تهوع چیست؟ علت+درمان

تهوع چیست؟ علت+درمان

حالت تهوع ، نوعی اختلال گوارشی تضعیف کننده- است

مواد غذایی در معده ، فضایی گرم و تاریک و مرطوب- ته نشین و تخمیر می‌شوند

دلائل تهوع

۱. سوزش سردل یا رفلاکس معده

سوزش سردل یا بیماری رفلاکس معده به مری باعث می‌شود هنگام غذا خوردن، محتویات معده به مری برگردد. این رفلاکس، حس سوزشی ایجاد می‌کند که موجب تهوع می‌شود.
۲. عفونت یا ویروس

باکتری‌ها یا ویروس‌ها می‌توانند بر معده تأثیر بگذارند و حالت تهوع ایجاد کنند. باکتری‌های ناشی از مواد غذایی ممکن است باعث مسمومیت غذایی شوند. عفونت‌های ویروسی نیز می‌توانند موجب تهوع شوند.
۳. کم‌کاری ویاپرکاری پاراتیرویید

غدد پاراتیروئید غدد کوچکی هستند که بخشی از سیستم غدد درون‌ریز بدن می‌باشند و در پشت غده‌ی تیروئید قرار دارند. چهار غده‌ی پاراتیروئید وجود دارد که در حالت عادی به شکل و اندازه‌ی یک دانه‌ی برنج است. در شکل زیر این غده‌ها در زیر غده‌ی تیرویید، قرار دارند.

وظیفه غدد پاراتیروئید، تنظیم میزان کلسیم در بدن است، تا سیستم عصبی و عضلانی بدن ما عملکرد صحیحی داشته باشد. البته تیروئید و پاراتیروئید در جوار هم قرار دارند و هر دو بخشی از سیستم غدد درون ریز بدن هستند، اما عملکرد این دو با یکدیگر مرتبط نیست.

پرکاری پاراتیروئید در نتیجه فعالیت بیش از حد غده تیروئید افزایش می یابد.
۴. ماشین‌گرفتگی و دریازدگی

ماشین‌گرفتگی و دریازدگی به‌خاطر تکان‌های شدید وسیله‌ی نقلیه اتفاق می‌افتند. در حین ماشین‌‌گرفتگی و دریازدگی، پیام‌هایی که به مغز منتقل می‌شوند، با حواس پنج‌گانه هماهنگ نیستند و درنتیجه فرد دچار حالت تهوع، سرگیجه یا استفراغ می‌شود.
۵. رژیم غذایی

پُرخوری یا خوردن برخی غذاها مانند غذاهای تُند یا پُرچرب ممکن است معده را اذیت کند و باعث تهوع شود. خوردن مواد غذایی‌ای که به آنها آلرژی دارید نیز ممکن است حالت تهوع ایجاد کند.
۶. دردوالتهاب

درد شدید می‌تواند در ایجاد حالت تهوع نقش داشته باشد. این مسئله درمورد بیماری‌های دردناکی مانند پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)، سنگ کیسه صفرا یا سنگ کلیه صدق می‌کند.
۷. زخم معده

زخم معده یا التهاب در معده و پوشش مخاطی روده‌ی کوچک، می‌تواند موجب تهوع شود. هنگامی که غذا می‌خورید، این زخم یک حس سوزش و تهوع ناگهانی ایجاد می‌کند.

درمان تهوع

صاف بنشینید و به شکم‌تان فشار نیاورید

مادرتان حق دارد که می‌گوید هرگز پس از غذا خوردن دراز نکشید. هنگامی‌ که دراز می‌کشید، شیره‌های معده ممکن است به‌سمت بالا حرکت کنند و حالت تهوع را تشدید کنند، به‌خصوص اگر به بیماری رفلاکس معده مبتلا باشید.

لم دادن

فشار آوردن به شکم‌تان و خم شدن روی آن نیز ممکن است حالت تهوع را بدتر کند، چون این ناحیه را فشرده می‌کند و باعث می‌شود احساس ناراحتی کنید. هنگامی که تهوع دارید، لم بدهید و چند بالش پشت‌تان بگذارید تا بالاتنه‌تان بالا بیاید و تا حد ممکن، کمتر به طرفین بچرخید.
۲. پنجره را باز کنید یا جلوی پنکه بنشینید

حتما تابه‌حال دیده‌اید افرادی که دچار ماشین‌گرفتگی می‌شوند، سرشان را از پنجره بیرون می‌آورند. هوای تازه، علائم حالت تهوع را در بسیاری از افراد کاهش می‌دهد. علت این مسئله هنوز کاملا مشخص نیست. ممکن است دلیلش این باشد که شخص با این کار دیگر، بوهای تهوع‌آور درون ماشین را استشمام نمی‌کند یا با نگاه کردن به بیرون، روی چیز دیگری به‌جز تهوع تمرکز می‌کند.

با بروز اولین نشانه‌ی حالت تهوع سعی کنید جلوی پنکه یا پنجره بنشینید، به‌خصوص اگر بیش‌ازحد گرم‌تان است.

*از کمپرس سرد

قرار دادن یک کمپرس سرد و آرام‌بخش در پشت گردن ممکن است به تسکین حالت تهوع کمک کند. هنگامی که حالت تهوع پیدا می‌کنید، درجه‌حرارت بدن‌تان ممکن است افزایش یابد. قرار دادن یک کمپرس سرد پشت گردن‌تان به‌مدت چند دقیقه می‌تواند تسکین‌دهنده باشد. هم‌چنین به کاهش درجه‌حرارت بدن کمک می‌کند.

* طب فشاری

طب فشاری، یک درمان پزشکی جایگزین است که در آن برای کاهش علائم، باید روی نقاط خاصی از بدن فشار وارد شود. نقطه‌ی فشار برای تسکین حالت تهوع، در قسمت داخلی مچ دست و حدود ۳ انگشت پایین‌تر از مچ، بین دو تاندون بزرگ است. برای کاهش حالت تهوع، این نقطه را به‌مدت چند دقیقه به‌صورت دایره‌وار فشار بدهید.
* نفس‌های عمیق بکشید

ممکن است« مدیتیشن » به کاهش حالت تهوع کمک کند. این یک نوع روش آرام‌سازی است که ممکن است برای تهوع ناشی از اضطراب و استرس، بسیار مفید باشد.

تمرین‌های تنفس عمیق، جزو تکنیک‌های مراقبه هستند اما شما می‌توانید برای فرونشاندن تهوع ناشی از استرس، آنها را به‌تنهایی امتحان کنید. هوا را به‌آرامی از طریق بینی تنفس کنید و به‌آهستگی آن را بیرون بدمید. این کار را چندین بار تکرار کنید تا حالت تهوع‌تان فروکش کند.
حتما بخوانید: آموزش مدیتیشن برای تازه‌کارها با ۲۰ نکته عملی
* حواس‌تان را پرت کنید

گاهی اوقات می‌توانید تهوع را با استفاده از قدرت ذهن‌تان درمان کنید. هرچه بیشتر به تهوع‌تان توجه کنید، احتمالا حالت تهوع‌تان بیشتر می‌شود. دفعه‌ی بعدی که دچار حالت تهوع شُدید، با خواندن کتاب یا تماشای تلویزیون حواس‌تان را پرت کنید. اگر حرکت کردن حال شما را بدتر نمی‌کند، کارهای سبک خانه را انجام بدهید یا با بچه‌هایتان بازی کنید، خلاصه خودتان را مشغول کنید تا درمورد حالت تهوع‌تان فکر نکنید.

اگر سر کار هستید، چند نفس عمیق بکشید و سعی کنید با رسیدگی به کارهای عقب‌افتاده، سرتان را گرم کنید. اما اگر حالت تهوع‌تان همچنان ادامه داشت و حتی شدیدتر شد، دست از کار بکشید و به پزشک مراجعه کنید، چون ممکن است یک بیماری بسیار واگیردار و خطرناک مانند التهاب معده و روده داشته باشید.
* بدن‌تان را هیدراته نگه دارید

اگر تهوع باعث شود که نتوانید غذا بخورید یا مایعات بنوشید، ممکن است به کم‌آبی بدن دچار شوید. تهوع از علائم کم‌آبی بدن نیز هست اما نوشیدن آب و دیگر مایعات به مقدار خیلی زیاد ممکن است با پُر کردن شکم، حالت تهوع را بدتر کند.

وقتی حالت تهوع دارید، سعی کنید به‌تدریج و جرعه‌جرعه مایعات بنوشید. اگر آب معده‌تان را به‌هم می‌ریزد و تهوع‌تان را بیشتر می‌کند، از چای بدون کافئین یا آب همراه با بُرش‌هایی از میوه‌ی تازه استفاده کنید.

سرکه سیب

نوشیدن سرکه سیب به درمان حالت تهوع کمک می کند. دو قاشق سرکه سیب را باید با یک لیوان آب ولرم مخلوط کرد و نوشید.

* چای بابونه بنوشید

چای بابونه، یک درمان سنتی محبوب برای حالت تهوع است. این چای دارای اثر آرام‌بخشی است که ممکن است به شما کمک کند هنگامی که تهوع دارید، بخوابید و کمی استراحت کنید. چای بابونه یکی از خوراکی‌های کاهش‌دهنده‌ی اضطراب هم است.

چای‌های کیسه‌ای بابونه در اکثر فروشگاه‌های مواد غذایی و داروهای گیاهی یافت می‌شوند. شما می‌توانید با ریختن یک فنجان آب جوش روی یک قاشق غذاخوری گل بابونه‌ی تازه یا خشک‌شده، برای خودتان چای بابونه درست کنید. بگذارید حداقل ۵ دقیقه خیس بخورد و سپس آن را صاف کنید و بنوشید.

موز
موز علاوه بر فیبر بالا حاوی پتاسیم است که علائم تهوع را بهبود می‌بخشد.
* لیموترش مصرف کنید

لیمو ترش حاوی اسید سیتریک است. اسید سیتریک، یک ترکیب طبیعی است که به هضم غذا کمک می‌کند و معده را تسکین می‌دهد. مقداری آب لیمو را به لیوانی آب اضافه کنید و در طول روز جرعه‌جرعه بنوشید.

اگر تهوع شما ناشی از یبوست باشد، نوشیدن آب گرم با آب لیمو ممکن است باعث تحریک روده‌‌ها شود و یبوست را برطرف کند. بااین‌حال در مصرف آن زیاده‌روی نکنید، چون نوشیدن مقدار زیادی آب لیمو در یک مدت کوتاه ممکن است تهوع را بدتر کند.

رایحه‌ی لیمو نیز می‌تواند تهوع را کاهش بدهد. براساس پژوهشی در سال ۲۰۱۱ مشخص شد که استنشاق عطر لیمو ممکن است به کاهش تهوع و استفراغ در زنان باردار کمک کند. اگر اسانس یا عطر لیمو ندارید، کافی است یک لیموی تازه را ببُرید و آن را بو کنید.

زنجبیل

زنجبیل احتمالا محبوب‌ترین درمان خانگی تهوع است. براساس یک بررسی در سال ۲۰۱۲، زنجبیل خواص ضدتهوع دارد، البته برای اثبات تأثیرات زنجبیل بر حالت تهوع به تحقیقات بیشتری نیاز است. برای کمک به تسکین حالت تهوع، یک قطعه‌ی کوچک زنجبیل تازه یا زنجبیل شکری (آبنباتی) بخورید. همچنین می‌توانید چای زنجبیل بنوشید. این چای در اکثر فروشگاه‌های مواد غذایی و داروهای گیاهی یافت می‌شود.

با ریختن یک فنجان آب جوش روی یک قطعه‌ی کوچک از ریشه‌ی زنجبیل تازه و پوست‌کنده برای خودتان چای زنجبیل درست کنید. بگذارید حداقل به‌مدت ۵ دقیقه خیس بخورد، سپس آن را صاف کنید و بنوشید.

نعناع فلفلی

روغن نعناع فلفلی، یک راه مطمئن و مؤثر برای مبارزه با تهوع ناشی از شیمی‌درمانی است. برای بهره‌مندی از این مزیت، می‌توانید چای نعناع فلفلی بنوشید یا از کپسول‌های نعناع استفاده کنید.

چای نعناع فلفلی در اکثر فروشگاه‌های مواد غذایی و داروهای گیاهی یافت می‌شود. همچنین می‌توانید با ریختن یک فنجان آب جوش روی یک قاشق چای‌خوریِ سرپُر برگ نعناع فلفلی تازه، برای خودتان چای درست کنید. بگذارید حداقل به‌مدت ۵ دقیقه خیس بخورد، سپس آن را صاف کنید و بنوشید.

بوییدن اسانس نعناع فلفلی یا برگ‌های تازه‌ی آن نیز ممکن است تهوع پس از بیهوشی را کاهش بدهد.

استفراغ

اگر تهوع همراه با استفراغ باشد باید بدن بوسیله خوردن وعده‌های کوچک آب بصورت منظم آبرسانی شود. خوردن غذاهای شور یا نوشیدن یک نوشیدنی قندی بدون گاز می‌تواند به جایگزینی قندها و نمکهای از دست رفته با استفراغ ضروری است.
سوپ ساده سبزیجات، داغ خورده شود. عرق کردن هنگام خوردن سوپ داغ، نشانه خوبی برای بهبودی است.

* اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های گازدار

نوشیدنی‌های گازدار ممکن است باعث نفخ شکم شوند و رفلاکس معده را تشدید کنند، همه‌‌ی اینها می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع شود. به‌علاوه اکثر نوشیدنی‌های گازدار سرشار از شکر هستند و ممکن است حال شما را بدتر کنند. اگر می‌خواهید نوشیدنی گازدار مصرف کنید، بهتر است قبل از نوشیدن آن اجازه بدهید گازش خارج شود یا آن را با آب رقیق کنید

داروهای ضدتهوع: