چگونه روسها با وجود تحریم‌های آمریکا ارزش روبل را بالا بردند؟

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار ایرنا از مسکو، نتایج تجارت خارجی روسیه در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی نشان می‌دهد که روس‌ها برای تحقق این هدف یعنی کاهش وابستگی به دلار استراتژی مشخصی را دنبال کرده‌اند و از شرکای خود خواسته‌اند طلب آنان را در صورت امکان به دلار پرداخت نکنند و به یورو یا روبل روسیه پرداخت کنند چرا که به اعتقاد روس‌ها روبل بیش از دلار قابل اعتماد است و ثبات خود را در مواجهه با تحریم‌های پی در پی آمریکا به اثبات رسانده است.

طبق آمارهای منتشر شده توسط مرکز رشد مدرسه عالی اقتصاد مسکو، سه دلار در تجارت خارجی روسیه در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی به ۵۰.۷ درصد رسیده است حال آنکه در مدت مشابه سال قبل از آن ۵۴.۹ درصد بود.

در مقابل یورو رشد قابل توجه‌ای در معاملات خارجی روسیه داشته است و تنها در بخش صادرات کالا و خدمات از فدراسیون روسیه از ۶۲.۵ درصد به ۶۸.۱ درصد نسبت به سال گذشته رسیده است و در مجموع در مقایسه با دلار از ۱۶.۸ درصد به ۲۰.۵ درصد افزایش یافته است.

صاحبنظران اقتصادی در روسیه معتقدند که روبل به تدریج موقعیت خود را در محاسبات تجارت خارجی کشورشان بهبود می‌بخشد همانطور که آمارها نشان می‌دهد در سه ماهه دوم امسال سهم آن در تجارت خارجی روسیه ۲۱.۵ درصد شده است حال آنکه این آمار در مدت مشابه سال قبل ۲۰.۲ درصد بود.

بنابراین می‌توان گفت اگر چه به دلیل محاسبه قیمت روز هیدروکربن‌ها در جهان با دلار آمریکا و همچنین پرداخت سنتی با این ارز توسط دیگر کشورها، سهم دلار به دلیل تحریم‌های غرب علیه روسیه هر روز در معاملات یکی از کشورهای برتر جهان در صادرات انرژی هر روز کمتر شده است.

براساس اظهاراتی که مقامات شرکت‌های بزرگ انرژی روسیه دارند، بیشتر قراردادهای اخیر آنها با ارزهای اروپایی انجام شده است به همین دلیل بوده که سهم یورو در تجارت خارجی روسیه هر روز بیشتر از دیروز است.

حتی سهم یورو در تجارت میان روسیه وچین هم با رشد مواجه شده و به ۵۳.۱ درصد رسیده است حال آنکه این آمار در سال ۲۰۱۸ تنها ۱۲ درصد و در سال ۲۰۱۷ کمتر از ۳.۳ درصد بود.

با این وجود هنوز اهداف سران روسیه و چین برای اتکا به ارزهای ملی با موفقیت مواجه نبوده است چرا که روبل همچنان سهم کمی را در معاملات روسیه و چین بازی می‌کند حال آنکه چین نخستین شریک تجاری روسیه در جهان به حساب می‌آید.

این مساله آنجا بیشتر خود را نمایان می‌سازد که به یاد بیاوریم در اواسط امسال، سران روسیه و چین توافقنامه‌ای را برای کنار گذاشتن دلار به نفع ارزهای ملی خود امضا کردند.

براساس آمار منتشر شده مدرسه عالی اقتصاد روسیه، روسها بیشترین معامله براساس روبل را با هندی‌ها داشته‌اند چرا که سهم روبل در تجارت با این کشور از ۳۵.۸ درصد به ۷۷.۸ درصد افزایش یافته است.

یادآور می‌شود که پرداخت دلار در تجارت با هند بهار سال ۲۰۱۸ به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه روسیه متوقف شد و مسکو و دهلی تصمیم گرفتند از سازوکار تسویه حساب برای تسلیحات روسی با ارزهای ملی استفاده کنند، توافق مشابه‌ای هم چند ماه پیش میان روسها و ترکیه ای ها در همین زمینه امضا شد که هنوز نتایج آن در اقتصاد روسیه به صورت ملموس خود را نشان نداده است.

روس‌ها در تجارت با قزاقستان و بلاروس هم از روبل استفاده می‌کنند و به دنبال آن هستند که با ایران نیز براساس ارزهای ملی تجارت خود را گسترش دهند.

سهم سایر ارزها در معاملات روسیه در سه ماه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی تنها ۲.۷ درصد بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل هم که ۱.۷ درصد بوده، رشد داشته است.

طبق گزارش رسانه‌های روسیه از جمله گازتا، وزارت توسعه اقتصادی روسیه می‌خواهد سهم روبل در تجارت خارجی این کشور را تا سال ۲۰۲۴ به ۳۰ درصد افزایش دهد.

«ماکسیم اورشکین» وزیر توسعه اقتصادی روسیه چند ماه پیش به فایننشیال تایمز گفته بود ما از اروپایی‌ها خواسته‌ایم پول نفت و گاز روسیه را به یورو یا روبل بپردازند.

بانک مرکزی روسیه نیز دو ماه پیش خبر داد برای نخستین بار میزان تجارت روبل با ترکیه پنجمین شریک تجاری بزرگ روسیه به یک سوم از کل تجارت دو کشور رسیده است به عبارت دیگر دو سوم تجارت با دلار و یک سوم مابقی به روبل است یا برای پرداخت تبدیل به روبل شده است.

پیش‌بینی می‌شود این روند در روابط روسیه و ترکیه هر روز بیشتر شود چرا که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه چند روز پیش از مردم کشورش خواسته بود دلار را کنار بگذارند و با هدف حمایت از لیره ترکیه با این ارز یا دیگر ارزهای خارجی با دیگران معامله کرده و میزان میهن پرستی خود را نشان دهند.

در مجموع می‌توان گفت، روسها توانسته اند در مقابل تحریم‌های مستمر و پی در پی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه اقتصاد این کشور، مسیری متفاوت از اتحاد جماهیر شوروی را طی کنند و با توجه به میزان وابستگی شدید اروپا و دیگر کشورها به نفت و گاز آنان، زمینه را برای دریافت مطالبات خود با پول ملی کشورشان فراهم کنند یا حداقل سهم پول روس ها در تجارت بین المللی را روزبروز ارتقا بخشند و در مقابل از تحریم‌های ضد روسی آمریکا و دیگر شرکای روسیه فرصتی برای ضربه زدن به جایگاه دلار آمریکا بسازند.