چین، کرونا و FATF پیامد‌های وابستگی اقتصادی ایران به چین

گروه بازرگانی بازارنیوز: در دو ماه اخیر، اخبار مربوط به شیوع ویروس کرونا در چین و سپس در تعداد دیگری از کشورها از مهم‌ترین موضوعات در رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی بوده است. چین دومین اقتصاد بزرگ جهان و از مهم‌ترین کشورهای عرصه تجارت جهانی است. از این رو، تاثیرات منفی اقتصادی کرونا بر چین، شرکای تجاری آن و حتی کل جهان قابل ملاحظه ارزیابی می‌شود. احتمالاً رشد اقتصادی (حداقل رشد اقتصادی فصلی) چین کاهش چشمگیری را تجربه خواهد کرد.

به دلیل نگرانی از تبعات اقتصادی منفی شیوع کرونا، چین تلاش می‌کند شرایط را تحت کنترل نشان دهد. به تصویر کشیدن توانایی بسیج نیروها در ساخت و دایر کردن سریع مراکز درمانی توسط چینی‌ها با همین هدف انجام می‌شود. همچنین، چینی‌ها کوشیده‌اند کشورها را از اتخاذ تصمیمات در خصوص کاهش یا قطع سفرها به/از چین باز دارند. آن‌ها حتی برای ایجاد پذیرش عمومی نسبت به چنین تصمیماتی در کشورهای هدف نیز تلاش می‌کنند. اقناع هواپیمایی ماهان به تداوم پروازهای خود به/از چین در کنار نورپردازی تصاویر پرچم این کشور و شهروندان چینی روی برج آزادی طی روزهای اخیر بر اساس همین سیاست انجام شده است.

اما، در روزهای اخیر، کرونا به ایران نیز رسید. اگرچه رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی ایرانی روی موضوعات بهداشتی و درمانی مرتبط با این ویروس تمرکز کرده‌اند، اما ممکن است پیامدهای منفی اقتصادی شیوع کرونا در چین بر ایران نیز قابل ملاحظه باشد. واقعیت این است که در روزهای اخیر نیز بخشی از این پیامدهای منفی آن بر اقتصاد ایران آشکار شده است. با توجه به نقش چین در تبادلات مالی بین‌المللی فعلی ایران، حداقل بخشی از افزایش قیمت ارز در کشور طی روزهای اخیر نیز به تاثیر منفی شیوع کرونا بر روابط مالی ایران در چین نسبت داده می‌شود. هر چند همزمانی این افزایش قیمت‌ها با تصمیم اخیر کارگروه اقدام مالی (FATF) در بازگرداندن ایران به فهرست سیاه خود، امکان تمییز این دو عامل بر تحولات ارزی اخیر را دشوار می‌کند.

اما، در صورت تاثیر منفی چشمگیر شیوع کرونا بر اقتصاد چین، احتمالاً تبعات منفی اقتصادی آن بر ایران نیز به تحولات ارزی اخیر محدود نخواهند ماند. با افت تولید کارخانه‌ای و سفر در چین، تقاضای این کشور برای واردات نفت کاهش خواهد یافت. چین بزرگ‌ترین واردکننده نفت در جهان است و با کاهش تقاضای این کشور برای نفت، تقاضای جهانی نفت و احتمالاً قیمت جهانی آن نیز افت خواهد کرد. چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران نیز هست و محتمل است کاهش احتمالی تقاضای این کشور برای نفت، باعث کاهش قابل ملاحظه صادرات نفت ایران به چین شود.

وابستگی اقتصادی ایران به چین باعث شد پروازهای ماهان به/ از چین تداوم یابد، بازار ارز ایران از پیامدهای ناشی از شیوع کرونا در چین تاثیر بپذیرد، و اقتصاد ایران با تهدید کاهش درآمدهای حاصل از صادرات نفت به چین روبرو باشد. آسیب‌پذیری‌های ناشی از وابستگی اقتصادی ایران به چین و تهدیدهای اقتصادی منبعث از آن به موارد فوق محدود نمی‌شود.