به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نشست هماندیشی هنرمندان تئاتر و نمایندگان مجلس شورای اسلامی عصر روز سهشنبه (۱۲ آذرماه) در ساختمان دفتر موسیقی معاونت هنری برگزار شد.
داود فتحعلیبیگی، هادی مرزبان، قطبالدین صادقی، مریم معترف، پیام فروتن، شاهین چگینی، آرش دادگر، ساسان پیروز، مریم کاظمی، فریبا متخصص، مصطفی کوشکی، امیرکاوه آهنینجان، مهدی میامی، مسعود دلخواه، محمودرضا رحیمی، سعید اسدی، شهرام گیلآبادی و... از جمله هنرمندان حاضر در این نشست بودند.
بر اساس این گزارش و به نقل از روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ طیبه سیاووشی شاهعنایتی نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی، سیدهفاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین احمد مازنی نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی و حجت الاسلام والمسلمین حسین ملکی مدیرکل دفتر امور مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ نمایندگان مجلس و مسئولان حاضر در این نشست بودند.
جلسهای با هدف ایجاد رابطه برای انتقال مسائل حوزه تئاتر به نمایندگان مجلس
شهرام کرمی مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای این نشست گفت: هدف از تشکیل این جلسه برگزاری محفلی است که بتوانیم از طریق آن رابطهای برای انتقال مسائل حوزه تئاتر به نمایندگان مجلس ایجاد کنیم. ضرورت برگزاری چنین جلسهای از لحظات آغازین شنیدن زمزمه حذف معافیت مالیاتی هنرمندان آغاز شد که خوشبختانه با پیگیری اهالی رسانه و هنرمندان چنین اتفاقی رخ نداد و این معافیت حداقل در سال آینده ادامه خواهد یافت.
وی ادامه داد: هر چند میدانیم که نگرانیهایی در مورد حذف آن در سالهای پیش رو وجود دارد، در حالی که همه اهالی هنر و از جمله تئاتر اذعان میکنند که این معافیت نه تنها باید ادامهدار باشد که باید هنرمندان را مورد حمایت نیز قرار داد.
برخی نمایندگان دعوت ما را لبیک نگفتند
کرمی تصریح کرد: امیدواریم بتوانیم در همین جلسه کوتاه مسائل و مشکلات هنرمندان و اهالی تئاتر را به نمایندگان مجلس منتقل کنیم. ما قصد برگزاری این جلسه را با ۱۰ نفر از نمایندگان مجلس داشتیم که برخی از آنها دعوت ما را لبیک نگفتند.
وی افزود: ما محدودیتی در مورد محورهایی که قرار است مطرح شود نداریم اما محورهای اصلی به زعم خودمان مسئله اعتبار و بودجه هنرهای نمایشی است و این نگرانی همواره وجود دارد که چرا به عنوان مثال ما یک دهم اعتبار حوزه سینما را هم در اختیار نداریم. مجلس شورای اسلامی میتواند حامی موثری باشد و نقشی جدی در این زمینه داشته باشد.
ما برای سهمخواهی نیامدهایم
قطبالدین صادقی نخستین هنرمند و سخنران این جلسه بود.
صادقی با بیان آنکه چرخ هیچ جامعهای بدون حضور مدیر، متخصص و روشنفکر به صورت توامان، نمیچرخد گفت: اولین اعتراض ما به بودجه است. بودجهای که در ردیف حقوقی وجود دارد تنها ۱۶ دهم درصد آن به وزارت ارشاد میرسد. همه اینها در شرایطی است که به خلق و تولید فرهنگ مدرن نیازمندیم و در حوزه فرهنگ سنتی نیاز به همت نداریم. فرهنگ سنتی به کار خود ادامه میدهد و آنچه کشورمان برای گذر از دوران بحران نیازمندش است خلق و حمایت از فرهنگ مدرن است.
دولت باید هزینه کند و یک فرهنگ نیرومند بیافریند. این همه شعار میدهیم که ما در حال هزینه کردنیم؟! این هزینهها کجا صورت میگیرد؟! تئاتر هنری گران است. ساختمانش، بودجهاش، کارمندانش و خیلی مسائل دیگرش. تئاتر هنری است که چیزی به تفکر دوران میافزاید و به همین دلیل در تمام دنیا هنر ملی تلقی میشود. پرداخت یارانه به هنر و تئاتر مهم است و در همه جای دنیا هم هست.
مدیر تماشاخانه شانو تصریح کرد: همه این مشکلات در شرایطی رخ میدهد که میتوان بودجه بیشتری را صرف کارهای فرهنگی و هنری کرد. صدای ما باید به گوش نمایندگان محترم برسد و شما هستید که باید نیازهای ما را مطرح کنید. من صحبتی در مورد سلبریتیهایی که با پولهای مشکوک هنر را پولمحور کردهاند ندارم، هنرمندان تئاتر ما گیرند، به چهار، پنج آدمی که از هر نمدی برای خود کلاهی میدوزند نگاه نکنید، اکثر بچههای ما چنین نیستند و درست نیست که همان چیزی را هم که دارند از آنها بگیریم.
این نویسنده و کارگردان تئاتر ادامه داد: از شرکتهای خصوصی و دولتی مالیات بگیرید. از ما هم بگیرید ولی کاری کنید که به عنوان مثال در فرانسه میکنند. براساس میزان درآمد مالیات بگیرید. حقوقها را معلوم کنید و بین مالیات و حقوق نسبت بگذارید. کسانی را که به سختی و با جان کندن صورتشان را سرخ نگه میدارند شرمندهتر از این نکنید. صدای اعتراض ما را به گوش آنها که باید برسانید. نیچه میگوید حتی بزرگترین حقایق اگر گفته نشوند زهرآگین میشوند.
درد ما درد بودجه است
هادی مرزبان هنرمند دیگری بود که در ادامه جلسه صحبت هیا خود را اینگونه آغاز کرد: من هیچ وقت به اتاق هیچ مدیری نمیروم و رفتنم به اتاق شهرام کرمی نیز به این دلیل است که ایشان را از خودمان میدانم و نه یک مدیرِ صرف. ما عاشقیم و نمیتوانیم کار نکنیم.
وی افزود: من از بودجه ادارهکل هنرهای نمایشی خبر دارم. درد ما درد بودجه است. جناب کرمی میدانند من در کار قبلیام برای این که بتوانم دستمزد بازیگرانم را بدهم ماشینم را فروختم چون نمیتوانم مانند خیلی ها بگویم رهایش کن، حالا یک اتفاقی میافتد.
میان میزان مالیات و حقوق تناسب ایجاد کنید
سخنران بعدی مریم معترف کارگردان و بازیگر تئاتر بود. وی در سخنان کوتاهی گفت: کسی که در سال یک میلیارد درآمد دارد چرا باید به اندازه من که فرضا ۱۰۰ هزار تومان درآمد دارم مالیات بدهد؟ ما نمیگوییم مالیات نگیرید اما به قول جناب صادقی میان میزان مالیات و حقوق تناسبی ایجاد کنید.
ما مالیات میدهیم اگر...
شاهین چگینی مدیر صنف تماشاخانههای خصوصی نیز در ادامه این نشست تصریح کرد: طبق آمار بیش از ۵۰ درصد اجراها در تماشاخانههای خصوصی برگزار میشود و این خود موجب ایجاد مناسباتی جدید شده است. مسئله من دقت به این مناسبات است. ما براساس قوانین سرمایه کار میکنیم. در بخش خصوصی وقتی سالنی را با هزینه شخصی ایجاد کردیم برای اداره کردن آن به نتایجی رسیدیم و دولت در کنارمان نبود و به نتایج آزمون و خطای ما توجهی نکرد و در نتیجه امروز شاهد مخاطراتی گسترده در این زمینه هستیم.
وی افزود: عدم وجود حمایت میتواند بسیاری از چیزها و از جمله کیفیت را از بین ببرد. ما نه تنها حمایت نمیشویم که فقط روی پای خود هزینه میکنیم و به تبع به هر کسی اجازه میدهیم در تماشاخانه فرضیمان روی صحنه برود. در حالی که اگر حمایتی در اختیار داشته باشم میتوانم پاسخ منفی بدهم و به کیفیت فکر کنم. ما مالیات میدهیم و مشکلی با پرداخت مالیات نداریم، اگر حمایت از ما را به عنوان معافیت مالیاتی نهادهای دیگر در نظر بگیرید و پولی به دست ما برسانید ما هم میتوانیم مالیات بدهیم.
نگذارید هنرمندان به لحظه ناگوار پشیمانی از صرف عمر در راه هنر برسند
سعید اسدی، مدیر مجموعه تئاترشهر نیز در ادامه گفت: احوال کلی هنرمندان و کسانی که برای هنر کار میکنند از این بابت خراب میشود که به لحظه ناگوار پشیمانی رسیده باشند و احساس کنند عمرشان را بیهوده صرف کردهاند. یکی از بحثهای مغفول، نسبت اقتصاد سیاسی و صنایع خلاق است. گرفتاری تاریخی ما این است که نمیدانیم رویکردمان سوبسیدمدار است یا سرمایهداری.
در حوزه تولید تئاتر زمانی صفر تا صد همه هزینهها را دولت تامین میکرد، دولت مولد بود و تولیدکننده اما رفتهرفته به سمت خصوصیسازی رفت و شکل بیقوارهای از آن در هنرمان پیاده شد که شبیه به سکتهای شدید بود.
۹۵ درصد نمایشها، نمایشهایی ورشکسته هستند
ساسان پیروز از اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر هنرمند دیگری بود که گفت: انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر ۲۸ مهر بیانیهای منتشر کرد و در آن جا به تفصیل توضیح داد که با چه بحرانی مواجه هستیم. بررسیهای ما نشان میدهد بیش از ۹۵ درصد نمایشها، نمایشهایی ورشکسته هستند. هیچ کدام از این نمایشها جز با شور و عشق تولیدکنندگانشان روی صحنه نمیروند. این روندی تدریجی است؛ از ۳۳ میلیارد به ۲۴ میلیارد و از ۲۴ میلیارد به ۲۲ میلیارد رسیدن بودجه ادارهکل هنرهای نمایشی و در مقابل آن افزایش تورم.
وی ادامه داد: ما زمانی را شاهد بودیم که به قول دکتر اسدی حمایتها صد در صدی بود، از زمانی به بعد خلاقیت از دست رفت چون سالنی نبود، در دورهای ایدهای مطرح شد که به نظر میرسید میتواند کمککننده باشد و آن ایده تئاتر خصوصی بود. ما وقتی در مورد هنرمندان تئاتر صحبت میکنیم در مورد جمعیتی ۱۷، ۱۸ هزار نفری حرف میزنیم. فضای فرهنگی برای هر شخص در ایران کمتر از ۱۰ سانتیمتر است و این فاجعه و هشدارآمیز است. هنوز که هنوز است هنرمندان تئاتر حداقل حمایتی را که قرار است از ادارهکل بگیرند نمیگیرند. از وضعیت کمکهای کامل، به تئاتر خصوصی رسیدیم و از مسئولیت دولت کاستیم و در عمل به ناتوانسازی تئاتر پرداختیم.
این مدرس و منتقد تئاتر خاطرنشان کرد: ما با فضاسازی رسانهای مواجهیم که میدانیم پشت آن چیست. بخشی از آن، واکنش به بیانیه هنرمندان است و بخشی از آن به قصد زدن دکتر نوبخت. ولی همهمان میدانیم چیزی به اسم سلبریتیِ تئاتر وجود ندارد. همهمان میدانیم بحرانی که آغاز شده است اثرات بلندمدتی دارد.
دولت باید به تئاتر سوبسید دهد
دکتر مسعود دلخواه کارگردان شناخته شده تئاتر کشورمان هنرمند دیگری بود که در سخنانی گفت: امیدورام این پل ارتباطی میان هنرمندان و مسئولان ادامهدار باشد، مسائل بسیار است و ما نمیتوانیم در یک جلسه در مورد همه آنها صحبت کنیم. من فکر میکنم برخی از این مسائل داخلی است و میتوان با اختیارات وزارت ارشاد در ادارهکل هنرهای نمایشی در مورد آن تصمیم گرفت. اگر بخواهیم به دنبال راهحل باشیم یک مسئله است و اگر بخواهیم به دنبال مُسَکن بگردیم مسئلهای دیگر. اگر بخواهیم ریشهای برخورد کنیم باید نمایندگانی از وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و حتی قوه قضاییه در این جا باشند تا مشکلات برطرف شود.
وی تصریح کرد: در یک نگاه کلان همه این نهادها و وزارتخانهها درگیر فرهنگ هستند و آینده قضاوت خواهد کرد که چه میزان به وظایفشان عمل کردهاند. رکود در تئاتر خود را به وضوح نشان میدهد، ما در مرز ورشکستگی هستیم، صاحبان تماشاخانهها و گروههای تئاتری احتمال ورشکستگیشان بسیار زیاد است. ما این جا نمیدانیم مسائل مختلفمان را به چه کسی بگوییم؟! بخشی از آن به کمیسیون فرهنگی مجلس مربوط میشود، بخشی به وزارت علوم و.... تماشاگران تئاتر افت کردهاند. حالا باید تصمیم بگیرم که یا تئاتر کار نکنم و بروم جایی دیگر کار کنم یا دولت به کمکم بیاید.
این مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه پردیس هنرهای زیبا گفت: همه تئاترهایی که الان روی صحنه هستند ضرر میدهند. من خودم تهیهکننده کار خودم هستم و از نظر خودم یک معلمم. اگر ما در مطب دکتر هستیم دولت باید به ما قرص بدهد و آن قرص سوبسیدی است که میتواند پرداخت کند. دولت باید به این فکر بیفتد که به تئاتر سوبسید بدهد. اگر نیمی از بهای بلیت هر تماشاگری را بپردازد و اگر کارکنان وزارتخانههای مختلف چنین کاری کنند میتوان آن را به عنوان سوبسید تئاتر در نظر گرفت. در هیچ کجای دنیا از تئاتر دولتی به تئاتر خصوصی نمیپرند و ما پریدیم. زمان انتقال از تئاتر دولتی به تئاتر خصوصی میتوانست حداقل ۱۰ سال باشد و در طول این ۱۰ سال، دولت اجازه ندهد هیچ تئاتر خصوصیای با ورشکستگی تعطیل شود.
اگر هنرمند نبودیم قطعا انسان هایی ناامید بودیم
محمودرضا رحیمی کارگردان و بازیگر تئاتر در ادامه این نشست با بین آنکه ما میتوانستیم ناامیدترین انسان های در حال زیست باشیم اگر هنرمند نبودیم گفت: به نمایندگی از کسانی حرف میزنم که از هیچ کجا حقوق نمیگیرند و همواره نادیده گرفته میشوند. ۷۰ درصد تئاتریهای ما از هیچ کجا حقوق نمی گیرند و کارمند هیچ کجا نیستند. حال که مهمانانی چنین ذیشان داریم حداقل حرفهایمان را بزنیم. ما مالیات دادهایم، ما به عنوان معلم دانشگاه مالیاتمان را دادهایم. ما هیچ چیزی نداریم. تئاتر خصوصی معجزه بچههای تئاتر و نهایت امیدواریشان بود. همه صاحبان تئاترهای خصوصی مستاجرند و هر لحظه ممکن است بیرون انداخته شوند. الان صاحبخانهها صاحب تئاتر خصوصی هستند و نه مدیران ما. من تا به حال در هیچ سالن خصوصیی روی صحنه نرفتهام چون معتقدم فضای تجاری را بر تئاتر ما مسلط کردهاند.
ما هیچگاه پلاکارد هیچ جریان سیاسی نبودهایم و نباید باشیم تا بتوانیم به درستی نقدش کنیم. مالیات بر ارزش افزوده از ما میگیرند؟! ۹ درصد؟! کدام ارزش افزوده؟! میگویند اگر بیمه تامین اجتماعی نیستید باید بخشی از پول فروش نمایشتان را بابت بیمه بدهید؟!
رحیمی یادآور شد: میخواهید مالیات وضع کنید؟ بکنید، هیچ اشکالی ندارد. از این به بعد همه قراردادها میشود همان روشی که در بسیاری جاهای دیگر هم دیدهایم. شهرام کرمی مدیریتی را گرفت و عزیز دل ما بود و هنوز هم هست و خواهد بود. جنگ امروز ما بر سر قدرت نیست، به خاطر پول است. هنر کشور متعلق به قشر متوسط است. من خواهشمندم نسبت به مسائلی همچون مالیات بر ارزش افزوده که ظلمی کامل به هنر و هنرمند است تجدیدنظر شود.
این مدرس تئاتر گفت: تئاتریها نه تنها فقیر نیستند که بسیار هم متمولند، ذهنشان متمول است که در این شرایط همچنان به کار کردن میپردازند. خواهش میکنم طرح تکریم و براعت تئاتر و استقلال هنر تئاتر را ایجاد کنیم. خواهش میکنم کمی به انسانهایی که مجبورند امیدوار باشند چون هنرمندند نگاه پرشفقتتری کنید.
آیا هنرمند باید بابت پولی که صرف برطرف ساختن نیازهای اولیهاش میکند مالیات بدهد؟!
مریم کاظمی کارگردان و بازیگر تئاتر آخرین هنرمند سخنران این جلسه بود.
وی با اشاره به آنکه خواسته من از نمایندگانم در خانه ملت این است که هنگام قانونگذاری و قبل از هر اظهارنظری به نکات پایهای توجه کنند گفت: در مورد تئاتر ما انتظار نداریم که شما مسائل درونگروهی و ریز به ریز جزئیات را بدانید اما نکاتی هست که باید به آنها دقت کنید. چون ما سیستم برابر حقوق شهروندی نداریم ممکن است خیلی از مسائل عمق خود را از دست بدهد. در همه رشتههای شغلی، آدمها برای کسب درآمد تلاش میکنند و هنرمند در کنار آن خوراک فرهنگی تولید میکند.
هنرمندان از درآمد کار هنری نیازهایشان را که بیمه، مسکن و خوراک است تامین میکنند، آیا هنرمند بابت باید پولی که صرف برطرف ساختن نیازهای اولیهاش میکند مالیات بدهد؟! چه کسی میتواند تعیین کند که چه بخشی از درآمدهای ما شامل مالیات میشود؟ باید کارشناسی صورت گیرد که کجا قراردادهای ما قرارداد کاری است؟ به غیر از برخی اهالی تئاتر که ممکن است حقوقی ثابت از جایی دریافت کنند کدام یک از ما درآمدی داریم که میتوانیم بگوییم حقوقمان است؟! اشتباه است که ما بخواهیم قراردادهای کاریمان را که همه بخشهای دولت میتوانند از آن اطلاع داشته باشد شامل درآمد بدانیم.
کاظمی تصریح کرد: معتقدم دولت اصلا نباید مالیات بگیرد چون همه بخشهای درآمدزا را در اختیار خود دارد. کدام بخش متعلق به بخش خصوصی است که بخواهد مالیات بگیرد؟! انتظار ما از شما توجه به این نکات است و توجه به بحث بودجه. اگر این امکان را دارید که بتوانید در بحث بودجهها اعمالنظر کنید لطفا این کار را انجام دهید. زمانی همه هزینههای تولید را دولت میداد اما زمانی که تولید وجود ندارد برای چه چیزی میزگرد بگذاریم و سمینار تشکیل دهیم؟! اول باید تولید تئاتر وجود داشته باشد و دولت باید به این نکته توجه کند.
هنرمند نیازی ندارد به دنبال حاکمیت بدود
طیبه سیاوشی نماینده مجلس و عضو کمیسیون فرهنگی در پایان صحبت هنرمندان تصریح کرد: چند مورد هست که اشاره میکنم. در مورد بحث معافیت مالیاتی که مطرح شد و بازگشت خورد ما هم از دیروز تا الان گرفتاریم. برخی خبرگزاری مخالف دائم تماس میگیرند و این تماسها قطع نمیشود و مدام میخواهند صحبت کنیم.
امروز صبح با سازمان برنامه و بودجه صحبت کردم و آقای جعفرینژاد گفتند من کاملا شفاف در مورد این قضیه در شبکه خبر صحبت کردهام. آقای جعفرینژاد گفتند بحث حذف معافیت مالیاتی به پیشنهاد آقای پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی مطرح شده است و بعد سازمان برنامه و بودجه مخالفت کردهاند و کنار گذاشته شده است.
او ادامه داد: بارها از من پرسیدهاند تئاتر که میروی کجا میروی؟ کدام تالار؟ و دوستان جناح دیگرمان همچنان نسبت به تئاتر خصوصی موضع دارند و تلاش ما بر این بوده است که ایرادات وارده به پوشش زنان و لباس مردان از کمیسیون فرهنگی خارج نشود و در همان جا به آن خاتمه دادهایم. ما معتقدیم هنرمند آزاده است و نیازی هم ندارد که به دنبال حاکمیت بدود ولی انتقال مطالبات به حاکمیت میتواند موثر باشد.
میزان هنرمندانی که درآمد بالا دارند بسیار اندک است
سیدهفاطمه ذوالقدر دیگر نماینده مجلس حاضر در نشست گفت: کاش ما بیشتر از این جلسات داشته باشیم. من امروز حرفهای خوبی شنیدم که از درد و مشکلات جامعه هنرمندان است. ما در کمیسیون فرهنگی مخصوصا همان سالی که آقای مازنی رئیس کمیسیون بودند دغدغهمان هنر و هنرمندان بود. شاید کارها کند پیش میرود و کوتاهیهایی هست اما ما میخواهیم آن بخش از حقتان را که به ما مربوط است بگیریم. تلاش کردیم بحث بیمه را در بودجه سنواتی پیگیری کنیم. سال گذشته هم فقط جنگیدیم که بودجه را به میزان قبل برگردانیم و امسال هم باید بجنگیم.
بعضی چه طور فکر میکنند وقتی میگویند کارگر مالیات میدهد چرا سلبریتی نمیدهد؟! هر چقدر میگوییم چرا این درصد کم را این قدر بزرگ میکنید گوششان بدهکار نیست. اگر قراردادی میلیاردی باید باشد مشخص شود. نباید این گونه باشد که فقط کارگر مالیات بدهد و آن نیم درصد یا یک درصد هنرمند با درآمد بالا مالیات ندهد.
نیازمند اصلاح ساختاریم و اصلاح ساختار ریشه در کار فرهنگی و هنری دارد
حجت الاسلام والمسلمین احمد مازنی دیگر نماینده مجلس و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز به عنوان آخرین سخنران این نشست گفت: جملهای را به نقل از نیچه استاد قطب الدین صادقی فرموند؛ ما همیشه بسیار دیر و کم یاد میگیریم. با استفاده از همین جمله عرض میکنم که دیر یاد گرفتیم و کم! اما چه کسانی باید بیش از همه در این زمینه کار میکردند؟ بنده تا خودم را شناختم در حوزه فرهنگ بودم و نمیخواهم این جا گزارش سوابق بدهم. ما اهالی فرهنگ و هنر سهم بالایی در این دیر یاد گرفتن و کم یاد گرفتن داشتیم.
سهم بودجه فرهنگ شش دهم درصد از بودجه کل کشور بود. این شش دهم درصد شامل فرهنگ سنتی، مدرن، تئاتر، سینما، صدا و سیما، انتشارات و... میشود. اگر فرهنگسازی نکردهایم دیر نشده است.
حجت الاسلام والمسلین مازنی با اشاره به آنکه اگر در دولت ما، در مجلس ما صحبتی از فرهنگ شد نباید نیازی به توضیح دادن در مورد آن باشد خاطرنشان کرد: من یک سال رئیس کمیسیون فرهنگی بودم و به آقای لاریجانی گفتم با این شش دهم درصد چه کنیم؟! ما چرا نمیتوانیم ساختار اداریمان را اصلاح کنیم که صدا و سیمایمان با ۵۰ هزار نیرو فقط مصرفکننده نباشد؟! انتهای این شیوه مدیریت بنبست است.
به گفته این نماینده مجلس؛ ما نیازمند اصلاح ساختاریم و اصلاح ساختار ریشه در کار فرهنگی و هنری دارد. این رسالتی همراه با آسایش نیست. راهش این است که ما جامعه را با خود همراه کنیم.
حجت الاسلام والمسلین مازنی در پایان با تاکید بر آنکه اولین حلقه مفقوده، حلقه گفتوگو است تصریح کرد: گفتوگو پروژه نیست، پروسه است. حلقه دوم مفقوده نظام صنفی است. ما طرح نظام صنفی هنرمندان را در مجلس در دستور کار داریم تا کمک کند و این قانون شود. حلقه سمنها نیز شکل گرفته است ولی نیازمند تکمیل است. پیشنهاد من این است که جناب آقای کرمی خلاصه مکتوبی از این جلسه تهیه و آن را به دو دسته تقسیم کنند. بخشی از آن موردی است و پیشنهادم این است که در مورد مسائل کلان جمعی به عنوان ذینفعان، صاحبنظران و متولیان انتخاب شوند و کسانی هم از کمیسیون فرهنگی حضور داشته باشند و این جلسات ادامه یابد.