«شب چله» چند ملیتی یا انفرادی به یونسکو می رود؟

رئیس سازمان میراث فرهنگی می گوید: مردم از میراث فرهنگی برای ثبت جهانی «شب چله» مطالبه دارند بنابراین سازمان تلاش می کند تا با آماده کردن پرونده ی «شب چله»، آن را برای ثبت جهانی آماده کند چون ثبت جهانی اشتراکات فرهنگی، باعث تقویت دیپلماسی فرهنگی می شود.

۲۸ اسفند ۱۳۹۳ - نوزدهم مارس ۲۰۱۵ - معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پرونده «شب چله» را به عنوان یک میراث ناملموس چندملیتی و برای اشتراک گذاری اطلاعات در یونسکو ثبت کرد، تا نخستین کشوری باشد که قصد ثبت جهانی «شب چله» را در پرونده اش عملی می کند.

برداشتن نخستین قدم را به راحتی با رجوع به سایت جهانی یونسکو و صفحه «اشتراک گذاری اطلاعات برای ترویج پرونده های چند ملیتی» می توان به چشم دید، اقدامی که می توان آن را اقدامی مهم برای ترویج همکاری های بین المللی دانست.

هر چند از آن زمان تا همین یکی دو ماه گذشته هیچ کشوری هنوز به درخواست ایران جوب نداده بود، اما این بار محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سیزدهمین نشست کمیته ی بین دولت های حراست از میراث ناملموس در جمهوری موریس در جنوب غربی اقیانوس هند آئین «یلدا»، را به همراه چند ائین ملی دیگر به اشتراک گذاشت تا در صورت تمایل، کشورهای عضو این کمیته به پرونده های ایران بپیوندند و این آئین ها در قالب پرونده هایی مشترک، جهانی شوند.

ایران بعد از اشتراک آئین هایش با کشورهایی مانند ارمنستان، تاجیکستان و افغانستان، به یونسکو اعلام کرد که «در صورتی که کشوری برای پرونده ی «شب چله» وارد مذاکره شده و اعلام آمادگی کند، می توانیم تا پایان امسال پرونده ی «شب چله» را به یونسکو بفرستیم.»

علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ۲۹ آذر، با اشاره به مطالباتی که برخی افراد از وی برای ثبت جهانی آئین «شب چله» داشته اند، اظهار کرد: هیچ کشوری هنوز درخواست ثبت «شب چله» را به صورت انفرادی به یونسکو نداده است، ایران در حال آماده کردن پرونده ثبت جهانی این آئین است و به زودی برای ثبت جهانی «شب چله» اقدام می کنیم.

او با بیان این که بخش زیادی از کشورهای همسایه ریشه های فارسی دارند و در ایران فرهنگی جای گرفته اند، افزود: اشتراک این آئینِ باستانی نشان از همگرایی کشورها دارد، سازمان میراث فرهنگی نیز در ثبت جهانی «شب چله» به صورت مشترک با کشورهایی که این آئین را هنوز زنده نگه داشته اند، تلاش می کند.

هر دو سال یک بار، کشورها برای ثبت جهانی ائین ناملموس خود به صورت انفرادی سهمیه دارند، سال قبل با ثبت جهانی «چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی» به صورت انفرادی و «هنر ساختن و نواختن کمانچه» به صورت پرونده ی چند ملیتی از سهمیه ی دو سال یک بار خود استفاده کرده بود.

او با تاکید بر این که سازمان میراث فرهنگی تلاش می کند تا با آماده کردن پرونده ی «شب چله»، آن را برای ثبت جهانی آماده کند، افزود: می دانم که مردم از ما برای ثبت جهانی این آئین مطالبه دارند، اگر بخواهیم پرونده های مان را به صورت مشترک با کشورهای دیگر در فهرست یونسکو ثبت کنیم، سقف تعداد پرونده هایی که می توانیم آن ها را هر سال به یونسکو معرفی کنیم، برداشته می شود و با هر تعداد آئین مشترک که پیشنهاد دهیم، می توانیم هر سال تعدادی از این آئین ها را در یونسکو ثبت کنیم.