چرا عملیات ارتش ترکیه در شمال سوریه متوقف شد؟ / بازی جدید آمریکا با آنکارا در شمال سوریه برای تکرار تجربه «منبج» + نقشه میدانی

سرویس جهان مشرق - اواخر ماه گذشته بود که نیروهای ارتش ترکیه برای انجام عملیات علیه نیروهای موسوم به دموکراتیک سوریه (شبه نظامیان کُرد) در نزدیکی نوار مرزی شمال سوریه (مناطق مرزی مشترک با شمال استان های حلب، رقه و حسکه) مستقر شدند.

سیطره بر نواری مرزی شمال سوریه از حدفاصل گذرگاه سیمالکا (عین دیوار) در شمال شرق استان حسکه تا گذرگاه عین العرب (کوبانی) در شمال شرق استان حلب و نفوذ به عمق ۳۰ کیلومتری مناطق تحت تصرف شبه نظامیان کُرد دستور کار دولت ترکیه برای این عملیات بود.

اگر چه نیروهای ارتش ترکیه در انتظار دستور آغاز عملیات از سوی اردوغان برای حمله به مناطق در تصرف شبه نظامیان کُرد در شمال سوریه بودند اما اختلاف با آمریکایی ها باعث شد این عملیات به تعویق بیفتد.

آمریکایی ها که علاقه ای ندارند نیروهای تحت فرمان (شبه نظامیان کُرد) را به طور کامل رها کنند با برخی از جزئیات طرح دولت ترکیه که ایجاد منطقه ای امن در مناطق شمالی سوریه خوانده می شود، مخالفت کردند.

کاخ سفید که همزمان تلاش می کند دولت ترکیه را هم راضی نگه دارد، هیاتی نظامی را به آنکارا اعزام کرد تا مذاکرات بیشتری برای هماهنگی و توافق نهایی برای ایجاد آنچه که منطقه امن در شمال سوریه گفته می شود، انجام گیرد.

هیات آمریکایی و نمایندگان دولت ترکیه در جریان مذاکرات بر سر تشکیل اتاق فرماندهی مشترک در منطقه «شانلی اورفه» به توافق رسیدند اما تعیین محدوده مشخص برای منطقه امن مسئله ای است که همچنان حل نشده است.

براساس اطلاعات به دست آمده، دولت ترکیه اصرار زیادی دارد که پس از سیطره کامل بر نوار مرزی شمال سوریه تا عمق حداقل ۳۰ کیلومتری مناطق تحت تصرف شبه نظامیان کُرد نفوذ کند اما آمریکایی ها با این درخواست مخالف هستند.

نمایندگان رژیم آمریکا که تلاش می کنند شبه نظامیان کُرد و دولت ترکیه را در شمال سوریه بدون درگیری و با کمترین هزینه به یک توافق نزدیک کنند، اعلام کرده اند که محدوده منطقه امن نمی تواند شامل تمام خطوط مرزی شمال سوریه باشد و عمق نفوذ نیز ۵ تا ۱۴ کیلومتر است.

محدوده ای که دولت ترکیه برای منطقه امن در شمال سوریه در نظر دارد شامل مناطق «المالکیه، رمیلان، الدرباسیه، تل بیدر، راس العین، سلوک، تل ابیض، الجلبیه، کوبانی و...» است که با مخالفت واشنگتن روبه رو شده است.

اما در طرح پیشنهادی آمریکایی ها، محدوده منطقه امن در شمال سوریه شامل مناطق «المالکیه، راس العین، علی بدران، عامودا، العزیزیه و قامشلی» است و شهرهای «کوبانی، تل ابیض، الدرباسیه و قامشلی» همچنان در تصرف شبه نظامیان کُرد باقی می مانند.

اگرچه تاکنون توافق نهایی برای تشکیل منطقه امن به دست نیامده اما خبرها حاکیست پهپادهای ارتش ترکیه با هماهنگی آمریکایی ها در نوار مرزی شمال سوریه به پرواز درآمده اند و تحرکات شبه نظامیان کُرد را رصد می کنند.

اردوغان ایجاد منطقه امن (اشغال شمال شرق استان حسکه تا شمال شرق استان حلب) را به بهانه مقابله با خطر شبه نظامیان کُرد برای جنوب ترکیه توجیه می کند اما هدف اصلی و نهایی وی تسلط بر تمامی مرزهای مشترک با سوریه است تا در آینده بتواند جایگاه خود را در مذاکرات سیاسی حفظ کند و امتیازی بگیرد.

البته نباید فراموش کرد مقامات دولت ترکیه در حالی برای تشکیل منطقه امن در شمال سوریه تلاش می کنند که پیشتر طرح مشترک آنان با آمریکایی ها برای تعیین سرنوشت «منبج» به نتیجه ای نرسید و در این خصوص خاطره تلخی را از کارشکنی های کاخ سفید به یاد دارند.

روند تحولات میدانی و سیاسی در مجموع نشان می دهد آمریکایی ها تحرکات دولت ترکیه را برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه تا حدود زیادی به رسمیت نشناخته اند و هدف آنان از اعزام هیات نظامی به آنکارا نیز ائتلاف وقت و تکرار تجربه «منبج» است.

به گزارش مشرق، دولت ترکیه نیز به خوبی متوجه شده که آمریکایی ها به دنبال تاخیر هستند و همین مسئله نیز باعث شد وزیر امور خارجه این کشور به تندی واکنش نشان دهد اما باید منتظر ماند و دید آیا آنکارا می تواند تهدیدهای خود را عملی کند یا خیر.