شهر هوشمند، فرصتی برای رشد اقتصاد دانشبنیان
تکامل شهر هوشمند از همان ابتدا باعث پیشرفت اقتصادی میشود و با اجرای آن مردم میتوانند از کیفیت زندگی بالاتر و خدمات شهری بهتری در یک اکوسیستم پویا بهرهمند شوند؛ اما آیا عزمی در بخش دولتی یا توانی در بخش خصوصی کشور ما وجود دارد که بتواند پاسخگوی نیازهای چنین ایدهای باشد؟
به گزارش فانوس، یک شهر هوشمند یک منطقه شهری است که از انواع مختلف حسگرهای جمعآوری دادههای الکترونیکی برای تأمین اطلاعات استفاده میکند تا داراییها و منابع به طور کارآمد مدیریت شوند. این اطلاعات از شهروندان، دستگاههای پردازشگر و تحلیلگر نظارتی و مدیریتی سامانههای ترافیکی، نیروگاهها، شبکههای آبرسانی، مدیریت پسماند، نیروی انتظامی، سیستمهای اطلاعاتی، مدارس، کتابخانهها، بیمارستانها و دیگر خدمات جمعی گردآوری میشوند و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند.
مفهوم شهر هوشمند، از یکپارچهسازی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) با دستگاهها مختلف فیزیکی متصل به شبکه (اینترنت اشیاء یا IoT) نشأت گرفته تا کارایی عملیات و خدمات شهری و ارتباط با شهروندان را بهینهسازی کند. فناوری شهر هوشمند به مسئولان شهری اجازه میدهد به طور مستقیم هم با زیرساختهای شهری و هم با زیرساختهای اجتماعی ارتباط برقرار کنند و بر آنچه در شهر اتفاق میافتد نظارت داشته باشند.
در میان کشورهایی که به توسعه شهر هوشمند پرداختهاند، سنگاپور دستاوردهای قابل توجهی داشته است. این کشور با وجود اندازه کوچک و کمبود منابع طبیعی، در عرض 50 سال به بسیاری از چالشهای خود غلبه کرده و به یکی از پیشرفتهترین و زیستپذیرترین کشورهای جهان تبدیل شده است. یکی از اقدامات اساسی دولت سنگاپور در این راستا، تدوین طرحی به نام «ملت هوشمند» بوده که در آن برای استفاده از فناوریهای پیشرفته مخابراتی، شبکهها و کلاندادهها برنامهریزی صورت گرفته است.
طرح ملت هوشمند سنگاپور از طریق بهرهگیری راهبردی این فناوریها در سراسر کشور، سرمایهگذاری روی زیرساختهای دیجیتال، با شهروندانی مسلط به فناوریهای نوین و یک دولت تکلایه که میتوانند به سرعت هماهنگ شوند و همکاری کنند، در نظر دارد راهحلهای جامعهمحوری برای حل چالشهای شهری دنیای امروز خلق کند.
در همین راستا سرمایهگذاری مشترک مؤسسه گواهی ساختمان سبز (GBCI) و دولت سنگاپور به تازگی منجر به ایجاد یک «صندوق توسعه شهر هوشمند» به ارزش 100 میلیارد دلار شده که قرار است مستقیماً صرف بهبود فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، رباتیک، کلاندادهها، اینترنت اشیاء و واقعیت مجازی شود.
این مؤسسه از شرکتهای دانشبنیان در بخشهای مختلف از جمله دانش فنی، دسترسی به فناوریها، سرمایهگذاری مالی، آموزش و تجاریسازی حمایت میکند. به عقیده دستاندرکاران این طرح تکامل شهر هوشمند از همان ابتدا باعث پیشرفت اقتصادی میشود و با اجرای آن مردم میتوانند از کیفیت زندگی بالاتر و خدمات شهری بهتری در یک اکوسیستم پویا بهرهمند شوند.
اما روند هوشمندسازی در کشور ما چگونه است؟ کشور ما از نظر بسترهای اقتصادی، سیاسی و حقوقی برای شرکتهای نوپا و دانشبنیان چه تفاوتهایی با کشورهای پیشرو در این عرصه دارد؟ چالشهای مازادی که شرکتهای دانشبنیان ایرانی با آنها دست و پنجه نرم میکنند حلشدنی هستند؟ آیا عزمی در بخش دولتی یا توانی در بخش خصوصی وجود دارد که بتواند پاسخگوی نیازهای چنین ایدههایی باشد؟
امروز معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در همایش و نمایشگاه پارکهای علم و فناوری در حوزه مدیریت سبز، با ابراز تاسف از وضعیت کنونی اقتصاد کشور گفت: در چنین شرایطی شرکتهای دانشبنیان بیش از هر نهاد دیگری در شرایط سختتری قرار دارند. چندی پیش نیز قائم مقام معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم اعلام کرده بود:«افزایش میزان بودجه بخش پژوهش و فناوری که با کمک و تلاش سازمان برنامه و بودجه صورت گرفته، باید صرف حمایت و ارائه خدمات به واحدهای فناور شود». اما باید منتظر ماند و دید چه اقداماتی در عمل صورت خواهد گرفت؛ چرا که در ایران شرکتهای دانشبنیان به شنیدن وعدهها و عملی نشدن آنها عادت کردهاند.
نویسنده: فرید ناهید