همه آن‌چه باید درباره‌ی سرطان ریه باید بدانید

طبق گزارش منتشر شده از آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان، سرطان ریه با ۴/۱۸ درصد از مرگ و میر ناشی از سرطان‌ها در جهان، رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. همچنین در جایگاه دوم شایع‌ترین و مرگبارترین سرطان‌ها برای مردان، بعد از سرطان روده‌ی بزرگ و برای زنان بعد از سرطان سینه قرار دارد.

تشخیص این بیماری در مراحل اولیه دشوار است، با این حال علائم آن تا حدودی مشابه عفونت‌های تنفسی است اما امکان دارد در ابتدا هیچ نشانه‌ای وجود نداشته باشد.

به طور کلی سرطان باعث تغییراتی می‌شود که برخلاف عملکرد عادی سلول‌هاست. به طور طبیعی سلول‌ها پس از رسیدن به مرحله‌ای در چرخه زندگیشان، باید از بین بروند تا در بافت و اندام‌های بدن رشد غیر طبیعی و در نتیجه تومور به وجود نیاید.

اگرچه ممکن است این بیماری برای همه افراد پیش بیاید اما احتمال ابتلا به سرطان ریه بین کسانی که سیگار می‌کشند بیشتر است.

علائم بیماری

در اغلب موارد، سرطان ریه در ابتدا علائم واضحی ندارد و حتی ممکن است تا وقتی شدیدتر نشده، بیمار متوجه نشود. علائم اولیه‌ی آن به علت شباهت با بیماری‌هایی مانند عفونت ریه جدی گرفته نمی‌شوند.

از دست دادن اشتها تغییر یا گرفتگی صدا عفونت‌های مکرر سینه مانند برونشیت و ذات‌الریه سرفه‌های طولانی که به مرور وخیم‌تر می‌شود نفس تنگی سردردهای بی‌دلیل کاهش وزن خس خس سینه

از علائم شایع سرطان ریه هستند اما ممکن است بیمار علائم وخیم‌تری نیز تجربه کند، مانند درد شدید قفسه‌ی سینه یا استخوان‌ها یا سرفه‌های شدیدی که در نهایت به بالاآوردن خون منتهی می‌شود.

تشخیص بیماری

اگر پزشک متوجه زخمی مشکوک در مرحله‌ی غربالگری سرطان ریه شود یا خود فرد مبتلا به بیماری، علائمی که گفته شد را مشاهده کند، راه‌های تشخیص بسیاری برای تأیید ابتلا وجود دارد.

تصویر برداری: اسکن‌های توموگرافی کامپیوتری (CT) و توگرافی با گسیل پوزیترون (PET) می‌تواند بافت‌های سرطانی ریه را آشکار کند. اسکن استخوان نیز به تشخیص رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. البته این روش‌ها برای بررسی روند درمان و یا اطمینان از عدم بازگشت بیماری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. نمونه برداری از بافت: در صورتی که تصویر برداری زخم‌های مشکوک به سرطان را نشان بدهد، در اغلب موارد پزشک از بافت ریه نمونه برداری می‌کند که روش‌های آن بسته به محل زخم‌ها متفاوت است. از متدهای نمونه برداری می‌توان به برونکوسکوپی اشاره کرد. بررسی‌های آزمایشگاهی: ممکن است پزشک آزمایش بزاق یا خون را برای درصد پیشروی بیماری تجویز کند. با استفاده از اطلاعات بدست آمده از آزمایش‌ها نوع و مرحله بیماری مشخص می‌شود.

اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان

تشخیص بیماری در مراحل اولیه می‌تواند جان بیمار را نجات دهد زیرا سلول‌های سرطانی ریه می‌توانند قبل از آن‌که پزشک تشخیص دهد، به اندام‌های دیگر سرایت پیدا کنند. متازتاز سرطان روند درمان را بسیار دشوارتر می‌کند.

مراحل بیماری

هر کدام از مراحلی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، میزان پیشرفت بیماری را مشخص می‌کنند.

مرحله نهفته: بیماری در تصویر برداری مشخص نیست اما ممکن است سلول‌های سرطانی در ماده مخاطی ریه وجود داشته باشند. مرحله صفر (۰): پزشک سلول‌های غیرعادی را در قسمت راه‌های هوایی مشاهده می‌کند. مرحله اول (I): تومور در ریه رشد یافته ولی اندازه‌ی آن از پنج سانتی‌متر کمتر است و به قسمت‌های دیگر بدن انتقال نیافته. مرحله دوم (II): تومور کوچک‌تر از پنج سانتی‌متر است و ممکن است به گره‌های لنفاوی انتقال یافته باشد. یا کوچک‌تر از هفت سانتی‌متر است و در بافت‌های مجاور (و نه گره‌های لنفاوی) پخش شده است. مرحله سوم (III): سرطان به گره‌های لنفاوی رسیده و در قسمت‌های دیگر ریه نیز پخش شده. مرحله چهارم (IV): سرطان به قسمت‌های دیگر بدن از جمله استخوان یا مغز رسیده است.

درمان

متدهای درمانی سرطان ریه به محل قرار گرفتن سلول‌های سرطانی و مرحله‌ی پیشرفت بیماری بستگی دارد.

جراحی: این روش برای برداشتن بافت‌های سرطانی، در مرحله‌ای که بیماری به بخش‌های کناری نیز انتقال یافته، استفاده می‌شود و ممکن است بخشی از ماهیچه‌ی ریه طی عمل لوبکتومی برداشته شود. شیمی درمانی: در این متد درمانی، از دارو برای کوچک شدن و یا حتی ریشه‌کن شدن سلول سرطانی استفاده می‌شود. شیمی درمانی در مرحله‌ای که سرطان در بخش‌های مختلف بدن پخش شده است می‌تواند بسیار مفید باشد که البته عوارض جانبی مانند حالت تهوع و کاهش وزن دارد. پرتو درمانی: در این روش از اشعه‌های پرقدرت برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود و فقط برای مرحله‌ای که بیماری هنوز پخش نشده‌است کاربرد دارد. درمان هدفمند: روش درمان هدفمند با استفاده از دارو از تقسیم سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند.

سرطان ریه در موارد حاد می‌تواند باعث مرگ شود چرا که قدرت تنفس را به ندرک کاهش می‌دهد. با این حال تشخیص سریع بیماری و آغاز درمان در زمان مناسب می‌تواند زندگی یک انسان را نجات دهد.