روش هایی برای پیشگیری از اعتیاد به مصرف مواد مخدر و دخانیات

اعتیاد بلایی خانمان سوز است و ابتلا به آن به راحتی می تواند موجبات نابودی فرد و حتی جامعه را فراهم کند. عوامل مختلفی در ایجاد اعتیاد در فرد دخیل هستند که از جمله می توان به خانواده و محیط زندگی اشاره کرد. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع و روش های پیشگیری از آن خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.

موادمخدر و پیامدهای آن معضلی جهانی است که همه کشورها را درگیر خود کرده است. همواره گفته شده که کشور ما به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و هم‌مرزی با افغانستان، بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مخدر جهان با معضلات بسیاری در این باره مواجه است. آنچه مسلم است جامعه ایران، جامعه جوانی است و جوانان همواره به دنبال تجربه‌های نو هستند که این تجربه‌ها از جمله روی آوردن به مواد اعتیادآور جامعه را با آسیب‌های بسیاری مواجه می‌کند. بنابراین برای مواجهه با این پدیده چندبعدی، شناخت جنبه‌های مختلف آن ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

از مهم‌ترین آسیب‌های پیش‌رو در این حوزه در دسترس بودن مواد مخدر است. در دسترس بودن مواد مخدر یکی از دلایل روی آوردن مصرف‌کنندگان به مواد مخدر است. هر اندازه امکان دستیابی به مواد مخدر آسان باشد و شخص بتواند با هزینه و خطر کمتری آن را تهیه کند، میزان مصرف آن نیز بیشتر خواهد شد. دوستان و همسالان از دیگر عوامل گرایش به مصرف مواد هستند. در جمعی که اکثر افراد مواد مخدر مصرف می‌کنند، فشار زیادی روی افرادی که مصرف نمی‌کنند، وارد می‌شود. در واقع افراد برای اولین بار از طریق این‌گونه گروه‌ها با مواد مخدر آشنا شده و اقدام به استعمال آن می‌کنند. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد در صورتی که دوستان و به ویژه نزدیک‌ترین دوستان، مواد مخدر مصرف کنند خود آن فرد نیز به مصرف مواد روی خواهد آورد.

عدم آگاهی از دیگر رویکردهایی است که باعث گرایش بسیاری به مصرف مواد مخدر می‌شود. یکی از مهم‌ترین عوامل درباره گرایش به مواد مخدر، وجود برخی باورهاست که باعث می‌شود افراد نگرش مثبتی نسبت به مواد مخدر بیابند. عدم آگاهی و دسترسی افراد به اطلاعات مربوط به مواد مخدر و آثار زیانبار آن نیز یکی از عوامل استفاده و تجربه مواد مخدر به شمار می‌آید. بسیاری از افراد از عواقب استعمال مواد مخدر آگاهی نداشته و معتقدند که بعد از چند بار مصرف در صورتی که اراده کنند می‌توانند از مصرف مواد دوری کنند.

اعتیاد یکی از اعضای خانواده هم در گرایش فرد به مصرف مواد مؤثر است. متأسفانه افراد متولد و پرورش‌یافته در خانواده‌های دارای فرد یا افراد معتاد، تکرار مصرف آن مواد به وسیله اعضای خانواده برایشان عادی است و حتی ترسی از تجربه مصرف آن را ندارند. بین اعتیاد پدر و فرزند از لحاظ ژنتیک رابطه‌ای مستقیم وجود ندارد، بلکه اعتیاد پدر سبب از بین رفتن قبح موضوع برای فرزندان می‌شود، اما اگر مادری در دوران بارداری معتاد باشد، فرزندش معتاد متولد می‌شود.

هشدارهای پلیس می‌تواند به عنوان راهکاری مؤثر در پیشگیری از گرایش به مصرف مواد مخدر تلقی شود.

– به عنوان پدر و مادر انواع مواد مخدر و اعتیادآور، نحوه مصرف و عوارض آن را بشناسید. قبل از اینکه فرزند شما اطلاعات مرتبط با مواد اعتیادآور را به غلط از اطرافیان خود کسب کند، خود این نکات را به او بیاموزید. به او بگویید مواد چه عوارضی دارد و عواقب آن چیست. توجه داشته باشید این کار را قبل از رسیدن آنان به سن بحرانی انجام دهید. نظر خود را درباره مواد بیان کنید؛ والدینی که نظرات خود را به‌طور صریح درباره مواد بیان و حد و مرز‌ها را مشخص می‌کنند کمتر فرزندانشان به مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند. به فرزندانتان نزدیک شوید؛ زمان مشخصی را در روز یا هفته به‌طور منظم به فرزند خود اختصاص دهید.

– در ساعات غذا خوردن حتماً خانواده را در کنار هم جمع و روابط خود را تقویت کنید. ایجاد برنامه‌ریزی صحیح برای پر کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان؛ این یک واقعیت است که کودک یا نوجوان امروز، داشتن روحیه شاد و اجرای برنامه‌های مناسب در اوقات فراغت را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهد و اگر این نیاز طبیعی از راه‌ها و با روش‌های درست تأمین نشود، برای ایجاد روحیه شاد به راه‌های نادرست متوسل خواهد شد که مواد مخدر صنعتی و داروهای روانگردان، یکی از همین روش‌های غلط برای ایجاد شادی کاذب در آنان است.

– مدرسه به عنوان یک عامل تعلیم و تربیت نسبت به انحرافات دانش‌آموزان در مدرسه بی‌توجه نباشد و سریعاً وجود انحرافات در دانش‌ آموز را به والدین وی اطلاع دهد. جوانان و خانواده‌ها بدانند که اگر در اولین پیشنهاد مصرف مواد مخدر نتوانند «نه» بگویند، در نوبت‌های بعدی هرگز نمی‌توانند مقاومت کنند و نباید فریب پیشنهادهای جذاب افراد ناشناس و مجهول‌الهویه را بخورند.

منبع: جوان