همزاد پنداری عمیق در عصر جدید با زوج یا فرد / سریالی یکدست که حتی فریاد کاراکترهایش هم کنترل شده است

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛«مهدیه سادات نقیبی» منتقد سینما و تلویزیون در نقد سریال نوروزی «زوج یا فرد» به کارگردانی محمد حسین لطیفی در یادداشتی برای"تیتریک" نوشت: یکی از پر مخاطب ترین موضوعات فیلم های روز جامعه ی این دهه بررسی مسائل اجتماعی است. همان طور که برای یک مخاطب بسیار لذت بخش و دیدنی است اما برای یک کارگردان و نویسنده کار بر روی مسائل روز جامعه و اشاراتی به موضوعات سیاسی اجتماعی آنقدری سخت خواهد بود که بتوان از آن به عنوان ریسک نام برد . اما با ترفندهای طنز گونه میتوان محوری ترین مسائل را در هم ادغام کرد و به گونه ای جذاب و زیبا به مخاطب نشان داد .

محمد حسین لطیفی طبق هر سال یک الی دو کار برجسته از خود بر جای می گذارد که یکی دیگر از فیلم های او با تم اجتماعی سیاسی و در نهایت نتیجه ی طنز اجتماعی را در 15 قسمت ایام نوروز به نمایش گذاشته است .

در نقد و بررسی یک فیلم علاوه بر حسن کارکترها و عوامل و روایتمندی یک قصه باید به نواقص آن به جدیت پرداخت که به عقیده ی من زوج و فرد به عنوان سریال پانزده قسمتی با قسمتهای 40 دقیقه ای کمتر می توان از آن ایراد گرفت مگر آن که فیلم از اصول و نحوه ساخت و پرداخت و نوع روایتمندی دچار مشکل باشد .

اما در سریال و زوج و فرد یکی از اصلی ترین و مهمترین مسائلی که بر مخاطب تاثیر گذار است و به شدت جذب میشود نحوه دیالوگ پردازی و همزاد پنداری مسائل موجود در جامعه نیز هست. داستان فیلم از این قرار است که بسیاری از افرادی که به سن بازنگشستگی رسیده اند نمی خواهند بروند و باز به دنبال پست و مقام هستند به هیچ وجه نمی خواهند فرصت و جایگاه اجتماعی خود را از دست بدهند این موضوع به مدیران و افرادی که صاحب جایگاه بالاتری هم هستند اشاره شده است.

قطعا این ایده نشات گرفته از واقعیت های روز جامعه است و به گونه ای باید پرداخته شود که بتوان حاشیه ها و مسائل تلخی که بی شمار اتفاق می افتد را نشان داد چرا که در ضمن آن باید و نباید ها و خط قرمز هایی وجود دارد که تنها با طعم طنز می توان از آن سر بلند بیرون آمد و این اتفاق از قبل برای کارگردان نوشته شده است.

با توجه به انتخاب نام زوج و فرد می توان از منظور نویسنده اینطور برداشت کرد که زوج و فرد بازگویی افراد مثبت و منفی، جهان و روزگاری است که گاهی با فرد و گاهی علیه او است ، این عنوان نه تنها در جهان شخصیت ها است بلکه این سریال تنها قصد آن را دارد که گوشه ای از زندگی یک فردی که در آستانه ی بازنشستگی است را نشان دهد و این فرد روزهای زوج و فرد روایت مندی قصه ای را می سازد که تماما برگرفته از حوادث و مزایا و معایب آن است.

قطعا کارگردان و نویسنده ای که دست بر روی یک کار طنز اجتماعی می گذارد کنایاتی به مسئولان و بالا مقامات سیاست دارد و این پاسخی است به افرادی که نمی دانند که مردم میدانند و میفهمند . همان طور که یکی از وظیفه های اصلی یک کارگردان مخاطب شناسی است کارگردان سریال زوج و فرد هم این قصه را قبل از آن که به آن رو کند مخاطبان تلویزیون از جمله مخاطبان سریال های نوروزی را به خوبی شناخته است چرا که اولا در یک فیلمی که قرار است به مسئله ی مهمی اشاره کند آن هم در زمینه ی سیاست باید و باید به آن چیزی تزریق شود که آن مسئله ی مهم را در خود حل کند و آن می تواند طنز باشد که این تم با ایجاد شخصیتهایی که سرشناس و تاثیر گذار باشند بسیار جذاب تر می شود ، در زوج و فرد تماما از کارکترهای کمدی استفاده شده است حتی برای بیان یک موضوع مهم که میتواند به عنوان درد یک جامعه باشد از زبان یک کارکتر کمدی بیرون بیاید به قطع یقین تاثیر گذار خواهد بود تا از زبان فردی خشک و جدی .

دوم این که همان طور که جهان یک قصه، جهان نماد است و نباید به طور صریح و گویا پیام اصلی را به مخاطب انتقال داد و زبان داستان باید و الزاما با دنیای مخاطب همسان باشد این فرمول و این عقیده در بحث اصلی زوج و فرد به گونه ای رعایت شده است که مخاطب در قصه ی ابتدایی آن حدس می زند که یک روایت طنزگونه ای خواهد دید که دائما به فراز و نشیب هایی اشاره دارد که هیچ جدیتی ندارد و سراسر قصه کمدی وار است و تنها مخاطب از ابتدا تا انتها به آن خواهد خندید ، اما زوج و فرد جهان فردی را به تصویر کشیده است که تماما نمادی از زندگی افرادی بالا مقام است ، مسئولی که هیچ پایبندی در زندگی اش وجود ندارد و تنها به فکر کسب مقامی است که هر آن ممکن است آن را از دست بدهد حالا برای نیافتادن این اتفاق دست به هر کاری می زند و هیچ سخن اشتباهی را بر عهده نمی گیرد چرا که یک مسئول است و هیچ پاسخی برای رشوه گرفتن و رشوه دادن ندارد و بسیار در دنیایش توجیه شده است .

یک طنز نویس سریال تلویزیونی از ظرافت قلم خود باید آنقدر آگاهی لازم را داشته باشد تا مبادا باعث رنجش کسی نشود و حرمتی شکسته نشود باید بداند وظیفه ی او انتقاد از کسی ، چیزی و جهانی است که از آن خواهد نوشت و در پرداخت به فیلمی که تم طنزگونه دارد و آمیخته با تم اجتماعی است باید گنجینه ی کلمات نویسنده آن قدر وسیع باشد که یک اثر قدرمندی از آن بیرون بیاید ، همان طور که محمد حسین لطیفی از این اتفاق سربلند بیرون آمده است .

جهان عصر حاضر جهانی است که مخاطبان آن در گوشه کنار شهر و خیابان و زندگی به دنبال خندیدن هستند چرا که ناملایمات و اتفاقات هر روز بیشتر می شود و مردم دل خوشی برای زندگی نخواهند داشت و تنها عرصه های رسانه ایی و خود مردم می توانند به اتفاقات ناخوشایند خاتمه دهند و اثری بیافرینند که علاوه بر جذابیتی که دارد زیبا و درست بیان شود . محمد حسین لطیفی زوج و فرد را موفق ساخت و بسیاری از کارکردها و قوانین موجود در جامعه ای را رعایت کرد که با واقعیت همسان سازی دارد.

انتهای پیام/