تحلیل کتاب تپلی اثری از انری رنه آلبر گی دو موپاسان، پلکانی از جنس فقر

انری رنه آلبر گی دو موپاسان (۱۸۹۳-۱۸۵۰) یکی از مهم ترین نویسندگان فرانسوی بوده است. نام وی همواره در کنار نویسندگانی چون استاندال، بالزاک، و زولا و فلوبر به میان آمده است. گی دو مو پاسان بیشتر شهرت خود را از داستان های کوتاهش دارد. وی در مجموع حدود ۳۰۰ داستان کوتاه و بلند، ۶ رمان و نیز ۳ سفرنامه، یک مجموعه شعر و مجلدی از چند نمایشنامه نوشت. برخی از آثار گی دو مو پاسان عبارتند از: لبخند بخت، تپلی، اولین برف، بل آمی، خروس جنگی، در مزرعه، کنار مرده و در خانواده.

گی دو موپاسان در دوره ی رئالیسم و ناتورالیسم به نوشتن پرداخت و طبعا” داستان های وی نیز در همین دو سبک نگاشته شده اند. او تحت تاثیر نویسندگان بزرگ این سبک بود اما علی رغم این الهام پذیری راه مستقل خود را پیش گرفت. جهان داستان های این نویسنده تنها متعلق به خود او است. موپاسان جزئیات در واقعیت را با تیزبینی توصیف می کند اما نکته ی مهم این است که این توصیف جزئیات به گونه ای است که احتمالا مخاطب را خسته نمی کند.

اولین مجموعه داستان وی در سال ۱۸۸۰ به نام تپلی منتشر شد. تپلی که یکی از مشهورترین داستان گی دو مو پاسان است، به مسائل انسانی و انسان ها در زمان جنگ می پردازد. آدم های این داستان مدام درگیر این هستند که در شرایط بحران خود را نجات دهند و به گونه ای از مهلکه فرار کنند. در این وضعیت دیگر کسی به فکر دیگری نیست که البته این واکنش انسان ها شاید به نوعی طبیعی نیز باشد اما موپاسان آن را به گونه ای قابل تامل بیان می کند. در همین زمان است که شاید مخاطب به فکر واداشته شود. به راستی در شرایط بحران، انسانیت و نوع دوستی جایی دارد؟ شاید این یکی از سوالات بنیادین داستان تپلی باشد. جالب اینجاست که آدم های داستان تپلی که به آن ها پرداخته می شود، این افراد که به طبقات بالای جامعه، روشنفکران و حتی برخی گرایش های مذهبی و سیاسی وابسته اند. آن ها حق خود می دانند که زندگی و سرنوشت افراد طبقه پایین تر جامعه را بازیچه ی خود قرار دهند تا به مقاصد خود برسند. شاید نویسنده در اینجا به واقعیت قدرت و سواستفاده ی افراد با نفوذ قدرتمند در جامعه ی انسانی می پردازد که این واقعیت نیز مختص به جامعه ی فرانسه و یا تاریخ خاصی نیست. البته شایان ذکر است که زمان داستان تپلی ۱۸۷۰ میلادی و در زمان جنگ بین آلمان و فرانسه است. قدرت در میان فرانسویان چنان دچار فساد شده که مردم معمولی حاضرند که دشمن خاکشان را اشغال کند تا از قدرت فاسدان مملکت خود رها شوند.

شخصیت اصلی زن در تپلی که خود نیز به گونه ای خود را انسانی گناهکار و یا حتی منحرف می داند و جامعه نیز به ظاهر وجود او را برنمی تابد، در نهایت دارای خصوصیات انسانی بیشتری نسبت به مدعیان جامعه و وطن پرست های ظاهری دارد. او که حتی خود به خود نگاهی مثبت ندارد در شرایط بحرانی دست به اقداماتی شایسته می زند. در اینجا است که شاید همه ی واقعیت و آنچه که انسان به دیدن آن عادت دارد و روزانه بارها و بارها آن ها را قضاوت می کند، به کلی زیر سوال رفته و در نهایت هم پاسخی متناقض و غافلگیر کننده دریافت می کند. شاید یکی از نکاتی که آثار داستانی گی دو مو پاسان را از نویسندگان متوسط متمایز می کند، مسائل و سوژه های جهان شمولی باشد که همواره برای داستان های خود انتخاب کرده است. از دیگر نکات آثار وی نیز می شود به ایجاز کلام، روند سریع داستان از همان ابتدا و سادگی آن اشاره کرد.

در مجموعه داستان تپلی که توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است داستان هایی به نام های: تپلی، عمو ژول، ننه وحشی و مادموازل فی فی، مرده ریگ، وداع، اتاق شماره ۱۱ و حسرت وجود دارد.