تاثیر سلاح‌های هسته‌ای بر محیط زیست

به گزارش ایران اکونومیست؛ زهرا جواهریان کارشناس حوزه محیط زیست در نشست تخصصی ارزیابی اثرات جنگ بر محیط زیست که امروز توسط مرکز صلح و محیط زیست با حضور معصومه ابتکار معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده، نماینده مقیم سازمان ملل متحد در ایران، جمعی از سفرا برگزار شد، اظهار کرد: توسعه پایدار توسعه‌ای است که به اندازه نیاز مصرف کنیم و در عین حال نیاز نسل‌های آینده را به مخاطره نیندازیم.

وی با اشاره به اصل ۵۰ قانون اساسی، اظهار کرد: در سال ۱۳۵۸ براساس قانون اساسی حفظ محیط زیست و استفاده پایدار از منابع طبیعی وظیفه آحاد جامعه است، بنابراین در کشور ما از سال ۱۳۵۸ تعریفی از توسعه پایدار وجود داشته است.

این کارشناس حوزه محیط زیست با بیان این‌که توسعه پایدار دارای سه ضلع اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی است، گفت: تا سال ۲۰۱۵ اهداف توسعه هزاره یا MDG را داشتیم که بعد از این دوره جهان تصمیم گرفت که اهداف توسعه پایدار یا FDG را طراحی کند. اهداف توسعه پایدار بر پنج محور شامل مشارکت، کره زمین، مردم، رفاه و صلح شکل گرفته است که دارای ۱۷ هدف کلان است.

جواهریان با اشاره به این‌که یکی از اهداف توسعه پایدار حفظ صلح، امنیت و عدالت است، ادامه داد: هر یک از اهداف توسعه پایدار روی سایر اهداف تاثیر می‌گذارد. همانطور که جنگ روی تمام اهداف توسعه پایدار شامل کاهش فقر، امنیت غذایی، آب، انرژی، تنوع زیستی و تغییر اقلیم اثر می‌گذارد؛ بنابراین تامین صلح، امنیت و عدالت به عنوان آخرین هدف از اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار به نوعی تضمین‌کننده دستیابی به سایر اهداف توسعه پایدار نیز است.

وی با طرح این پرسش که جنگ چه اثری روی محیط زیست دارد؟ اظهار کرد: بخشی از اثرات جنگ روی محیط زیست کوتاه‌مدت است. از بین رفتن جنگل‌ها مرگ ناگهانی گونه‌های جانوری و گیاهی براثر سلاح‌های شیمیایی است از جمله این آثار کوتاه‌مدت است که می‌تواند تاثیر آن تا بازه‌های طولانی ادامه یابد.

این کارشناس حوزه محیط زیست با اشاره به اثرات منفی جنگ در محیط زیست و منابع طبیعی استان ایلام طی جنگ هشت ساله عراق و ایران، ادامه داد: نابودی ۵۰ هزار هکتار از جنگل ها و ۲۰۰۰ راس از حیات وحش و همچنین آلودگی آب رودخانه‌ها به مواد میکروبی و شیمیایی از جمله اثرات درازمدت جنگ در ایلام است.

جواهریان با اشاره به سایر اثرات و عوارض بلندمدت جنگ بیان کرد: شواهد نشان می‌دهد که ۲۰ سال بعد از جنگ نیز مین‌های خنثی‌نشده در طبیعت وجود داشت همچنین استفاده از سلاح‌های هسته‌ای، میکروبی و شیمیایی باعث تغییر در اکوسیستم‌ها شده که فرسایش خاک نمونه‌ای از آن است. همچنین سلاح‌های هسته‌ای، اثرات ژنتیکی روی انسان‌ها داشت. از سوی دیگر این سلاح‌ها باعث کاهش گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری شد.

این کارشناس حوزه محیط زیست ادامه داد: از بین رفتن شهرها و روستاها، کاهش مهاجرت پرندگان، از بین رفتن گونه‌ها، مهاجرت و تغییرات جمعیتی از جمله آثار بلندمدت جنگ برمحیط زیست است.

جواهریان با اشاره به ضرورت ارزش‌گذاری اقتصادی محیط زیست، گفت: اگر ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی صورت گیرد می‌توان خسارات اقتصادی ناشی از جنگ را محاسبه کرد.

وی در پایان اظهار کرد: آموزش زیست محیطی نیروی نظامی در زمان صلح، مدیریت صحیح مناطق حفاظت شده، ارزیابی اثرات جنگ، تعهد به قوانین بین‌المللی و ارتباط نیروهای نظامی با سازمان محیط زیست از جمله راهکارهای مقابله با بحران‌های زیست محیطی ناشی از جنگ است.