در حالی که حدودسه ماه به طرح خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، «برگزیت» باقی مانده است، گزارشها حاکی از افزایش نگرانیها پیرامون خروج «بدون توافق» بریتانیا از این اتحادیه است.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۲۸ آذر۱۳۹۷ گزارش داد که کابوس خروج بدون توافق بریتانیا دامنگیر بسیاری از شرکتها شده است که از هم اکنون خود را آماده شوک برگزیت میکنند.
تلاش هفته گذشته ترزا می، نخستوزیر بریتانیا، برای جلب حمایت پارلمان این کشور از توافق برگزیت با اتحادیه اروپا شکست خورد.
رویترز مینویسد که اکنون سه گزینه پیشرو است:
۱-برگزیت بدون توافق با اروپا
۲-رسیدن به توافقی در راستای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا
۳- تعلیق برگزیت
فرصت پنجمین اقتصاد بزرگ جهان، بریتانیا، برای اجرایی کردن برگزیت تا ۲۹ مارس، یعنی ۱۰۰ روز دیگر است.
مارک کارنی، مدیر بانک مرکزی بریتانیا به رویترز گفته است که خروج بدون توافق با اتحادیه اروپا میتواند بحرانی در مقیاس شوک نفتی دهه ۱۹۷۰ در پی داشته باشد.
اشاره وی به بحران اقتصاد جهانی است که در پی تحریم نفتی کشورهای غربی در سال ۱۹۷۳ توسط اعضای عربی اوپک به خاطر حمایت آنها از اسرائیل در جنگ با اعراب اتفاق افتاد.
خانم می روز ۲۶ آذر در پی دیدار با رهبران اروپایی گفت طرح برگزیت را ۱۴ ژانویه، ماه آینده میلادی در پارلمان این کشور به رای میگذارد و خبرگزاری رویترز مینویسد که احتمال توافق خانم می با پارلمان نیز وجود دارد.
برگزیت بدون توافق با اروپا، چنانچه خانم می و بسیاری از سیاستمداران هشدار دادهاند، میتواند تبعات اقتصادی بسیار شدیدی برای این کشور داشته باشد.
رویترز از قول رهبران اتاق بازرگانی، اتحادیه صنایع، فدراسیون تجار و برخی دیگر از نهادهای بریتانیا گزارش داده است که در وضعیت کنونی، احتمال برگزیت بدون توافق با اتحادیه اروپا بیشتر میشود.
اروپا گفته است که در صورت برگزیت بدون توافق، در پروازهای هوایی اخلال ایجاد نخواهد کرد، راههای تجاری و همکاریهای مالی را کماکان باز نگاه خواهد داشت و حقوق شهروندان بریتانیایی مقیم دیگر کشورهای اتحادیه اروپا حفظ خواهد شد، اما کامیونهای بریتانیایی حق حمل بدون تعرفه بار به کشورهای اروپایی را از دست خواهند داد و صادرات یا واردات حیوانات زنده در ایستگاههای مرزی بررسی خواهد شد.
مصیبت ترامپ!
از طرفی هواداران اتحادیه اروپا نگران هستند که سیاستهای غیرقابل پیشبینی دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا همراه با مواضع طلبکارانه روسیه و چین، اقتصاد اتحادیه اروپای بدون بریتانیا را تضعیف کند. بریتانیا همچنین بعد از فرانسه، دومین قدرت هستهای اتحادیه اروپاست.
موافقان «برگزیت» چه می گویند؟
حامیان برگزیت نیز میگویند که تبعات خروج از اتحادیه اروپا کوتاهمدت خواهد بود و در درازمدت اقتصاد کشور از زیر نفوذ اتحادیه اروپا که آلمان در آن حرف اول را میزند، خلاصی یافته و پیشرفت خواهد کرد.
در این میان شرکتهای بینالمللی مانند اپل، تویوتا، جیپیمورگان و گلدمن ساچ» نیز گفتهاند که انتظار ندارند برگزیت روی تجارت آنها تاثیر چندانی داشته باشد.
با این حال بسیاری از تجار بریتانیایی نگران هستند که رونق بنادر به خاطر بازرسیهای مرزی کساد شود و زنجیره تجاری با اروپا و کشورهای فرای آن دچار اخلال شود.
برخی از شرکتها نیز با خروج از این کشور تلاش خواهند کرد که رونق تجاری خود در بازارهای اروپایی را حفظ کنند که به نوبه خود باعث کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش بیکاری در بریتانیا خواهد شد./۲۸/آذر/۱۳۹۷رادیوفردابنقل ازرویترز
خانم می:درحال مذاکره بااتحادیه اروپاهستم،فعلاً به توافقی دست نیافتیم
BBCفارسی(جمعه، ۲۳ آذر ۱۳۹۷)می نویسد:ترزا می نخست وزیر بریتانیا میگوید به تلاشهایش برای ترغیب اتحادیه اروپا به دادن تضمینهای بیشتر ادامه میدهد. تضمینهایی که به گفته خانم می، برای متقاعد کردن پارلمان بریتانیا برای تصویب “لایحه خروج” ضروری است.
کنفرانس بروکسل
خانم می در یک کنفرانس خبری امروز در بروکسل گفت همچنان کاریهایی هست که باید انجام شود اما برای گرفتن تضمین از اتحادیه اروپا پیشرفتهایی حاصل شده و گفتگو برای روشنتر شدن مفاد توافق ادامه دارد.
نخست وزیر بریتانیا همچنین گفت: من مذاکره دشواری با «ژان کلود یونکر »رئیس کمیسیون اروپا داشتم اما این نوع بحثی وقتی اتفاق میافتد که یک رابطه کاری شکل گرفته و دو طرف میتوانند با هم کار کنند.
پیشتر ویدئویی منتشر شده بود که نشان میداد بین خانم می و رئیس کمیسیون اروپا بحث داغی درگرفته است.
«جرمی کوربین» رهبر حزب مخالف، حزب کارگر گفته است که ٢۴ ساعت گذشته نشان داده توافق موجود تغییر معناداری نخواهد کرد و اکنون این توافق نقش بر آب شده است. پیشتر کییر استارمر، وزیر برگزیت دولت در سایه (سخنگوی حزب مخالف دولت در زمینه برگزیت) گفته بود خانم می ناکام مانده و باید دوباره لایحه خروج را به پارلمان بیاورد و به رای بگذارد.
نخست وزیر بریتانیا که دیروز برای شرکت در نشست رهبران اتحادیه اروپا به بروکسل سفر کرد گفت هم منافع بریتانیا هم منافع اتحادیه اروپا در این است که این توافق هر چه سریعتر تکمیل شود.
رهبران اتحادیه اروپا در نشست بروکسل تاکید کردند که حاضر نیستند بار دیگر درباره خروج بریتانیا از این اتحادیه گفتگو کنند.
این توافق را هم دولت بریتانیا هم اتحادیه اروپا امضا کردهاند اما مشخص شده که پارلمان بریتانیا در شکل فعلی به آن رای نخواهد داد.
ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا گفته است که این اتحادیه آماده روشنتر کردن مفاد توافق است اما مذاکره مجدد در دستور کار آن نیست.
او از بریتانیا خواست که خواستهاش را روشنتر مطرح کند و اضافه کرد که این کمیسیون اطلاعاتی درباره نحوه آماده شدن این اتحادیه برای خروج بریتانیا بدون هیچ توافقی را پنج روز دیگر منتشر خواهد کرد.
به گزارش رسانههای بریتانیا، پیشنویسی که بعد از درخواست خانم می تدوین شده و به بیرون درز کرده نشان میدهد که خواستههای بریتانیا تامین نشده است.
خانم می دیشب در بروکسل سعی کرد رهبران اتحادیه اروپا را متقاعد کند که با تغییراتی که مد نظر است موافقت کنند اما به گفته آدام فلمینگ گزارشگر بیبیسی در بروکسل او این درخواست را “بد” و “مبهم” مطرح کرده است.
برخی ناظران اما گفتهاند خانم می در مذاکرات دیشب بیشتر به دنبال تحکیم روابط و جلب اعتماد بود و سعی خواهد کرد در نشست بعدی سران اتحادیه اروپا که ماه ژانویه (ماه آینده) برگزار خواهد شد به نتیجه برسد.
بخشی از این توافق که در مورد مرز بین بریتانیا و اتحادیه اروپا است در پارلمان بریتانیا محل اختلاف نظر شده است. تنها مرز خاکی بین بریتانیا و اتحادیه اروپا -یعنی بین ایرلند شمالی (جزئی از بریتانیا) و جمهوری ایرلند (عضو اتحادیه اروپا)- بناگزیر مرز بین دو طرف خواهد بود و هم بریتانیا هم اتحادیه اروپا اتفاق نظر دارند که نباید بین دو ایرلند مرز گمرکی برقرار شود.
از این رو تضمینی موسوم به “توقف و برگشت” در توافقنامه پیشبینی شده که اگر شرایط طوری پیش برود که ایجاد مرز گمرکی غیر قابل اجتناب باشد دو طرف به شرایط پیش از توافق برمیگردند تا راهی برای آن پیدا کنند.
هفته پیش روشن شد که چون این “توقف و برگشت” محدوده زمانی ندارد پارلمان بریتانیا به آن رای نخواهد داد. خانم می از رهبران اتحادیه اروپا خواست تا ضمانتهای حقوقی در این باره را به توافق اضافه کنند و روشن کنند که این وضعیت موقتی است.
خانم می به همین دلیل هفته پیش، یک روز قبل از رای پارلمان به لایحه خروج، این رای گیری را به تعویق انداخت چون روشن شده بود که رای نخواهد آورد. نخست وزیر بریتانیا گفت در مداکره با اتحادیه اروپا سعی خواهد خواهد کرد نگرانی پارلمان را برطرف کند.
تلاش دیروز خانم می یک روز بعد از آن انجام شد که حزب او، حزب محافظه کار درباره عدم اعتماد به خانم می رایگیری کرد و با این که نمایندگان پارلمانی حزب محافظه کار به او رای اعتماد دادند اما ٣٧ درصد هم رای منفی دادند.
به گفته لورا کونزبرگ، سردبیر سیاسی بیبیسی پیشنهاد شده بجای تعیین محدوده زمانی برای “توقف و برگشت”، برای دور دوم مذاکرات خروج که مربوط به آینده روابط دو طرف است، تاریخ شروع تعیین شود.
رادیوصدای امریکا هم ازبی نتیجه ماندن مذاکرات گزارش می کند:
مذاکرات سطح بالای دیپلماتیک بریتانیا و اتحادیه اروپا برای رسیدن به توافق نهایی بر سر جزئیات روند مربوط به خروج بریتانیا از آن بلوک اروپایی، به ویژه در مورد آینده مرزهای ایرلند، روز دوشنبه بدون نتیجه به پایان رسید.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، با وجود یأس و امیدی که در طول نشست حاکم بود، توافقی بر سر مبلغ پرداختی لندن به اتحادیه برای برگزیت، حقوق شهروندان متاثر از تغییر، و تعیین تکلیف مرزهای ایرلند حاصل نشد.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا میخواهند تا پیش از برگزاری نشست سران در روزهای ۱۴ و ۱۵ دسامبر۲۰۱۸(۲۴ آذر ۱۳۹۷)، با لندن در مورد جزئیات حقوقی به توافق برسد تا بتوانند برای مرحله بعدی مذاکرات، یعنی تجارت، تصمیمگیری کنند.
عدم موفقیت در رسیدن به توافق در موارد فوق موجب افزایش نگرانیها از آن شده است که ممکن نخواهند بود تا پیش از مهلت ۲۹ مارس ۲۰۱۹، که لندن برای خروج نهایی تعیین کرده است، موفق به انجام این کار شوند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی در همین زمینه از قول رئیس کمیسیون اروپا نوشت، ترزا می نخست وزیر بریتانیا مذاکره کننده سرسختی در گفتگوهای برگزیت است و بینتیجه بودن نشست امروز به معنای «شکست» نیست.
ژان کلود یونکر در ادامه به خبرنگاران در بروکسل گفت، «به رغم آن که نهایت تلاش خود را به خرج دادیم و پیشرفت قابل ملاحظهای هم در مورد موضوعهای باقی مانده داشتیم، اما امکان پذیر نشد که توافق را تکمیل کنیم.»
خانم می هم با بیان این که اختلاف بر سر برخی مسائل همچنان باقی مانده و نیاز به مشورت و گفتوگوهای بیشتر دارد، گفت چند روز آینده مذاکرات ادامه خواهد یافت و مطمئنم میتوانیم آن را با نتیجه مثبت به پایان برسانیم.
پس از برگزاری همه پرسی ۲۳ ژوئن ۲۰۱۶ (سوم تیر ۱۳۹۵) در مورد خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا – که به تایید اکثریت رأی دهندگان بریتانیایی رسید – ۲۷ عضو دیگر آن اتحادیه خواستار آغاز هر چه سریعتر روند خروج شدند.
نخستین دور رسمی این مذاکرات روز ۲۹ خرداد ۱۳۹۷ برگزار شد.
آیا بریتانیایی ها پشیمان شدهاند؟
در همین حال، روزنامه بریتانیایی «دیلی میل» روز یکشنبه از نتیجه یک نظرسنجی جدید خبر داد که در آن نزدیک به نیمی از بریتانیاییها از برگزاری یک همهپرسی دیگر در مورد جزئیات توافق نهایی مربوط به برگزیت هستند.
این نظرسنجی هفته گذشته و پس از انتشار برخی گزارشها انجام شد که لندن حاضر است مبلغی حدود ۵۰ میلیارد یورو (۵۹ میلیارد دلار آمریکا) برای رسیدن به یک توافق نهایی بر سر برگزیت، به اتحادیه اروپا پرداخت کند./پایان گزارشVOA
برگزیت چیست؟
تفاوت «بریتانیا» با «انگلیس»چیست؟
نام اصلی بریتانیا :United Kingdom (پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی) است که علامت اختصاری آن«UK» است وشامل چهار کشور با نام های :«انگلیس(England)، اسکاتلند(Scotland)، ایرلند شمالی(Northern Ireland)» و ولز(Wales)، است.
البته وقتی «انگلستان»گفته می شود،منظورهمان بریتانیااست.
انگلیس : مساحت ۱۳۰٬۳۹۵+جمعیت ۵۳ میلیون نفر
اسکاتلند: ۵میلیون وپانصدهرارجمعیت و ۷۸٬۳۸۷کیلومتر مربع مساحتش هست و دارای ۷۹۰ جزیره است که حدود ۹۰جزیره مسکونی است(۲٪جمعیت اسکاتلندراتشکیل می دهند).
ایرلندشمالی :مساحت ۷۰،۲۸۰ کیلومتر مربع وحدود۳میلیون نفرجمعیت دارد وپایتختش «دوبلین/بلفاست»می باشد.
کشورولز :با ۲۱ هزار کیلومتر مربع مساحت دارای سه میلیون نفر جمعیت است پایتخت ولز« کاردیف» است
پایتخت اسکاتلند شهر تاریخی ادینبرو (ادینبورگ) است.
اسکاتلند و انگلستان تا سال ۱۷۰۷ کشورهایی با پادشاهی مستقل بودند واما ازاین تاریخ با هم متحد شده، کشور «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر» را به وجود آوردند.
که گاهی به آن «پادشاهی متحده» نیرمی گویند.
جزایر بریتانیا (British Isles)یعنی محدوده ی بریتانیا و ایرلند
تفاوت «ایرلند شمالی» با «جمهوری ایرلند» چیست؟
جمعیت بریتانیا(انگلستان)در حدود ۶۵ میلیون نفر برآورد می شود ( انگلیس ۵۳ میلیون، اسکاتلند ۶ میلیون، ایرلند شمالی ۳ میلیون نفر و ولز ۳ میلیون).
مساحت بریتانیا(انگلستان) حدود ۲۴۵۰۰۰ کیلومتر مربع می باشد که دارای ۸۰۰۰ کیلومتر خط ساحلی می باشد.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:این اطلاعات حاصل مطالعه ده ها رسانه اینترنتی ونشریات سُنتی بوده که باتلفیق وتطبیق، این خروجی راداشته است.
برگزیت مخفف عبارت «خروج بریتانیا» (British Exit) از اتحادیه اروپا است.
خبرگزارفارس مهر۱۳۹۷ می نویسد:
واژه برگزیت، مخفف خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا است (Britain exits the EU). در واقع فرآیند برگزیت، خارج شدن بریتانیا (انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلندشمالی) از اتحادیهایست که قواعد تجاری، سیاسی و قضایی کشورهای عضو را رقم میزند. بریتانیا اولین کشور در این اتحادیه است که قصد خروج از آن را دارد، از این رو فرآیند خروجش با پیچیدگیهایی مواجه شده و دارای مولفههای متعددی است.
اولین بار مسئله برگزیت در بریتانیا چه زمانی مطرح شد؟
«دیوید کامرون» نخست وزیر سابق بریتانیا و رهبر پیشین حزب محافظهکار، پیش از انتخابات سراسری سال ۲۰۱۵ به مردم این کشور وعده داد همهپرسی جدایی از اتحادیه اروپا برگزار خواهد کرد. کامرون دلایل متعددی را برای این اقدام مطرح کرد که از آن جمله کنترل بر مرزها و توقف آمد و شد آسان مهاجران اروپایی به ویژه از کشورهای فقیر اروپایی بود. بازگشت اختیارات کامل قضایی به دادگاههای بریتانیا، قطع تحمیل قواعد زیادی در زمینه روابط اقتصادی بریتانیا با دیگر کشورها و توقف پرداخت مبلغ هنگفت حق عضویت به اتحادیه اروپا از دیگر استدلالهایی بود که برای لزوم ترک اتحادیه مطرح میشد. سال ۲۰۱۶ اکثر نظرسنجیهای قبل از همهپرسی از رای مردم بریتانیا به ماندن در اتحادیه اروپا حکایت داشتند، اما با شمارش آرای صندوقها بعد از برگزاری همهپرسی، نتیجه به شکل دیگری رقم خورد.
از آنجایی که کامرون خود از حامیان ماندن در اتحادیه اروپا بود، بعد از رای مردم به خروج از اتحادیه اروپا، وی از رهبری حزب حاکم محافظهکار کنارهگیری کرد و در نتیجه از نخست وزیری بریتانیا کنار رفت.
اتحادیه اروپا چیست؟
اتحادیه اروپا یک سازمان همکاری اقتصادی و سیاسی است که در حال حاضر ۲۸ عضو از کشورهای قاره اروپا دارد. این اتحادیه بعد از جنگ جهانی دوم با نام «اتحادیه اقتصادی اروپا» برای همکاری اقتصادی بر پایه این ایده تشکیل شد که کشورهایی که با همکاری اقتصادی دارند، از جنگ با یکدیگر اجتناب خواهند کرد.
مدتی پس از تشکیل این اتحادیه، بازار واحدی تشکیل شد که اجازه میداد کالا و اشخاص بین کشورهای عضو آمد و شد آسان داشته باشند. این اتحادیه واحد پول خود را دارد به نام «یورو» ولی تمامی اعضا، آن واحد پول را برای خود انتخاب نکردهاند و در حال حاضر ۱۹ کشور عضو از یورو استفاده میکنند. بریتانیا یکی از کشورهایی است که واحد پول خود یعنی پوند را حفظ کرده و یورو را انتخاب نکرده است. اتحادیه اروپا در زمینههای متعدد دیگری شامل محیط زیست، حمل و نقل، حقوق مشتری و مسائلی چون هزینه تلفن همراه قواعد مشترک در میان اعضا دارد.
بریتانیا چه مدت عضو اتحادیه اروپا بوده است؟
بریتانیا در سال ۱۹۷۳ میلادی به اتحادیه اروپا ملحق شد و همانطور که گفته شد، در آن زمان این اتحادیه با نام اتحادیه اقتصادی اروپا فعالیت داشت و تعداد اعضایش کمتر از تعداد اعضای فعلی بود. بعد از وعده دولت کامرون در سال ۲۰۱۵ برای برگزاری همهپرسی برگزیت، در روز ۲۳ ژوئن سال ۲۰۱۶ میلادی (سوم تیر ۱۳۹۵) این همهپرسی برگزار شد و مجموعا ۵۱.۹ درصد از رایدهندگان بریتانیایی خواستار خروج شدند و ۴۸.۱ درصد از شرکتکنندگان هم به ماندن رأی دادند. بیش از سی میلیون نفر در این همهپرسی شرکت کرده بودند که به معنای مشارکت ۷۱.۸ درصدی بود.
نتیجه همهپرسی برگزیت چه شد؟
در همهپرسی ماه ژوئن سال ۲۰۱۶ در بریتانیا، ۵۳ درصد از شرکتکنندگان انگلیس رای به خروج داده بودند. در ولز نیز بیش از ۵۲ درصد رایدهندگان رای به خروج دادند. اما در اسکاتلند و ایرلندشمالی شرایط متفاوت بود و به ترتیب ۴۴ درصد و ۳۸ درصد شرکتکنندگان رای به خروج داده بودند و اکثریت آراء متعلق به موافقان ماندن در اتحادیه اروپا بود اما مجموعا رای همه بریتانیا به خروج بود.
با این نتیجه، دیوید کامرون که عضو کمپین «ماندن در اتحادیه اروپا» بود، از سمت خود کنارهگیری کرد و سپس حزب محافظهکار تصمیم به برگزاری انتخابات درونحزبی برای تعیین رهبر جدید حزب گرفت، اما با وجود اعلام آمادگی چند تن از اعضای حزب، همه آنها کنار رفتند و در نهایت «ترزا می» وزیر کشور وقت تنها نامزدی بود که باقی ماند که بدون برگزاری انتخابات درونحزبی، به عنوان رهبرحزب حاکم و در نتیجه نخست وزیر بریتانیا برگزیده شد.
مذاکرات برگزیت چیست؟
بریتانیا اولین عضو اتحادیه اروپا است که تصمیم به خروج از آن گرفت. به دلیل همکاریهای اعضای اتحادیه اروپا در زمینههای متعدد، برای خروج یک عضو، باید مذاکراتی میان اعضا برگزار شود تا شرایط جدایی دو طرف بررسی و در نهایت برای دوران بعد از جدایی، توافقی حاصل شود. چند ماه بعد از همهپرسی برگزیت، مذاکرات از ۲۹ مارس سال ۲۰۱۷ (نهم فروردین ۱۳۹۶) با به جریان انداختن ماده ۵۰ معاهده لیسبون که قواعد خروج یک عضو اتحادیه اروپا را تعیین میکند، آغاز شد و از ماه ژوئن سال ۲۰۱۷ تاکنون حداقل ماهی یکبار مذاکره میان بریتانیا و اتحادیه اروپا برگزار شده است. بر اساس قوانین اتحادیه اروپا، دو سال بعد از به جریان انداختن ماده ۵۰ معاهده لیسبون، بریتانیا باید از اتحادیه اروپا خارج شود، اما در صورت توافق اعضای اتحادیه، این تاریخ میتواند تغییر کند و ضربالاجل برگزیت به تعویق بیافتد.
مذاکرات برگزیت تاکنون به کجا رسیده است؟
اختلافات درون بریتانیا و اختلافات میان لندن و بروکسل بر سر شروط برگزیت آنقدر زیاد بوده که به راحتی میتوان گفت مذاکرات برگزیت تاکنون بیحاصل بوده و خود نخست وزیر بریتانیا بارها اعلام کرده احتمال دارد این کشور بدون حصول توافقی، اتحادیه را ترک کند. او اخیرا هم گفت مذاکرات به «بن بست» رسیده است.
از جمله اختلافات داخلی، اعتراض کشورهای تفویضاختیارشده یعنی اسکاتلند و ایرلند شمالی به روند مذاکرات لندن و بروکسل و عدم اختیار این دو کشور برای مذاکره با بروکسل است. لندن تاکید دارد بریتانیا به صورت یکپارچه و متحد با بروکسل مذاکره میکند اما از آنجایی که رای اسکاتلند و ایرلند شمالی به طور جداگانه به ماندن در اتحادیه اروپا بود، وزیر اول اسکاتلند و ایرلند شمالی بارها لندن را تهدید کردهاند که ممکن است برای استقلال از لندن همهپرسی برگزار کنند.
انتخابات زودتر از موعد سال ۲۰۱۷ چه نتیجهای برای برگزیت داشت؟
مشکلات درونی بریتانیا علاوه بر مخالفتهای کشورهای تفویض اختیارشده، تنوع نظر احزاب سیاسی مختلف از یک سو، و نظرات متفاوت اعضای حزب حاکم از سوی دیگر است که موانع زیادی را برای دولت ترزا می در پیشبرد مذاکرات ایجاد کرده است. از این رو در ماه می سال ۲۰۱۷ نخست وزیر بریتانیا اعلام کرد با انحلال پارلمان، انتخابات سراسری زودتر از موعد برگزار میکند، به این امید که اعضای همسو با وی در حزب محافظهکار کرسیهای پارلمان را به دست آورند و با حضور اکثریت محافظهکاران در پارلمان، دولتی قویتر در مذاکرات برگزیت حاضر شود.
اما نتیجه انتخابات زودتر از موعد به صورت دیگری رقم خورد و محافظهکاران نتوانستند کرسیهای بیشتری به دست آورند و حتی برخی کرسیهای پیشین خود را از دست دادند. در واقع در نتیجه این انتخابات محافظهکاران نتوانستند حداقل ۳۲۶ کرسی لازم از ۶۵۰ کرسی مجلس عوام را به دست آوردند و مجبور به تشکیل دولت ائتلافی شدند. نتیجه این انتخابات نه تنها به تسهیل ادامه مذاکرات برگزیت به دولت ترزا می کمک نکرد بلکه صدای حزب محافظهکار را در پارلمان ضعیفتر کرد.
اختلافات لندن و بروکسل در موضوعات تجاری چیست؟
بریتانیا قصد دارد اتحادیه گمرکی اروپا را ترک کند تا بتواند روابط تجاری تازه با کشورهای خارج از این اتحادیه داشته باشد. ماندن در این اتحادیه گمرکی به معنای پایبندی بریتانیا به قواعد اتحادیه و عدم توانایی برای توافق تجاری با دیگر کشورها خواهد بود و نخست وزیر این وضعیت را «مسخره کردن همهپرسی» خوانده است.
بروکسل و لندن در این مسئله توافق دارند که در مرز ایرلند شمالی با جمهوری ایرلند نیاز به همکاری وجود دارد و طرحی را موسوم به ساز و کار «حفاظ» در مرز خاکی ایرلندشمالی و اتحادیه اروپا ارائه کردهاند، اما همین سیاست یک مانع کلیدی برای توافق میان دو طرف در برگزیت شده است.
ساز و کار «حفاظ» (backstop plan) چیست؟
لندن معتقد است اگر توافق تجاری برگزیت حاصل نشود، ساز و کار «حفاظ» به عنوان یک شبکه امن برای یک سال بعد از پایان دوره گذار برگزیت ارائه شود، یعنی یک سال بعد از پایان سال ۲۰۲۰ همچنان بریتانیا در اتحادیه گمرکی اروپا باقی بماند. در واقع سازوکار «حفاظ» قصد دارد فضایی فراهم کند که یک توافق موقت گمرکی میان دو طرف وجود داشته باشد. علاوه بر آن بریتانیا قادر خواهد بود با دیگر کشورهای جهان مذاکره کرده و توافقهای تجاری آزاد منعقد کند و این مسئله تاثیری بر عملکرد توافق موقت گمرکی نخواهد داشت. در کل این طرح بریتانیا را در اتحادیه گمرکی اروپا برای مدتی بعد از دوره گذار نگه میدارند تا مانعی برای ایجاد مرز سخت در ایرلندشمالی شود.
مسئله ایرلندشمالی چیست؟
لندن و بروکسل به دلیل عدم تمایل برای تکرار خشونتها در مرز ایرلندشمالی و جمهوری ایرلند، خواستار اجتناب از مرز سخت میان دو ایرلند هستند. از سوی دیگر، اگر توافق تجارت آزاد میان لندن و بروکسل وجود داشته باشد در آن صورت بریتانیا میتواند هر تعداد توافق تجاری با کشورهای بینالمللی انجام دهد، ولی این مسئله میتواند مشکلاتی را برای ایرلند شمالی بوجود آورد. چنین توافقی میتواند ایرلند شمالی را در اتحادیه گمرکی و بخشهایی از بازار واحد نگه دارد اما در آن صورت ایرلند شمالی از دیگر بخشهای بریتانیا جدا میشود و دولت انگلیس به شدت مخالف این نتیجه است و این را به معنای تکه کردن کشور میداند.
در سال ۱۹۹۸ بریتانیا و ایرلند توافقی را به نام «توافق جمعه نیک» امضا کرده بودند تا به خشونتهای ۳۰ ساله در ایرلندشمالی پایان دهند و بر اساس آن دیگر مرز فیزیکی میان دو ایرلند وجود ندارد اما خروج سخت و ناگهانی بریتانیا از اتحادیه اروپا، بدون تعیین تکلیف این مرز میتواند بار دیگر بعد از بیش از بیست سال آتش خشونت را در این مرز شعلهور کند.
دوره گذار برگزیت چیست؟
بعد از روز خروج یعنی ۲۹ مارس سال ۲۰۱۹ (نهم فروردین ۱۳۹۸)، ۲۱ ماه دوره گذار تعیین خواهد شد که به معنای دورهای پیش از دوره پسابرگزیت است. در دوره گذار که تا پایان سال ۲۰۲۰ به طول خواهد انجامید، بریتانیا همچنان در اتحادیه اروپا باقی میماند اما قدرتش محدودتر از قبل خواهد بود. در این زمان تمامی قوانین اتحادیه اروپا در بریتانیا قابل اجرا خواهد بود، اما لندن هیچ اختیاری برای تصمیمگیریهای این اتحادیه برای آینده اعضا نخواهد داشت.
مذاکرات لندن و بروکسل به کجا رسیده؟
در آخرین دور از مذاکرات برگزیت میان بریتانیا و اتحادیه اروپا، هفته گذشته برخی کشورهای اتحادیه اروپا با نخست وزیر بریتانیا در شهر «سالزبورگ» اتریش با یکدیگر دیدار کردند. این نشست که یک نشست غیررسمی بود، به بررسی طرح «چِکِرز» و مسائل مربوط به برگزیت از جمله مسئله مهاجران پرداخت. بعد از این نشست، نخست وزیر انگلیس اعلام کرد که مذاکرات با بنبست مواجه شده و تاکید کرد که از طرح چکرز کوتاه نمیآید.
طرح چِکِرز چیست؟
اخیرا نخست وزیر انگلیس برای مذاکرات برگزیت طرحی را تحت عنوان «طرح چِکِرز» معرفی کرده است. چکرز نام محل سکونت رسمی نخست وزیر بریتانیا است. این طرح جنجال زیادی به پا کرده و چهار موضوع را درباره روابط لندن و بروکسل بعد از برگزیت در بر میگیرد که شامل مسائل اقتصادی، همکاری امنیتی، زمینههای همکاری در آینده و چارچوبهای مورد نیاز برای اجرای توافق است. طرح چکرز در ماه جولای سال ۲۰۱۸ پیشنهاد شد و به دنبال حفظ روابط نزدیک لندن و بروکسل است. این طرح به دنبال ایجاد ناحیه تجاری آزاد میان بریتانیا و اتحادیه اروپا برای کالاها با یک دستورالعمل مشترک است. این دستورالعمل میتواند محدودیتهایی برای بریتانیا در توافقهای تجاری با دیگر کشورها ایجاد کند.
این طرح همچنین خواستار روابط تجاری بدون مرز سخت در ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند است. انگلیس از بازار واحد اروپا، اتحادیه گمرکی و ساز و کار تعیین سیاست کشاورزی و ماهیگیری این اتحادیه خارج می شود تا قوانین خود را در پیش گرفته و بر مرزها و پول خود کنترل داشته باشد. همچنین بر این اساس، دادگاه اتحادیه اروپا دیگر اختیاراتی در بریتانیا نخواهد داشت. در مورد آمد و شد شهروندان اتحادیه اروپا به بریتانیا نیز، سختگیریهایی وجود خواهد داشت اما لندن اجازه سفر این شهروندان در تعطیلات، برای تجارت و تحصیل را خواهد داد.
طرح چِکِرز مخالفان داخلی زیادی دارد و دو وزیر دولت بریتانیا شامل «دیوید دیویس» وزیر برگزیت و «بوریس جانسون» وزیر خارجه بریتانیا بعد از ارائه این طرح از سمت خود کنار رفتند. همچنین حزب کارگر اپوزیسیون که خود حامی خروج از اتحادیه اروپا است، به شدت با این طرح مخالف است و تهدید کرده در صورت عدم توافق لندن و بروکسل، برای برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام اقدام خواهد کرد.
آیا برگزیت اتفاق میافتد؟
در مقطع کنونی با وجود برگزاری چندین دور مذاکره میان لندن و بروکسل و ارائه طرحهای دوطرف، هیچکس نمیتواند بگوید چه اتفاقی در نهایت به وقوع خواهد پیوست. حزب حاکم محافظهکار و حزب اپوزیسیون کارگر هر دو موافق خروج از اتحادیه اروپا هستند، اما هر دو اختلافاتی درباره نحوه خروج و توافق نهایی دارند. همچنین گروههایی در بریتانیا وجود دارد که خواستار جلوگیری از وقوع برگزیت و مایل به ماندن در اتحادیه اروپا هستند. علاوه بر آن موافقان برگزیت نیز در موضوعات متعددی که مهمترین آن توافق نهایی با بروکسل است، دچار اختلاف شدید با نخست وزیر شدهاند.
دولت ترزا می با برگزیت بدون توافق مشکلی ندارد و بارها اذعان کرده است که امکان عدم حصول توافق وجود دارد. بازرگانان و تجار بریتانیایی درباره عدم برگزیت بدون توافق و ضررهای اقتصادی فراوانی که برای این کشور دارد به شدت هشدار دادهاند، ولی لندن تاکید دارد که «عدم توافق بهتر از توافق بد است». از سوی دیگر برخی سیاسیون بریتانیا برگزاری همهپرسی دوم برگزیت را راه حلی برای برونرفت از شرایط کنونی میدانند. در مقابل اتحادیه اروپا که یک عضو را از دست خواهد داد، به دنبال منافع حداکثری برای خود است و بارها با طرحهای لندن مخالفت کرده است.