پله پله تا سقف مهربانی

خودشان می‌گویند قسمت ما این بوده، یکی همسرش سال‌ها بیمار و از کارافتاده است؛ آن دیگری بدون سایه سرپرست، کودکان یتیم را بزرگ می‌کند.

میان آنها سالمندانی هم هستند که عمرشان را در خانه‌های خشت و گلی سرکرده‌اند و اکنون درد پیری توانی برایشان نگذاشته که برای ادامه زندگی زیر یک سقف ایمن کوچ کنند.

هر کدام در گوشه‌ای از یک آبادی این دیار مشغول گذران زندگی هستند. ماندگار زنی ۴۰ ساله ساکن روستای«مَهِنج» شهرستان قاینات به خاطر شدت فقر و بیماری همسرش، از سال گذشته تحت حمایت کمیته امداد قرار گرفته است.

زندگی مشترک آنها در منزل پدری آغاز می‌شود، خانه‌ای قدیمی که ۲ اتاق در گوشه‌ای از حیاط سهم آنها شده و ۲۵ سال سرپناهی برای زندگی می‌شود.

تا زمانی که مرد توان داشت با کشاورزی می‌توانست نان‌آور پنج نفر در خانه باشد اما از روزی که تنگی نفس، نفس‌هایش را به شماره انداخته دیگر توان کار کردن ندارد و به زیر چتر حمایت کمیته امداد پناه می‌برد.

مددکاران امداد در بازدیدهای خود علامت قرمز روی وضعیت مسکن این خانواده می‌گذارند. دیوارهای ترک خورده و سقف‌هایی که هر لحظه امکان فروریختن دارند، هشداری برای این نهاد حمایتی است که مددجوی خود را از این بیغوله خطرناک نجات دهد.

هر بار از مددکاران کمیته امداد اصرار، اما از ماندگار و همسرش انکار؛ انگار هشدارهای جدی هیچ اثری در آنها ندارد. بالاخره ترسیم یک زلزله چهار ریشتری که با توجه به زلزله خیز بودن این دیار دور از انتظار نیست آنها را به فکر فرو می‌برد که اگر از فرصت‌های پیش رو استفاده نکنند شاید ناگهان خیلی زود دیر شود.

اما این خانه قدیمی که تلی از خاک و خشت است را نمی‌شود به راحتی خراب کرد و از نو ساخت، زیرا هزینه آواربرداری آن از ساخت یک خانه جدید هم بیشتر می‌شود، ضمن اینکه همسایه‌های دیوار به دیوار چنین اجازه‌ای را نمی‌دهند که اگر هم راضی شوند، دیوارهای در هم کلاف شده فرو می‌ریزد و قابل جبران نیست.

یک راه برایشان باقی می‌ماند اینکه زمینی در نقطه‌ای دیگر از روستا بیابند و با کمک تسهیلاتی که کمیته امداد برای مددجویان خود در نظر گرفته دست به کار ساخت منزلی جدید شوند.

اینجا روزنه امیدی باز می‌شود و ماندگار امیدوار است که در آینده نه چندان دور با سه فرزند و همسرش به منزل جدید کوچ کنند و زیر سقف مهربانی امداد، کتاب زندگی‌شان را با خط‌های سفید ادامه دهند.

روزشماری برای پایان زندگی در خانه قدیمی

دیگری فرزند یتیمی است که تولد او با مرگ پدر همزمان می‌شود و ۱۵ سال بدون پدر، زیر سایه مادر قد کشیده است اما تمام این روزها در ۲ اتاقی از خانه قدیمی که پدربزرگ به آنها داده زندگی کرده‌اند.

روزی که می‌شنود قرار است از خانه‌های جدید امداد آنها هم سهمی ببرند، دست به کار می‌شود، تمام دارایی‌اش کمک‌هایی است که چند نفر حامی ماهانه برایش واریز می‌کنند.

دست مادر را می‌گیرد و به چند نفر از فامیل دور و نزدیک هم رو می‌اندازد پس بالاخره موفق می‌شود ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را جمع کرده و زمینی در بافت جدید روستا خریداری کند.

زمین که تامین می‌شود راه برای گرفتن وام و شروع ساخت منزل جدید باز شده و در کمتر از چهار ماه، خانه سرپا شده پس احمد رضا و مادر برای نشستن در آن روزشماری می‌کنند.

پایان خواب‌های آشفته زیر سقف‌های ترک خورده

فِضه پیرزن ۶۰ ساله‌ای است که سال‌ها به همراه همسر و فرزندانش در خانه‌ای قدیمی از روستای پهنایی شهرستان قاینات زندگی کرده است، چه زمستان‌ها که او مجبور نبود آب‌های روان شده در حیاط منزل را کاسه کاسه بیرون بریزد و چه شب‌ها که از ترس فرو ریختن سقف‌های ترک خورده خواب آرام به چشمانشان نرفت.

تا اینکه دهیار روستا چاره‌ای برایشان می‌اندیشد، با معرفی به کمیته امداد درخواست تسهیلات ساخت مسکن می‌دهند و هنوز چند ماهی از آواربرداری آن خانه قدیمی نگذشته که منزل جدید به مرحله نازک کاری رسیده است.

در و پنجره‌ها که نصب شود طولی نخواهد کشید که اتاق جدید آنها رنگ سفید به خود گرفته و آن وقت می‌توانند زندگی بدون دغدغه را زیر سقف مهربانی شروع کنند.

تعبیر رویای پرده‌های سفید

خدیجه دختر جوانی که سال‌هاست بعد از مرگ پدر، پرستار مادر شده و دل از آرزوهای جوانی‌اش برکنده تا مادر تنها نماند.

شاید او همچون تمام دختران روستای شیرمرغ قاینات آرزو داشت روزی در خانه‌ای زیبا با پرده‌های سفید و فرش‌های هزار رنگ زندگی کند، اما همیشه در اتاقی که سقف آن یک ورق آهنی بود از مادر پیر مراقبت کرد و سوز سرمای نداری را به جان خرید.

تا روزی که به پیشنهاد مددکار کمیته امداد، خود پیش قدم ساخت یک خانه جدید کنار آن کلبه قدیمی می‌شود. بیشتر از سه ماه نگذشت که منزل نو آماده است حالا می‌تواند پرده‌های سفید آرزوهایش را سفارش دهد.

کمک خیران موجب می‌شود که یک جفت فرش رنگارنگ همانطور که همیشه در تصور خدیجه بود کف این خانه جدید پهن شده و تمام لوازم زندگی‌شان هم یکی یکی با کمک‌های کمیته امداد نو می‌شود.

حالا برق شادی در چشمان خدیجه و مادرش موج می‌زند سال‌هاست آرزوی چنین خانه‌ای را در دل داشتند و اکنون به لطف مهربانی خیران و کمک‌های حمایتی کمیته امداد لذت داشتن خانه‌ای با سقف ایمن را می‌چشند.

اسفندماه سال گذشته بود که رییس سازمان برنامه و بودجه در چارچوب سفر به خراسان جنوبی تفاهم‌نامه‌ای را برای ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن محرومان امضا کرد.

سهم کمیته امداد امام خمینی (ره) به عنوان یک نهاد حمایتی از این واحدهای مسکونی پنج هزار واحد بود.

چهارم تیرماه امسال ۲۰ میلیارد تومان از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور برای ساخت مسکن مددجویان به حساب کمیته امداد استان واریز شد و کمیته امداد نیز مکلف بود که معادل آن اعتبار اختصاص دهد تا ساخت واحدهای مددجویان هرچه سریع‌تر شروع شود.

اجرای این طرح تحولی را در بخش عمرانی و ساخت و ساز در سراسر استان خراسان جنوبی ایجاد کرده است به طوری که فرماندار قاینات چند روز پیش در بازدید جمعی از خبرنگاران استان از روند ساخت مسکن مددجویان در این شهرستان گفت: یک واحد تولیدی در این شهرستان به دلیل پروژه سازندگی ساخت مسکن محرومان مجدد راه‌اندازی شده و ماهانه ۲۰۰ سازه فلزی را تولید می‌کند.

استاندار خراسان جنوبی هم گفت: از آغاز تاسیس استان تاکنون ابر پروژه در این استان نداشتیم اما طی سال جاری با رایزنی‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته توانستیم ۲ ابر پروژه راه آهن و احداث ۱۰ هزار واحد مسکن محرومان را در خراسان جنوبی آغاز کنیم و به مرحله اجرایی و احداث برسانیم.

محمدصادق معتمدیان اظهار داشت: با تزریق اعتبارات چشمگیر و کم‌سابقه به این ۲ پروژه به ویژه در پروژه احداث مسکن محرومان، دولت ۵۰۰ میلیارد تومان یارانه تخصیص داد به طوری که در کوتاه‌مدت نتایج و تاثیرات آنها در حوزه افزایش میزان اشتغال و تولید مصالح ساختمانی و کاهش پنج درصدی نرخ بیکاری در استان، مشهود و ملموس است.

مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) خراسان جنوبی از شروع ساخت ۲ هزار و ۵۰۰ واحد مسکن مددجویی در فاز نخست این تفاهم‌نامه خبر داد و افزود: از سهمیه کمیته امداد استان برای ساخت پنج هزار مسکن محرومان، احداث ۲ هزار و ۵۰۰ واحد شروع شده و در مراحل مختلف ساخت است.

رضا سلم‌آبادی با بیان اینکه کمبود یا نبود زمین در برخی روستاها روند ساخت مسکن مددجویی را با کندی مواجه کرده است اظهار داشت: عده‌ای از مددجویان که وضعیت مالی ضعیفی دارند، در روستاهای کوهستانی ساکن مسکن نامقاوم هستند که بنیاد مسکن در این روستاها زمین برای واگذاری ندارد و تسطیح اراضی ملی نیز هزینه زیادی در برمی‌گیرد.

وی اضافه کرد: امیدواریم با همفکری دستگاه‌های مرتبط بتوانیم مشکل تامین زمین را رفع کنیم تا سهمیه مدنظر برای مددجویان واجد شرایط در زمان مناسب جذب شود.

مدیرکل کمیته امداد خراسان جنوبی گفت: همه تلاش‌ها بر این است که قیمت تمام شده مسکن برای مددجویان پایین باشد و اغلب این مددجویان در ساخت و ساز به عنوان نیروی انسانی به کار گرفته شده‌اند تا در هزینه‌های کارگری صرفه‌جویی شود.

وی یکی دیگر از مشکلات پیش روی ساخت مسکن مددجویی را دلبستگی این افراد به منازل قدیمی عنوان کرد و افزود: تلاش‌های زیادی از سوی مددجویان انجام می‌شود تا بتوانیم آنها را متقاعد کنیم که برای ساخت مسکن مقاوم اقدام کنند.

سلم‌آبادی گفت: در مرحله نخست از ۲ هزار و ۵۰۰ واحد، سهمیه شهرستان قاینات ۲۵۵ واحد است که ۱۰۵ واحد در قاین، ۷۰ واحد در خضری دشت بیاض و ۸۰ واحد در آرین شهری ساخته می‌شود.

جمعیت روستایی خراسان جنوبی ۳۱۰ هزار نفر است که ۴۹ درصد کل جمعیت استان را تشکیل می دهد.

از ۸۸ هزار و ۸۳۵ واحد مسکونی روستایی استان ۴۹ هزار و ۳۳۵ واحد غیرمقاوم هستند و شهرستان های قاینات و بیرجند هر کدام ۲۰ درصد از واحدهای نامقاوم را دارا هستند.

درمیان با ۱۴ درصد، سربیشه ۱۲ درصد، خوسف هشت درصد، نهبندان ۶ درصد، طبس و فردوس پنج درصد، بشرویه و سرایان چهار درصد و زیرکوه با یک درصد واحدهای غیرمقاوم در رده‌های بعدی هستند.

۲۱ هزار و ۱۵۱ خانوار در نقاط روستایی و عشایری خراسان جنوبی زیرپوشش کمیته امداد هستند که این خانوارها برابر ۴۰ هزار و ۵۸۳ نفر، ۶۸ درصد جمعیت زیرپوشش را شامل می‌شوند. ساخت پنج هزار واحد مسکونی در قالب طرح مسکن محرومان سهمیه مددجویان تحت حمایت است که ۸۰ درصد آن در روستاها ساخته می‌شود.