قطب شمال کجاست؟زندگی درسیبری

قطب شمال کجاست؟متعلق به کدام کشوراست؟فرق قطب جنوب باقطب شمال؟

قطب چیست؟

«قطب» به قسمت هایی از کره زمین گفته می شود که در شمالی ترین و جنوبی ترین بخش های آن قرار دارند. محوری که زمین به دور آن می چرخد، از قطب ها می گذرد. این مناطق به علت زاویه تابش خورشید، آب و هوایی بسیار سرد و خشک دارند و با یخ پوشیده شده اند.

تفاوت قطب شمال و قطب جنوب

سرزمین جنوبگان که پیرامون قطب جنوب را احاطه کرده است یک ناحیه ای در زمین است. اما قطب شمال در حقیقت، همان ورقه های یخ روی اقیانوس منجمد شمالی است. قطب جنوب، سردترین و باد خیزترین ناحیه روی زمین است. دمای این منطقه در زمستان ۸۰- درجه و در تابستان ۲۸- درجه سانتی گراد است. با این شرایط کسی نمی تواند در قطب جنوب زندگی کند. زندگی در قطب شمال هم به خاطر تغییر موقعیت یخ ها مشکل است. اما اسکیموها در اطراف آن زندگی می کنند

تفاوت دمای ۲قطب درزمستان وتابستان

ققطب شمال اقیانوسی است که به وسیله خشکی احاطه شده است اما قطب جنوب خشکی ای است که به وسیله اقیانوس در بر گرفته شده است.

اقیانوس زیر یخ های قطب شمال سرد است، اما به هرحال گرم تر از یخ است! بنابراین اقیانوس، هوا را کمی گرم می کند.

قطب جنوب خشک و مرتفع است. زیر یخ و برف خشکی است، نه اقیانوس و این خشکی کوه هایی هم دارد. متوسط ارتفاع قطب جنوب حدود ۲.۳ کیلومتر است و اگر به ارتفاعات بروید هوا سردتر می شود.

شبکه خبری «سایبرپرس» کانادا در گزارشی به مبارزه کشورهای حاشیه قطب شمال برای اثبات مالکیت خود بر این منطقه پرداخت و نوشت: پس از آن که روسیه هفته گذشته پرچم خود را در اعماق آب های قطب شمال نصب کرد، نوبت به دانمارک رسید که برای اثبات حاکمیت ارضی خود بر این منطقه غنی از نفت و گاز، گروهی را به قطب شمال اعزام کند.

ظاهرا تنها کانادا است که در مبارزه برای به دست آوردن قطب شمال از هم اکنون شکست خورده و اظهارات اخیر نخست وزیر این کشور نیز تاثیری در تغییر روند ماجرا نداشته است.

استیفن هارپر، نخست وزیر کانادا، روز جمعه گذشته (۱۹ مرداد ماه) گفت یک بندر و نیز مرکز آموزش نظامی در بطن گذرگاه «شمال- غرب» در بخش کانادایی قطب شمال ایجاد خواهد شد تا به این ترتیب، جایگاه کانادا در خصوص ادعاهایش در باره این گذرگاه که همه برای به چنگ آوردن آن دندان تیز کرده اند، تقویت شود.

میلین پلتیه، پژوهشگر «انستیتیو دریایی کبک» در ریموسکی گفت: دو اختلاف کاملا متفاوت و جدا از یکدیگر وجود دارد؛ یکی ادعای کشورها درباره مالکیت زمین و منابع زیرزمینی اقیانوس منجمد شمالی است که آب های آن بین المللی هستند و دیگری، مسئله به دست گرفتن کنترل گذرگاه «شمال- غرب» در خاک کانادا است.

بر اساس «کنوانسیون حقوق دریایی» سازمان ملل متحد که از سال ۱۹۸۲ اجرا می شود، هر کشوری تا ۲۰۰ مایلی سواحل خود مالک بستر دریایی آن است. بنا بر این، در قطب شمال بیش از یک میلیون کیلومتر مربع بدون مالک می ماند.

اختلاف کشورهای حاشیه قطب شمال نیز بر سر همین منطقه از اقیانوس منجمد شمالی است و از آنجا که این منطقه به احتمال بسیار زیاد غنی از ذخایر چشمگیر نفت و گاز است، هر کشوری تلاش می کند ماجرا را به نفع خود پایان دهد.

بنا بر این گزارش، فقط کشورهایی می توانند ادعای مالکیت بر این منطقه را داشته باشند که موفق شوند ثابت کنند ادامه یک رشته کوهی که در کشور آنها وجود دارد، تا اعماق آب های اقیانوس منجمد شمالی کشیده شده است.
با توجه به این قاعده، پنج کشور می توانند ادعای خود را مطرح کنند؛ روسیه که خواستار بیش از نیمی از سرزمین قطب شمال است، کانادا، دانمارک، نروژ و آمریکا (از طریق آلاسکا).

وی افزود: اما کانادا امکانات لازم را برای شرکت کردن در این نبرد ندارد؛ کانادا حتی یخ شکنی قوی برای این که بتواند به این منطقه از اقیانوس برود هم ندارد؛ کانادایی ها به اندازه یک دهه از روس ها عقب هستند.

پلتیه معتقد است این تصمیم نخست وزیر کانادا، همچون تصمیم وی برای ساخت یک بندر و مرکز آموزش های نظامی در شمال کشور، بیشتر با هدف تضمین حاکمیت ارضی کانادا در گذرگاه «شمال-غرب» است که ظرف چند سال آینده به دنبال یخ شدن آب های قطبی، باز خواهد شد.

گذرگاه یادشده به وضوح در خاک کانادا واقع شده است، اما برخی کشورها از جمله آمریکا می خواهند که این گذرگاه از هر گونه محدودیت کانادا آزاد باشد. در حالی که کانادا می خواهد کنترل این گذرگاه را در دست بگیرد.

به گزارش شانا، روسیه اخیرا پرچم خود را در عمق‪ ۴‬هزار و ۲۰۰‬ متری اقیانوس منجمد شمالی در قطب شمال نصب کرد.
این اقدام روسیه، کشورهای دیگر را نیز به تکاپو واداشته؛ به گونه‌ای که آمریکا نیز یک یخ شکن خود را راهی قطب شمال کرده است.
روسیه قطب شمال را به خاک روسیه مرتبط می داند که چنین موضوعی می تواند حاکمیت مسکو بر قطب را تثبیت کند؛ منطقه‌ای که اکنون گفته می‌شود یک چهارم ذخایر نفت و گاز جهان را داراست.
تلاش روسیه در سال ‪ ۲۰۰۱‬برای تبدیل قطب شمال به عنوان بخشی از خاک این کشور در سازمان ملل شکست خورد، اما اگر یافته‌های جدید مسکو به تایید مجامع بین‌المللی برسد، کشورهای حاشیه قطب شمال ناچار باید تسلیم شوند.
قطب شمال هم اکنون تحت نظارت سازمانی بین‌المللی است و جزو قلمرو هیچ کشوری محسوب نمی‌شود. /منبع :سایت نفت وانرژی-شانا-۲۲ مرداد ۱۳۸۶

۳۰درصد از ذخایر نفت جهان در قطب شمال قرار دارد؟ سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده معتقد است که با احتساب سرزمین‌هایی که هنوز تحت اکتشاف ذخایر نرفته‌اند، حجم نفت می‌تواند بسیار بالاتر از این باشد. کشورهایی روسیه، کانادا، نروژ، دانمارک و ایالات متحده مدعی ذخایر نفت این منطقه هستند.

تمام این کشورها مجازاند که برای کشف ذخایر بالقوه‌ی نفت تا فاصله ی ۲۰۰ مایلی از سواحل خود عملیات انجام دهند اما در سال ۲۰۰۷، روسیه با یک زیردریایی کوچک سعی کرد که پرچم خود را در کف اقیانوس منجمد شمالی قرار دهد و مدعی وجود این منطقه در دایره‌ی منابع طبیعی خود شد؛ حرکتی که سازمان ملل آن را رد کرد.

قطب جنوب، که میانیگن دمای آن در زمستان به منفی ۷۶- درجه‌ی سانتیگراد می‌رسد، سردترین نقطه‌ی زمین است. برخلاف قطب شمال، لایه‌های یخ قطب جنوب نه بر روی آب که بر روی زمین قاره‌ی جنوبگان قرار گرفته است. همچنین با نه هزار متر ارتفاع از سطح دریا، قطب جنوب، مرتفع‌ترین قاره جهان است.

دمای درقطب شمال – ماه جولای – به ۳۲- درجه‌ی سانتیگراد می‌رسد و میانگین آن در ماه فوریه ۳۱درجه زیر صفر است. میزان نور در روز نیز بستگی زیادی به ماه‌های سال دارد.

آلاسکا و نروژ به دلیل زاویه‌ای که با تابش خورشید دارند، شش ماه از سال روز و شش ماه شب است.

در طول تابستان تمام ۲۴ ساعت شبانه روز آفتاب می‌تابد و در طول زمستان تاریکی بر این نواحی حکمفرما است. هوای زمستانی قطب جنوب ممکن است تا ۵۸ درجه سانتیگراد(۱۲۱ درجه فارنهایت) زیر صفر سرد شود که این ناحیه را سردترین نقطه روی زمین می‌کند. زمین‌های سنگلاخی در اطراف قطب شمال در طول ۹ ماه از سال یخ زده هستند

***

کشورهای قطبی: روسیه، کانادا،امریکا،دانمارک، نروژ،ایسلند، سوئد و فنلاند

وزیران خارجه ۸ کشور حاشیه اقیانوس منجمد شمالی نحوه مالکیت بر منابع قطبی را بررسی کردند

وزیران امور خارجه روسیه، دانمارک، نروژ، ایالات متحده و کانادا در نشستی که به دعوت وزیر امور خارجه کانادا در حاشیه اجلاس وزیران خارجه گروه ۸ کشور قدرتمندجهان در کانادا تشکیل شده بود مسایل مربوط وضعیت منطقه قطب شمال از جمله حاکمیت بر بخش هایی از اقیانوس، تقسیم منابع و حفاظت از محیط زیست را مورد بررسی قرار دادند.

منطقه قطب شمال اقیانوس منجمد شمالی و بخش هایی از سرزمین های تحت حاکمیت کانادا، گرینلند (متعلق به دانمارک)، روسیه، آلاسکا (یکی از ایالت های آمریکا)، ایسلند، نروژ، سوئد و فنلاند و همچنین محل سکونت بومیان این منطقه تشکیل یافته است.

بخش عمده ای از منطقه قطب شمال در بیشتر مواقع سال از یخ پوشیده است اما به گفته محققان، دارای منابع طبیعی غنی از جمله در کف دریاست.

اقیانوس منجمد شمالی یک گستره آبی بین المللی محسوب می شود و حاکمیت کشورهای ساحلی منحصر به محدوده دویست میل دریایی از سواحل آنهاست.

در عین حال، کنوانسیون سازمان ملل راجع به حقوق دریاها به کشورهای ساحلی اجازه داده است طی زمانی معین، درخواست های خود در مورد توسعه فلات قاره و احراز مالکیت بر منابع کف دریا را برای بررسی تسلیم این سازمان کنند.

در حال حاضر، کشورهای روسیه، کانادا، آمریکا و دانمارک درخواست هایی را در این زمینه به کمیسیون سازمان ملل برای رسیدگی به ادعای گسترش فلات قاره قطبی تسلیم کرده اند.

غیبت ۳کشور ذینفع

در سال ۲۰۰۷، روسیه با اعزام یک زیر دریایی تحقیقاتی به قطب شمال، پرچم این کشور را بر کشف اقیانوس منجمد شمالی نصب کرد تا به شکلی نمادین، مالکیت خود بر آن را ابراز دارد.

روند گرمایش آب و هوای زمین در سال های اخیر باعث ذوب شدن یخ در بخش هایی از اقیانوس منجمد شمالی شده و در فصولی از سال، استفاده از برخی مسیرهای کشتیرانی و دسترسی به منابع قطبی را امکانپذیر ساخته است.

نخست وزیر کانادا از زمان آغاز زمامداری در سال ۲۰۰۶، توجه به منطقه قطبی را از جمله اولویت های دولت خود اعلام داشته و وعده داده است که حضور نظامی این کشور بر آبراه “شمال غرب” را که مدعی حاکمیت بر آن است افزایش دهد.

در نشست وزیران خارجه کشورهای حاشیه دریای منجمد شمالی،«بورگه برنده»وزیر امور خارجه نروژ و «هیلاری کلینتون» وزیر امور خارجه آمریکا، دولت کانادا را به خاطر دعوت نکردن ازدیگر کسانی (سوئد، فنلاند و ایسلند)که دارای منافع مشروع در قطب هستند مورد انتقاد قرار داد.

منبع:۳۰ مارس ۲۰۱۰ (۱۰فروردین ۱۳۹۸)BBC

***

تفاوت قطب شمال وجنوب

تغییر شکل
منطقه ی شمالگان که در قطب شمال قرار گرفته یک چرخه ی ذوب شدن طبیعی را دنبال می کند که در طی آن تقریباً نیمی از لایه های یخ در طول تابستان ذوب می شوند و در زمستان دوباره یخ می زنند. در زمستان مساحت یخ قطب شمال تقریباً به اندازه ی آمریکا است. با این حال تحقیقات جدیدی وجود دارند که ادعا می کنند لایه ی یخی که به قطر ۳,۵ کیلومتر در گرین لند قرار دارد به سرعت در حال ذوب شدن است به طوری که تا پایان قرن میلادی کنونی چیزی از آن باقی نخواهد ماند. سایر تحقیقات نشان داده اند که تا پایان این قرن ممکن است منطقه ی شمالگان در طول تابستان به کلی بدون یخ باشد.

از طرف دیگر در منطقه ی جنوبگان که در قطب جنوب قرار دارد این چرخه ی آب شدن یخ ها اتفاق نمی افتد و لایه های یخ تقریباً در تمام مدت سال به یک اندازه وشکل هستند. اما تحقیقات جدید ثابت کرده اند که قطب جنوب هم به دلیل تأثیرات گرم شدن کره ی زمین و تغییر در آب و هوا در حال ذوب شدن است. اگردر یک روز تمام یخی که در قطب جنوب قرار دارد ذوب شود ( که البته این اتفاق به این زودی نخواهد افتاد)ارتفاع آب دریاها و اقیانوس ها تا ۶۰ متر افزایش خواهند یافت. جالب این است که قطب شمال سریع تر ذوب می شود چون داخل آب اقیانوس است و جریان های آن سرعت ذوب شدن را افزایش می بخشند اما قاره ی قطب جنوب بر روی بستری از سنگ است و بنابراین جریان های اقیانوسی بر آن تأثیری ندارد.

جنوب سردترازشمال
دمای هوا در قطب جنوب بسیار سرد تر از قطب شمال است به طوری که در بعضی قسمت های قاره ی قطب جنوب برف ها هیچ وقت ذوب نمی شوند. در طول سال میانگین دمای هوا در قطب جنوب ۴۹- درجه ی سلسیوس است و این در حالی است که دمای هوای قطب شمال در طول زمستان ۳۴- درجه ی سلسیوس است و در تابستان چند درجه هم بالا تر می رود.

سردترین دمایی که تا به حال بر روی کره ی زمین ثبت شده ۸۹,۶- درجه بوده که مربوط به منطقه ی وستوک در نزدیکی قطب مغناطیسی جنوب است. قطب شمال در واقع یک لایه ی یخی است و از این جهت در برابر تغییرات آب و هوا بیشتر تأثیر می پذیرد.

خرس های قطب شمال و پنگوئن ها جنوب
خرس های قطبی و پنگوئن ها زیستگاه مشترکی ندارند ، پنگوئن ها در نیمکره ی جنوبی زندگی می کنند یعنی در منطقه ی جنوبگان، جایی که بر روی خشکی هیچ دشمن طبیعی ندارند.

خرس های قطبی در قطب شمال زندگی می کنند و از خوک های آبی، گاو های دریایی و گاهی حتی نهنگ های کوچک تغذیه می کنند.

طلای سیاه
تقریباً بیش از نیمی از ذخایر باقی مانده ی نفت جهان در زیر یخ های قطب شمال قرار دارند و بنابر این کشور روسیه قسمت بزرگی از این منطقه را در انحصار خود در آورده است و سعی در استخراج آن از طریق «خط الرأس لومانوسوف »دارد این محل در واقع یک برآمدگی زیر آبی در اقیانوس منجمد شمالی است. وسعت این منطقه ۱۸۰۰ کیلومتر است و تخمین زده می شود که چندین میلیارد تن نفت خام داشته باشد.

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:میخائل لومانوسوف(۱۷۶۵-۱۷۱۱میلادی) دانشمند سرشناس روس که یک دانشگاه معتبری درروسیه بنامش نامگذاری شده است،این خط استوا ازاختراعات این نابغه می باشد.

آمریکا هم ادعای مالکیت بخشی از این منطقه را دارد و کشتی های یخ شکن را به منطقه فرستاده تا قلمرو خود را در نزدیکی آلاسکا مشخص کند. به نظر می رسد منابع نفتی در زیر پوسته ی قاره ی قطب جنوب هم وجود داشته باشند اما پیمان نامه ی قطب جنوب فعلاً هر گونه استخراج نفتی از این منطقه را منع کرده است.

قاره ی غیر قابل سکونت وبی صاحب
قطب جنوب تنها منطقه در کره ی زمین است که به هیچ کس تعلق ندارد. هنوز هم هیچ آثار تاریخی کشف نشده که نشان دهنده ی حضور مردم بومی در این منطقه باشد. قاره ی قطب جنوب توسط پیمان نامه ی قطب جنوب اداره می شود که تصریح میکند این منطقه یا منابع آن تنها باید در جهت مقاصد علمی و صلح جویانه استفاده شوند.

البته درقطب شمال بیش از ۴ میلیون نفر شهر ها ی «بارو» آلاسکا، «ترومسو »نروژ و «مورمانسک و سالکارد» روسیه.

تجارت یخ
جنوبی ترین قاره ی کره ی زمین ۹۰ درصد از کل یخ های زمین را در خود دارد که برابر با سه چهارم منابع آب شیرین در جهان است. بنابر این برخی افراد حتی به این فکر افتاده اند که بخشی از این یخ ها را جدا کنند و در مناطق کم آب جهان از آن استفاده کنند. در واقع شاهزاده ی عربستان سعودی محمد الفیصل برنامه ای برای بردن یک تکه یخ ۱۰۰ میلیون تنی از قطب جنوب به شبه جزیره ی عربستان را در نظر دارد. در مقابل یخ های قطب شمال بسیار کمتر از قطب جنوب است.

قاره در برابر اقیانوس
منطقه ی شمالگان در واقع یک اقیانوس است اما منطقه ی جنوبگان یک قاره است که بر روی بستر سنگی و اشکال مختلف زمین مثل کوه دره و دریاچه قرار گرفته و دور تا دور آن را نیز اقیانوس در بر گرفته است. در قاره ی قطب جنوب حتا یک آتشفشان فعال به نام کوه اربوس هم وجود دارد.

از نقطه نظر اجتماعی و سیاسی، منطقه ی شمالگان که تنها از یخ تشکیل شده منافع بسیاری از کشور ها را در یک جا جمع کرده، کشور هایی مثل کانادا، گرین لند ( بخشی از دانمارک)، روسیه، ایسلند، نروژ، سوئد، فنلاند و آمریکا. همانطور که قبلاً گفته شد قطب جنوب به هیچ کشوری تعلق ندارد و هرگز نه به سکونت در آمده و نه استعمار شده است.

گردباد قطبی
یک پدیده ی جالب که در نزدیکی قطب های جغرافیایی زمین اتفاق می افتد گردباد قطبی است. این پدیده یک گردباد عظیم است که در نزدیکی لبه های عمودی زمین اتفاق می افتد. گردباد قطبی در بخش های میانی و بالایی تروپوسفور و استراتوسفور قرار دارد.

این گردباد ها مناطق قطبی را در بر می گیرند و بخشی از منطقه ی آب و هوایی بین جریان های هوای منطقه ی قطبی و مناطق گرم تر همسایه در دو نیمکره هستند. گردباد قطبی جنوبگان از شمالگان قوی تر است و بیشتر هم طول می کشد. این مسئله بخاطر وجود خشکی های بزرگ در نیمکره ی شمالی است که باعث تولید موج های اتمسفری شده و از شدت گردباد قطبی کم می کنند. در مقابل در قطب جنوب عوامل چندانی برای اثر گذاشتن بر این پدیده وجود ندارد.

میدان مغناطیسی و منابع معدنی
از آنجایی که قاره ی قطب جنوب بر روی بستر سنگی قرار دارد منابع معدنی بسیاری هم مثل نیکل، طلا، نقره، پلاتین و آهن دارد که در قطب شمال وجود ندارند.

قطب های مغناطیسی زمین در نزدیکی قطب شمال و قطب جنوب قرار دارند. به این ترتیب که وقتی می گوییم قطب مغناطیسی شمال به منطقه ی جغرافیایی که در شمال وجود دارد اشاره می کنیم اما این درست نیست چون قطب شمال مغناطیسی زمین در جنوب است و قطب جنوب مغناطیسی در شمال. بر این اساس قطب نما شمال مغناطیسی را نشان نمی دهد بلکه شمال جغرافیایی را نشان می دهد اما به طور قراردادی گفته می شود که شمال مغناطیسی نزدیک قطب شمال و جنوب مغناطیسی در نزدیکی جنوب جغرافیایی است.

***

قطب های مغناطیسی کره ی زمین باقطب های جغرافیایی برابر نیستند زیرا منطقه ی مغناطیسی زمین مدام در حال تغیییر است. بر خلاف قطب های جغرافیایی، دو قطب مغناطیسی در حال حرکت هستند و این مسئله در آنها مشترک است. قطب شمال مغناطیسی (جنوب منطقه ی مغناطیسی) دقیقاً در قطب شمال وجود ندارد و با سرعت سالانه ی ۵۵ تا ۶۰ کیلومتر به سمت شرق در حرکت است و به همین ترتیب قطب شمال مغناطیسی (شمال منطقه ی مغناطیسی) هنوز داخل قطب جنوب است اما با سرعت ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر در سال به سمت غرب در حرکت است.

***

زندگی در«سیبری»چگونه است؟دمای هوا،ساعات «روز»شب؟ اشتغال وکاسبی

مساحت سیبری ۱۲٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع است / ۴۰ میلیون نفر جمعیت دارد.

روسیه با جمعیت ۱۴۴/۵ میلیون نفره ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت داردکه پهناورترین کشور جهان است

سیبری زمستان‌هایی بسیار سرد دارد؛ به‌طوری‌که گاه در زمستان‌ها دمای هوای این منطقه تا ۶۷− درجهٔ سانتی‌گراد نیز می‌رسد و این منطقه به سردترین نقطهٔ مسکونی زمین تبدیل می‌شود. تابستان‌های این منطقه هم نسبتاً داغ هستند. در کل سیبری به عنوان منطقه‌ای سردسیر شناخته می‌شود. مناطق خاصّی در شمال و خاور سیبری بسیار سردسیر هستند.

شهرهای منطقه سیبری:کرای آلتایی،جمهوری آلتایی، بوریاتیا، اوبلاست ایرکوتسک، اوبلاست ،کمروو، خاکاسیا، کرای،کراسنویارسک، اوبلاستنووسیبیرسک، اوبلاست،امسک، اوبلاست،تومسک، تووا، زابایکالسکی

سیبری یک سرزمین صاف و هموار است و بخش بزرگی از آن را دشت‌ها تشکیل داده‌اند. سیبری همچنین سرزمین جنگل‌های انبوه، رودهای پرآب و دشت‌های یخ زده‌است. زمستان‌های بسیار سرد سیبری و تابستان‌های تقریباً داغ آن باعث شده تا قرن‌ها جمعیت چندانی در آن زندگی نکند.

سیبری حدود ۷۰٪ از خاک روسیه و ۱۰ درصد از مساحت خشکی‌های کره زمین را دربر می‌گیرد. گرچه سیبری به‌طور کامل در قاره آسیا واقع شده‌است، بسیاری از نهادها از جمله سازمان ملل در آمارهای خود، کشورها را تقسیم نکرده و گاهی تمام روسیه را به عنوان بخشی از اروپا و اروپای شرقی به‌شمار می‌آورند.

ناحیه‌های اصلی سیبری عبارتند از دشت غربی سیبری و فلات مرکزی سیبری.

یاقوتستان شرقی و مرکزی رشته کوه‌های متعددی را از شمال به جنوب در خود جای داده که مربوط به دوران دوره‌های گوناگون زمین‌شناختی هستند. ارتفاع این کوهستان‌ها تا ۳۰۰۰ متر می‌رسد اما بالاتر از چند صد متر تقریباً هیچ گیاهی بر روی آن‌ها نمی‌روید. کوهستان ورخویانسک در دوره پلیستوسن به‌طور وسیع زیر یخچال‌های طبیعی قرار گرفته بود اما آب و هوا در آن دوره چنان خشک بود که ارتفاعات پایین‌تر از دسترس یخچال‌ها به دور مانده بودند.

در این ارتفاعات پایین‌تر دره‌های پرشماری وجود دارند که بسیاری‌شان ژرف و پوشیده از جنگل‌های سیاه‌کاج هستند، به جز در شمال دور که زمین‌های توندرایی غلبه پیدا می‌کنند. زمین‌های سیبری بیشتر از جنس توربل (نوعی از خاک یخی -جلی‌سول-) است. لایه فعال خاک در این زمین‌ها معمولاً عمقی کمتر از یک متر دارند، به جز در نزدیکی رودخانه‌ها.

بلندترین نقطه سیبری آتشفشان فعال کلیوچفسکایا سوپکا، در شبه جزیره کامچاتکا است که قله آن ۴۶۴۹ متر بلندا دارد.

دریاچهٔ بایکال، دریاچه‌ای است بزرگ با حیات وحشی منحصر به فرد. خوک آبی آب شیرین تنها در این دریاچه زندگی می‌کند.

سیبری زمستان‌هایی بسیار سرد دارد؛ به‌طوری‌که گاه در زمستان‌ها دمای هوای این منطقه تا ۶۷− درجهٔ سانتی‌گراد نیز می‌رسد و این منطقه به سردترین نقطهٔ مسکونی زمین تبدیل می‌شود. تابستان‌های این منطقه هم نسبتاً داغ هستند. در کل سیبری به عنوان منطقه‌ای سردسیر شناخته می‌شود. مناطق خاصّی در شمال و خاور سیبری بسیار سردسیر هستند.

«اویمیاکن »روستایی واقع شده در طول رودخانه ایندیگیرکا در شمال شرقی جمهوری «یاقوتستان» با جمعیتی در حدود ۸۰۰ نفر، یکی از نامزدها برای عنوان سردترین نقاط دنیا می‌باشد زیرا در روز بیست و ششم ژانویه ۱۹۲۶ دمای ۷۲- درجه سانتیگراد در این نقطه به ثبت رسیده‌است.

جمعیت کشورجمهوری یاقوتستان حدودیک میلیون نفراست

گرم شدن هوا در جهان از همه زودتر در نواحی شمالگان صورت می‌گیرد و به این خاطر یخ دائمی خاک منجمد زمین‌های سیبری در حال آب شدن است. بنا به اطلاع وزارت اوضاع اضطراری روسیه، در استان یاکوتسک ۲۵ درصد خانه‌های قدیمی ویران شده و علت آن آب شدن خاک منجمد است. دولت روسیه برنامه تخلیه افراد ساکن این خانه‌ها را راه اندازی کرده‌است. در بیست سال اخیر خانه‌ها در سیبری برای اینکه زیر آب نروند بر پایه‌های چوبی ساخته می‌شوند

*هواشناسان روس می‌گویند که مسکو، پایتخت روسیه ماه پیش (دسامبر ۲۰۱۷) کم‌ترین میزان نور خورشید را داشت. تنها برای شش دقیقه به این شهر رسیده است. این در حالی است که در ماه دسامبر در سال‌های گذشته اهالی مسکو غالبا چندین ساعت روی خورشید را می‌دیدند

زمستان در روسیه به طور معمول سرد است، اما به نظر می‌رسد که امسال سردتر از حد معمول بوده و اهالی جمهوری یاقوتستان در خاور دور سرمای منفی ۶۰ درجه را تجربه کرده‌اند.

دمای هوا در مسکو هم منفی هفت درجه است.

جمهوری یاقوتستان که جمهوری «ساخا» هم خوانده می‌شود، سردترین نقطه روسیه است.

هواشناسان روس می‌گویند با این که این منطقه با سرمای شدید خود شناخته می‌شود، اما دمای فعلی غیر عادی است.روز گذشته (۲۶ذیماه۱۳۹۶)دمای این منطقه به منفی ۵۰ درجه رسید.

وقتی دمای هوا به زیر ۵۰ درجه می‌رسد،مدارس تعطیل می‌شوند.۲۷ذیماه۱۳۹۶رادیوفردا*

*به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، به نقل از شبکه تلویزیونی سی ان ان، موج هوای سرد، بخشهای زیادی از جهان را فراگرفته است. دمای هوا در سیبری به دمای باورنکردنی منفی شصت و هفت درجه سانتیگراد رسیده است. کسانی که در سیبری جرات می کنند به بیرون از خانه بروند، با یخ زدن پلکهای خود مواجه می شوند! تصاویر پلکهای یخ زده مردم سیبری در اینترنت منتشر شده است./۲۹ دی ۱۳۹۶*

سیبری غربی

انرژی گرمایشی این روستا را زغال سنگ تشکیل داده و مردم تا حد امکان از بیرون رفتن خودداری می کنند و سفرهای داخل شهری آنها به موارد ضروری محدود می شود. اکثرا هوای بیرون از خانه تاریک بوده و حالتی از متروکه بودن را تداعی می کند. بد نیست بدانید در روزهای سرد زمستانی، هوا به صورت میانگین فقط سه ساعت روشن است. البته این میزان در تابستان به ۲۱ ساعت نیز می رسد و در حوالی مردادماه، دما افزایش یافته و می تواند به ۲۰ درجه بالای صفر هم برسد.

«چاپل» همچنین بیان داشته که: «برای ثبت جریان زندگی به این روستا رفتم، اما سرمای بیش از حد داستانی دیگر را برایم رقم زد. در طول عکاسی، لنز دوربین من یخ می زند و به همین خاطر امکان فوکوس وجود نداشت.»

در این روستا تنها یک فروشگاه وجود دارد که تمامی مایحتاج اهالی روستا را تامین کرده و سفارشاتشان را قبول می کند. البته بد نیست بدانید که فقط یک جاده برای دسترسی به اویمیاکن وجود دارد که لقب «جاده استخوان ها» را به آن داده اند.

به دلیل منجمد بودن همیشگی زمین در این منطقه، نمی توان داخل خانه ها را لوله کشی کرد و به همین لحاظ، سرویس های بهداشتی اکثرا در بیرون از خانه قرار دارند.

به دلیل سرمای وحشتناک، پرورش گیاهان در این منطقه ممکن نیست و از این رو اهالی روستا بیشتر روی کارهای صنعتی یا دامداری متمرکز هستند. این مساله روی خوراک آنها نیز تاثیر مستقیم داشته، به طوری که غذای اصلی آنها را ماهی های یخی همانند سالمون یا ماهی سفید و حتی جگر اسب تشکیل داده.

***

سردترین و گرم ترین نقاط جهان

کویر لوت در ایران با دمای ۷۱درجه سانتی گراد دارنده بالاترین درجه حرارت ثبت شده در سطح کره زمین است.در این مطلب با گرم ترین و سردترین نقاط کره زمین و شگفتی های آن ها آشنا می شوید.

۹۰درصد یخ جهان در قاره قطب جنوب با دمای ۸۹.۴ درجه سانتی گراد زیر صفر واقع شده است، آن قدر یخ که می توانید با آن ها بلوکی ازیخ به اندازه هرم بزرگ «گیزا» برای هر انسان روی کره زمین بسازید! یا این که کویر لوت در ایران با دمای ۷۱درجه سانتی گراد دارنده بالاترین درجه حرارت ثبت شده در سطح کره زمین است.

ایستگاه «ووستاک»: این محل که زمانی محل حضور متخصصان شوروی سابق بود و اکنون به محل تجمع متخصصانی از روسیه، آمریکا و فرانسه تبدیل شده، در فاصله هزار و ۲۵۳کیلومتری قطب جنوب و هزار و ۲۶۰کیلومتری نزدیک ترین ساحل دریایی واقع شده است.

ضخامت پوشش یخ در ایستگاه «ووستاک» روسیه بالغ بر ۳هزارو۷۰۰متر است . این ایستگاه در ارتفاع ۳هزارو۵۰۰متری بالاتر از سطح دریا قرار گرفته و ضخامت پوشش یخ در این ایستگاه بالغ بر ۳هزارو۷۰۰متر است.در سال۱۹۸۳ رکورد درجه حرارت ۸۹.۲ درجه سلسیوس زیر صفر در این منطقه به ثبت رسید.این دومین دمای پایینی بوده که تاکنون روی کره زمین به ثبت رسیده است.درجه حرارت هوا در این منطقه حتی در تابستان از ۲۱ درج ه سانتی گراد زیر صفر فراتر نمی رود. البته با وجود تمامی این شرایط ناگوار آب و هوایی، در تمام طول سال عده ای در «ووستاک» در حال کارند.در این ایستگاه تحقیقاتی خورشید هرگز در زمستان بالا نمی آید.محل قرار گرفتن این ایستگاه در ارتفاع ۳هزارو۵۰۰متری موجب کاهش بیش از پیش دمای آن شده است.

شهر «یاکوتز» واقع در شرق سیبری: این شهر با جمعیت ۲۰۰هزار نفر و دمای ۴۰ درجه سانتی گراد زیر صفر یکی از سردترین نقاط جهان است.در این شهر اگر عینک داشته باشید، در اثر شدت سرمای هوا، عینکتان خرد می شود! ساکنان این شهر اغلب کت های پوست می پوشند و حتی مژه هایشان در بیرون از منزل یخ می زند!

قاره قطب جنوب «Antarctica» : این قاره سردترین قاره جهان است که به دلیل سرما و بادهای شدید و وجود یخ های شناور تاکنون ناشناخته مانده است.سردترین ناحیه این منطقه «فلات قطبی» است که در طول مرکز بزرگ ترین لایه یخی جهان امتداد یافته است.ضخامت یخ این منطقه اغلب ۳کیلومتر است که ارتفاع این فلات را به بیش از ۳هزار متر رسانده است.این ارتفاع بسیار زیاد یخ موجب می شود که هوای این فلات در سرتاسر جهان بی نهایت سرد باشد. این فلات حتی از قطب جنوب نیز سردتر است.

قاره قطب جنوب در واقع سرزمین «ترین ها» است چرا که سردترین، پربادترین و مرتفع ترین قاره جهان با ارتفاع ۲هزارو۳۰۰متر بالاتر از سطح دریاست.گر چه این منطقه پوشیده از یخ است اما کمترین بارش را در دنیا دارد و حتی از صحرای بزرگ آفریقا کمتر دارای بارندگی است و به همین دلیل عنوان بزرگ ترین صحرای جهان را از آن خود کرده است، در واقع بیشتر مردم تصور می کنند که بیابان به یک مکان داغ، خشک و خالی از سکنه گفته می شود اما معنای واقعی بیابان به هر محل جغرافیایی اطلاق می شود که شاهد بارندگی بسیار بسیار کم باشد، البته با وجود این شرایط بسیار سخت زندگی، دانشمندان در تمام مدت سال در آزمایشگاه هایی مجهز در این منطقه در حال تحقیق روی موضوعات مهمی همچون سفرهای فضایی و ابداع فناوری های جدید برای اکتشافات دیگر سیارات و یافتن فضایی ها هستند.

جزیره ای که بیابان یخی است!

دمای هوا در این قطب جنوب به ۸۹.۴ درجه سانتی گراد زیر صفر می رسد و بادهایی با سرعت ۳۰۴کیلومتر در ساعت در این منطقه می وزد. ماهی هایی که در اعماق آب های این قاره زیر کیلومتر ها یخ زندگی می کنند، در بدن خود حاوی ضدیخ های طبیعی هستند.جزیره «السمر»(Ellesmere) در کانادا: «السمر» یک جزیره وسیع است و در واقع دهمین جزیره بزرگ جهان محسوب می شود اما این جزیره یک بهشت استوایی نیست بلکه بیابانی از یخ در نزدیکی قطب است. متوسط دما در این منطقه ۲۰ درجه (درفصول غیرزمستان) سانتی گراد زیر صفر است که در زمستان به ۴۰ درجه سانتی گراد زیر صفر می رسد.

این جزیره با وجود وسعت بسیار، در سال ۲۰۰۵ تنها ۱۷۰ سکنه دائم داشته است. در این جزیره تنها ۳ منطقه مسکونی وجود دارد با این وجود به دلیل سرمای شدید و انزوا، این جزیره سالانه گردشگران بسیاری را به خود جلب می کند

روستای «oymyakon» در روسیه: درجه حرارت در این روستا واقع در یاکوتا – ۳۵۰ کیلومتری جنوب Arctic Circle – در سال ۱۹۲۶ بالغ بر ۷۱.۲ درجه سانتی گراد زیر صفر به ثبت رسید. متوسط دما در این منطقه و دیگر نواحی یاکوتا طی ماه ژانویه ۴۷ درجه سانتی گراد زیر صفر است که در زمستان های سرد به کمتر از ۵۰ درجه زیر صفر نیز می رسد که آن را همراه باگرینلند به سردترین منطقه نیمکره شمالی تبدیل کرده است. این منطقه لقب قطب شمال سرما را به خود اختصاص داده است.در این منطقه دمای ۷۱٫۲ درجه سانتی گراد زیر صفر نیز به ثبت رسیده است. این منطقه در واقع یکی از سردترین نقاط دارای سکنه جهان است.

منطقه «El Azizia» واقع در لیبی: این منطقه داغ ترین نقطه کره زمین لقب گرفته است. در ۱۳ سپتامبر ۱۹۲۲، یک ایستگاه آب و هوایی محلی درجه حرارتی بالغ بر ۵۷.۸ درجه سانتی گراد را در این منطقه به ثبت رساند. این دما در سایه و ارتفاع ۵متری از زمین ثبت شده است و در واقع درجه حرارت واقعی در این روز به ۶۶درجه سانتی گراد رسید. در واقع بالاترین درجه حرارت ثبت شده در کره زمین در یک منطقه مسکونی متعلق به شهر العزیزیه در بخش شمالی لیبی در ۳۴ مایلی طرابلس است که در سپتامبر سال ۱۹۲۲، به میزان ۵۷.۷ درجه سانتی گراد به ثبت رسید و از این لحاظ «Death Valley» در کالیفرنیا با دمای بالغ بر ۵۶درجه سانتی گراد در رتبه دوم قرار دارد.

منطقه «Dallol» در اتیوپی: این منطقه مسکونی در شمال اتیوپی دارنده بالاترین متوسط درجه حرارت است.متوسط دمای ثبت شده در این منطقه ۳۴درجه سانتی گراد است که به عنوان متوسط دما بالاست.

«Death Valley» در آمریکا: این منطقه در سال ۱۹۱۳ با دمای ۵۶.۷ درجه سانتی گراد دارنده بالاترین درجه حرارت در نیمکره غربی شناخته شد. متوسط درجه حرارت این منطقه در ماه جولای بالغ بر ۴۶ درجه سانتی گراد است.این منطقه ۸۶ متر پایین تر از سطح دریاست که علت حرارت بالای آن را توضیح می‌دهد.

بانکوک تایلند: سازمان بین المللی هواشناسی به پایتخت تایلند عنوان داغ ترین شهر جهان را داده است. متوسط سالانه دما در این شهر به ۲۸ درجه سانتی گراد می رسد که گرم ترین زمان آن در فاصله ماه های مارس تا می(اسفندتااردیبهشت) است که درجه حرارت به ۳۴ درجه و میزان رطوبت به ۹۰ درصد می رسد.

در واقع بانکوک که به دلیل متوسط دمای سالانه بالا عنوان گرم ترین شهر جهان محسوب می شود، برخلاف بسیاری از شهرها که در طول روز گرم تر و و در شب خنک تر می شوند، در هنگام شب نیز چندان به لحاظ درجه حرارت خنک نمی شود.

رطوبت بسیار بالا موجب شده است ساکنان این شهر بیش از هر شهر دیگری احساس گرما داشته باشند. متوسط رطوبت در هنگام ظهر در سرتاسر سال در این شهر بالای ۹۰ درصد و در هنگام بعدازظهر و شب بالای ۵۰ درصد است.

البته این دماها حاصل اندازه گیری درجه حرارت هوا توسط ایستگاه های هواشناسی سراسر جهان است اما دمای واقعی روی سطح زمین به طور قطع در این زمان ها بیشتر از اعداد ثبت شده بوده است و از این لحاظ کویر لوت در ایران با دمای ۷۱درجه سانتی گراد در ناحیه سطح، دارنده بالاترین درجه حرارت ثبت شده در سطح کره زمین است.در منطقه وسیعی از مرکز این کویر یک موجود زنده و حتی باکتری قادر به حیات نیست.

تصاویری شگفت‌انگیز از سرزمین منجمد سیبری

«سیبری » سرزمینی بسیار گسترده در بخش آسیایی روسیه است. سیبری تقریباً تمامی ناحیهٔ شمال آسیا را دربرمی‌گیرد. این منطقه یک دوازدهم سطح کره زمین، بیش از ۶۰ درصد خاک روسیه را تشکیل می‌دهد.

سیبری از رشته‌کوه اورال به سوی شرق امتداد یافته و تا اقیانوس آرام می‌رسد. از سوی شمال به اقیانوس منجمد شمالی و از جنوب به تپه‌های شمال و مرکز قزاقستان و مرزهای مغولستان و چین محدود می‌شود.

بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر سیبری «نووسیبیرسک» است که در جنوب شرقی دشت سیبری غربی واقع شده است،این شهر(استان) در سال ۱۸۹۳ ساخته شد و تا سال ۱۹۲۵ «نوو-نیکولایوسک» نامیده می‌شد

(جمعیت نووسیبیرسک۱٫۴ میلیون نفربامساحت مساحت آن ۱۷۸٬۲۰۰ کیلومتر مربع )

Novosibirsk یکی از بزرگترین مراکز عمده فروشی در روسیه است. پارک صنعتی و تدارکاتی با مساحت ۲،۰۰۰ هکتار در ۱۲ کیلومتری نووسیبیرسک قرار گرفته است.

پس از نووسیبیرسک، «امسک و کراسنویارسک» به ترتیب پرجمعیت‌ترین شهرهای سیبری هستند.

اُمْسْک ( Омск) مرکز استان امسک در فدراسیون روسیه است«استان امسک» بامساحت ، ۱۳۹٬۷۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۲٬۰۷۹٬۲۲۰ میلیون نفر است(جمعیت شهرامسک ۱۱۲۹۱۲۰نفرجمعیت)در جنوب غربی سیبری واقع شده در شرق کوه‌های اورال به شمار می‌آید. فاصله بین امسک تا مسکو ۲۷۰۰ کیلومتر است.

«کراسنویارسک»مساحت ۲٬۳۳۹٬۷۰۰ کیلومتر مربع -جمعیت ۲٬۸۲۸٬۱۸۷

ماکسیم شمتوف» عکاس خبرگزاری «رویترز» مدت دو هفته را در «جمهوری ساخا» واقع در شمال شرق روسیه سپری کرد تا به صورت مستند از آب و هوای به شدت سرد زمستان آن گزارش تهیه کند.

بر اساس این خبر، سرد ترین درجه دما در نیمکره شمالی در دره «Oymyakon» موسوم به «قطب سرد» شمال به ثبت رسیده است.

بر اساس گزارش دفتر هواشناسی بریتانیا، درجه دما در این منطقه در سال ۱۹۳۳ میلادی برابر با ۶۷٫۸ درجه سانتیگراد معادل ۹۰ درجه فارنهایت زیر صفر به ثبت رسیده است.

مجله آمریکایی «آتلانتیک» در ادامه تعدادی از تصاویر مربوط به سرزمین منجد سیبری را که بیشتری دمای متوسط آن در ماه جاری میلادی برابر با ۴۰ درجه فارنهایت و سانتیگراد زیر صفر گزارش شده، ارائه کرده است.

***