتیاد زنان دریچه ورود به روسپیگری است و این موضوع زنگ خطری برای سلامت جامعه به حساب می‌آید. ضمن آنکه مفاسد اخلاقی و زنجیره‌ای از بیماری‌های مهلک مانند ایدز و هپاتیت درپی اعتیاد زنان به‌وجود می‌آید که در کنار زشت کردن چهره جامعه، نهاد خانواده را دچار خدشه می‌کند؛ چراکه تربیت خانواده بر عهده زنان است و دوام و بقای خانواده به زن بستگی دارد.

سرعت رو‌به‌رشد اعتیاد زنان

در حالی که پیشتر از این نیز بیشترین زنان معتاد در گروه سنی 25 تا 34 سال معرفی شدند، انوشیروانن محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور در یازدهمین کنگره بین‌المللی دانش اعتیاد گفته است: اعتیاد زنان با سرعت زیادی رو‌به‌رشد است. در جامعه در سن ۱۵ تا ۲۹ سال به ازای هر 6/6 مرد یک زن در سن ۳۰ تا ۴۴ سال به ازای هر 7/15 مرد یک زن و در سن ۴۵ تا ۶۶ سال به ازای هر 6/16 مرد یک زن درگیر اعتیاد هستند و البته شاهد اعتیاد کودکان نیز هستیم. وی می‌گوید: در کشور ما از سن ۱۵ تا ۶۴ سال حدود 5/4 درصد دچار مصرف مواد مخدر هستند.

رشد مصرف مواد صنعتی و مواد‌ روانگردان را شاهد هستیم، اگرچه هنوز مصرف غالب تریاک است. پیشتر از این نیز از سوی مسئولان نوع مواد‌مصرفی در زنان به ترتیب تریاک، شیشه و کراک معرفی شده بود. در این میان برخی دیگر هستند که فقدان تفریحات مناسب، مشکلات اقتصادی، بی‌اخلاقی به زندگی زناشویی، آگاهی نداشتن و اطلاع‌رسانی کافی و ‌مواردی از این قبیل را دلیل اعتیاد زنان معرفی می‌کنند، اما آنچه مهم است معضلات ناشی از موضوع اعتیاد زنان و تأثیرگذاری منفی این بلای خانمانسوز از نظر فردی، اجتماعی و خانوادگی، ضرورت پرداختن به این آسیب اجتماعی را که خود سرمنشأ و عامل به وجود آمدن سایر آسیب‌هاست دو چندان می‌کند. شاید لازم باشد نگاه به زنان به‌گونه‌ای باشد که در صورت اهتمام به تربیت آنها، بر تربیت یک جامعه اهتمام شود و در نهایت در صورت سلامت این قشر، سلامت یک جامعه نیز تضمین می‌شود.

منبع: جوان آنلاین