ملاله یوسف‌زی؛ به‌مناسبت روز جهانی ملاله

ملاله یوسف‌زی دختر جوان و فعال ضدِطالبان و خواهان اعطای حق آموزش به دختران و زنان است. در سال 2012 گروه طالبان او را ترور کرد، ولی با وجود اصابت گلوله به سر ملاله خوشبختانه او از مرگ جان سالم به‌در برد و بعدتر، برنده جایزه صلح نوبل شد. ملاله کیست؟ ملاله یکی از فعالان حمایت از حق آموزش زنان...

ملاله یوسف‌زی دختر جوان و فعال ضدِطالبان و خواهان اعطای حق آموزش به دختران و زنان است. در سال ۲۰۱۲ گروه طالبان او را ترور کرد، ولی با وجود اصابت گلوله به سر ملاله خوشبختانه او از مرگ جان سالم به‌در برد و بعدتر، برنده جایزه صلح نوبل شد.

ملاله کیست؟

ملاله یکی از فعالان حمایت از حق آموزش زنان در پاکستان است که در ۱۷ سالگی به‌عنوان جوان‌ترین برنده جایزه صلح نوبل انتخاب شد. او پیشتر، از سوءقصد یکی از اعضای طالبان جان سالم به در برد و به صدای زنان پاکستان برای برخورداری از حق آموزش بدل شد. او در ۱۲ جولای ۱۹۹۷ به دنیا آمده است و از همان دوران کودکی به حمایت از حق آموزش زنان و دختران مشغول شد و همین فعالیت‌ها او را به هدف حمله تروریستی طالبان در پاکستان بدل کرد.

در ۹ اکتبر سال ۲۰۱۲ یکی از اعضای طالبان با تفنگ به ملاله که در حالِ برگشت از مدرسه به خانه بود شلیک کرد. با اینکه گلوله شلیک‌شده به سر او اصابت کرده بود، خوشبختانه او تسلیم مرگ نشد و همین اتفاق سبب شد با اعتقادی راسخ‌تر و عزمی مصمم‌تر در راه برخورداری زنان و دختران از حق آموزش حرکت کند. او در سال ۲۰۱۳ در سازمان ملل سخنرانی کرد و اولین کتابش با عنوان «من ملاله هستم» را منتشر کرد. یوسف‌زی در سال ۲۰۱۴ به دلیل تلاش‌ها و جانفشانی‌اش برای برخورداری زنان و دختران پاکستان از حق آموزش برنده جایزه صلح نوبل شد.
کتاب «من ملاله هستم: دختری که برای حق آموزش زنان به‌پا‌خاست و طالبان او را ترور کرد» در واقع زندگی‌نامه خود یوسف‌زی است که در اکتبر ۲۰۱۳ منتشر و به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان بدل شد.

جایزه صلح نوبل

یوسف‌زی در اکتبر ۲۰۱۴ در ۱۷ سالگی به جوان‌ترین برنده جایزه‌ صلح نوبل تبدیل شد. او این جایزه را به‌صورت مشترک با کالیاش ساتیارثی، فعال هندی حقوق کودکان، دریافت کرد. یوسف‌زی سال قبل از آن هم نامزد این جایزه بود، ولی موفق به دریافت آن نشد.

نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، در توصیف او می‌گوید: «یوسف‌زی باعث غرور مردم پاکستان است. دستاوردهای او بی‌نظیر است. دختران و پسران دنیا باید پشتکار و تعهد او را سرمشق خود کنند.» بان کی‌مون، دبیرکل سابق سازمان ملل، هم ملاله را مدافع شجاع و نجیب صلح می‌داند؛ کسی که از یک دختربچۀ مدرسه‌ای تبدیل به معلمی جهانی شد.

سخنرانی در سازمان ملل

در سال ۲۰۱۳ و ۹ ماه پس از سوءقصد به جان ملاله یوسف‌زی، او در روز تولد شانزده سالگی‌اش در سازمان ملل سخنرانی کرد. او در این سخنرانی بر حق آموزش زنان و دختران تأکید نمود و از رهبران کشورها خواست که سیاست‌هایشان را در این زمینه تغییر دهند.

یوسف‌زی می‌گوید: «طالبان تصور می‌کردند پس از سوءقصد به جانم می‌توانند مرا از حرکت در این مسیر باز دارند و آرزوها و جاه‌طلبی ما را خاموش کنند. ولی آن اتفاق هیچ تأثیری بر زندگی من نداشت، جز اینکه سبب شد ضعف و ترس و ناامیدی در من جای خود را به قدرت و توان و شجاعت بدهند.»

او همچنین رهبران جهان را به مقابله با بی‌سوادی و فقر و تروریسم دعوت کرد. ملاله می‌گوید: «افراط‌گرایان از کتاب و قلم می‌ترسند. آن‌ها از قدرت آموزش می‌ترسند. آن‌ها از زنان می‌ترسند. بیایید کتاب‌ها و قلم‌هایمان را برداریم و به جنگ با آن‌ها برویم. کتاب و قلم قوی‌ترین سلاح ماست.»

روز جهانی ملاله

در روز سخنرانی یوسف‌زی در سازمان ملل در سال ۲۰۱۳، بان کی‌مون روز ۱۲ جولای (روز تولد ملاله یوسف‌زی) را به افتخار او و به‌دلیل تلاش‌هایش برای برخورداری همه کودکان از حق آموزش روز ملاله نامگذاری کرد.
بان کی‌مون می‌گوید: «هیچ کودکی نباید به‌دلیل مدرسه رفتن جان خود را از دست بدهد. هیچ معلمی نباید به خاطر تدریس یا هیچ کودکی به خاطر یادگیری با خطری مواجه باشد. به کمک هم می‌توانیم این شرایط را تغییر دهیم.»

دوران کودکی و خانواده ملاله

ملاله در روز ۱۲ جولای ۱۹۹۷ در شهر مینگورا در پاکستان به دنیا آمد. در سال‌های ابتدایی زندگیِ او شهرش یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری در پاکستان بود، ولی با قدرت‌گرفتن طالبان و تسلط آن‌ها بر منطقه اوضاع به کل دگرگون شد.

فعالیت برای برخورداری از حق آموزش

ملاله در مدرسه‌ای تحصیل می‌کرد که پدرش تأسیس کرده بود. پس از حمله طالبان به مدارس دخترانه در منطقه سوات در پاکستان، ملاله در سپتامبر ۲۰۰۸ در شهر پیشاور در این‌باره سخنرانی کرد. عنوان سخنرانی‌اش این بود: «طالبان چطور جرئت می‌کند حق اولیه ما برای آموزش را از ما بگیرد؟»

اوایل سال ۲۰۰۹، ملاله با شبکه BBC شروع به همکاری کرد و درباره خطراتی که از جانب طالبان متوجه دختران محصل است مطالبی نوشت. او برای پرهیز از خطرات احتمالی این کار با نام مستعار «گل ماکای» با BBC همکاری می‌کرد، ولی در دسامبر همان سال هویت واقعی‌اش فاش شد.

با گسترش اینترنت در پاکستان، ملاله به فعالیت برای برخورداری زنان از این حق اولیه ادامه داد. این فعالیت‌ها سبب شد او در سال ۲۰۱۱ نامزد جایزه بین‌المللی صلح کودکان شود. در همان سال او برای دریافت جایزه صلح جوان پاکستان هم نامزد شد.

ملاله و خانواده‌اش متوجه شدند که طالبان قصد دارند ملاله را به‌دلیل فعالیت‌هایش ترور کنند. درحالی‌که ملاله واقعاً نگران امنیت خانواده و به‌خصوص پدرش بود، تصور نمی‌کرد که این گروه تروریستی قصد جان کودکی ۱۵ ساله را داشته باشد؛ پدر ملاله یکی از فعالان ضدطالبان بود.

ترور

در روز ۱۵ اکتبر سال ۲۰۱۲، وقتی ملالۀ ۱۵ ساله به همراه دوستانش سوار بر اتوبوس از مدرسه به سمت خانه در حرکت بود، مردی با صورت پوشیده اتوبوس را متوقف کرد و از افراد حاضر در اتوبوس سراغ ملاله را گرفت. وقتی مردم ملاله را به او نشان دادند بدون معطلی تفنگش را به‌سمت ملاله گرفت و تیری به سر او شلیک کرد. گلوله به سمت چپ سر ملاله وارد شد و از گردنش بیرون زد. در این حادثه دو دختر دیگر هم آسیب دیدند.
پس از این حمله وضعیت ملاله بسیار بحرانی بود و به‌همین‌دلیل او را به بیمارستان نظامی پیشاور منتقل کردند. پزشکان برای درمان بخشی از مغز آسیب‌دیده او مجبور شدند قسمتی از استخوان جمجمه‌اش را بردارند. درنهایت او برای درمان بیشتر به انگلستان منتقل شد.
ملاله در انگلستان از کما خارج شد، ولی همچنان باید جراحی‌های مختلفی را تحمل می‌کرد. عصب صورت او بر اثر اصابت گلوله از بین رفته بود و سمت چپ صورتش فلج شده بود و آسیب مغزی شدیدی هم دیده بود. او در مارچ ۲۰۱۳ دوباره توانست به مدرسه بازگردد، البته این‌بار در انگلستان.
این اتفاق سبب شد که موجی از حمایت از او در سراسر جهان شکل بگیرد. متأسفانه طالبان اعلام کرده‌اند که ملاله هنوز یکی از اهداف تروریستی آن‌هاست، ولی او همچنان بر قدرت آموزش و حق برخورداری همه از آموزش تأکید دارد.

بازگشت به پاکستان

یوسف‌زی در مارچ سال ۲۰۱۸ برای اولین‌بار پس از آن حادثه تروریستی به پاکستان بازگشت. او بلافاصله به دیدار شهید خاقان عباسی، نخست‌وزیر پاکستان، رفت و یک سخنرانی احساسی را در دفترش ایراد کرد. او گفت: «در پنج سال گذشته همواره در آرزوی بازگشت به وطنم بوده‌ام؛ هرگز نمی‌خواستم اینجا را ترک کنم.»

ملاله در این سفر چهار روزه از زادگاهش، دره سوات، بازدید کرد و مدرسه‌ دخترانه‌ای را که با کمک‌های مالی بنیاد ملاله تأسیس شده بود افتتاح نمود.

ملاله در سال ۲۰۱۷ در دانشگاه آکسفورد پذیرفته شد و اکنون مشغول تحصیل در رشته فلسفه، اقتصاد و سیاست است.

منبع

این مقاله را در شبکه‌های اجتماعی بازنشر دهید