کم خونی در بارداری، چرا همیشه خستم؟

یک متخصص بیماری‌های خون و انکولوژی گفت: احساس خستگی زودرس در موقع کار کردن، سردرد، احساس فشار در سر و اختلال در خواب و رفتار از علائم بیماری کم خونی است.
دکتر محمد فرات یزدی در این خصوص اظهار کرد: کم خونی در اصطلاح عامیانه به معنای کاهش گلبول‌های قرمز خون یا پیگمان‌های رنگی خون به نام هموگلوبین است که اگر میزان هموگلوبین در مردان کمتر از 14 گرم درصد و در زنان کمتر از 12 گرم درصد سی سی خون باشد کم خونی نامیده می‌شود.
وی گفت: کم خونی در اصطلاح شایع به مواردی اشاره می‌شود که کمبود پیگمان رنگی وجود داشته باشد ولی چون فاکتورهای خونی زیادی مثل گلبول‌های سفید و پلاکت و عوامل دیگر خون‌سازی وجود دارد اگر آنها کم شود کم خونی محسوب می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد خاطرنشان کرد: کار اصلی گلبول‌های قرمز، گرفتن اکسیژن از ریه و پخش در تمام بدن و نیز گرفتن دی اکسید کربن از ارگان‌ها و رساندن آن به ریه برای دفع می‌باشد.
وی ادامه داد: در مواردی که کم خونی ایجاد می‌شود اکسیژن رسانی به بافت کم می‌شود که در این صورت فرد دچار علائمی که ناشی از کمبود اکسیژن است از جمله؛ ضعف، خستگی، بی حالی، احساس خستگی زودرس در موقع کار کردن، سردرد و سر گیجه و احساس فشار در سر و اختلال در خواب و رفتار که جزو علائم کم خونی است، می‌شود.
وی با بیان این که بر اساس علت بروز کم خونی علائم خاص در آن وجود دارد، افزود: در کم خونی به شکل کمبود آهن علائم مثل تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی مثل مهر نماز، گل و خاک، برنج خام و یخ می‌تواند وجود داشته باشد که اصطلاحا به آن پیکا می‌گویند و همچنین قاشقی شدن ناخن‌ها و ترک خوردن گوشه لب، تغییر در مزه غذا می‌تواند ناشی از کمبود آهن باشد.
دکتر فرات یزدی با بیان این که شایع‌ترین علت کم خونی در زنان کمبود آهن است، افزود: علل کم خونی در زنان شامل مصرف کم مواد حاوی آهن یا اختلال در جذب آهن و یا افزایش نیاز به مصرف آهن در بدن می شود.
وی گفت: افزایش نیاز به مصرف آهن در زنان علتی شایع است که به علت وجود قاعدگی و دفع خون ماهیانه می‌باشد که اگر به تناسب آن مواد حاوی آهن جایگزین نشود و تغذیه مناسب وجود نداشته باشد به مرور زمان دچار فقر آهن و کم خونی ناشی از آن خواهد شد.
این فوق تحصص بیماری‌های خون تصریح کرد: دومین علت کم خونی در زنان مسئله بارداری است که در زمان بارداری میزان نیاز به آهن در زنان افزایش می‌یابد و اگر جایگزین مناسبی صورت نگیرد مبتلا به کم خونی می‌شود و حتی خود حاملگی نیز با افزایش مایع بدن می‌تواند باعث کم خونی ضعیف در زنان شود.
دکتر فرات گفت: بیماری‌هایی وجود دارد که از یک طرف سببب کم خونی می‌شود و از سوی دیگر علائم دیگری ایجاد می‌کند که د ر زنان شایع‌تر است مثل بیماری‌های رماتیسمی که این بیماری‌ها وابسته به سیستم ایمنی بدن است مثل لوپوس یا آرتریت روماتوئید که علاوه بر مشکلات مفصلی و استخوانی موجب کم خونی نیز می‌شود.
وی ادامه داد: بیماری دیگری با نام «همولیز» یا کاهش طول عمر گلبول قرمز است که یکی از علل آن غیرطبیعی بودن واکنش ایمنی بدن در قبال گلبول‌های قرمز است که آنها را سریع‌تر از بین می‌برد و این باعث همولیز یا کم خونی همولیتیک می‌شود.
این فوق تخصص خون توصیه کرد: به منظور پیشگیری از بروز کم خونی در زنان که قاعدگی طولانی مدت و خونریزی غیر طبیعی دارند حتما باید به متخصص زنان مراجعه کنند و همچنین در دوران بارداری از مواد حاوی آهن مثل گوشت قرمز، سبزیجات، حبوبات، خشکبار و تنقلاتی مثل بادام و پسته بیشتر استفاده کنند و از مصرف زیاد چای به خصوص بعد از غذا اجتناب کنند.
وی توصیه کرد: زنان در صورت بروز علائم کم خونی به پزشک مراجعه کنند تا تحت درمان قرار گیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد در پایان یادآور شد: درمان اصلی کمبود آهن، ترکیبات حاوی آهن به صورت قرص و کپسول است که متاسفانه برخی از زنان تحمل این ترکیبات را ندارند در صورتی که با روش‌های روانشناسی و روانشناختی این داروها اثر بخش نبود بهتر است از ترکیبات تزریقی استفاده شود. همچنین در دوران بارداری نیز توصیه می‌شود علاوه بر مصرف مواد حاوی آهن از ترکیبات آهن ترجیحا از 3 ماه بعد از حاملگی تحت نظر متخصص زنان استفاده شود.