ساخت سد بهترین راه مهار سیلاب در گلستان است

به گزارش گلستان ۲۴؛ علی نظری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن یادآوری اهمیت سدها در کنترل و مدیریت آب های جاری گفت که باید با برنامه درست از این ظرفیت برای توسعه پایدار استان گلستان استفاده شود.
وی اضافه کرد: بهره برداری از سدهای در دست احداث نرماب در شهرستان مینودشت، آقدکش در آق قلا و چایلی در مراوه تپه می توانست حجم زیادی از روان آب های گلستان را کنترل و ذخیره کرده و از بروز خسارت سنگین به استان در جریان سیل اخیر جلوگیری کند.
به گفته وی اکنون سد نرماب با ظرفیت 125 میلیون متر مکعب، آقدکش با 18 میلیون متر مکعب و چایلی با 350 میلیون متر مکعب در دست ساخت است که بیشترین پیشرفت فیزیکی این سدها متعلق به نرماب با 75 درصد است.
وی بر لزوم اختصاص سریعتر اعتبار تکمیل این سدها تاکید کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان افزود: علاوه بر این سدهای در دست ساخت، مطالعه 3 سد قره چای در شهرستان رامیان با 13 میلیون متر مکعب، شصت کلاته در گرگان با 9 میلیون متر مکعب و نارلی حاجی سو در مراوه تپه با 4 میلیون متر مکعب انجام شده که احداث آن ها می تواند از جاری شدن سیلاب در رودخانه های خرمارود آزادشهر، نرماب مینودشت، قره چای رامیان، سیاه جوب فاضل آباد، تقی آباد و گرگان رود جلوگیری کند.
نظری افزود: مجوز زیست محیطی و حقآبه سدهای شصت کلاته و قره چای رامیان دریافت شده و اعتبار آزاد سازی زمین برای ساخت سد شصت کلاته در سفر چندی پیش دولت به استان اختصاص و مکاتبه برای اعتبار آزاد سازی زمین ساخت مخزن سد قره چای نیز در حال پیگیری است.
به گفته وی اعتبار ساخت سد نارلی حاجی سو مراوه تپه نیز به دلیل پایین بودن ظرفیت حجم آبگیری از محل منابع عمومی تامین می شود.
مدیرعامل شرکـت آب منطقه ای گلستان معتقد است: بهره برداری از این 6 سد برای مهار روان آب و سیلاب در گلستان کافی است.
هم اکنون 14 سد با ظرفیت اسمی ذخیره سازی 300 میلیون متر مکعب آب در گلستان وجود دارد که به دلیل رسوب گیری حجم آنها کاهش یافته است.
* لایروبی رودخانه ها مسکن موقت است
نظری با اشاره به بارش شدید باران روزهای پایانی اسفند 97 و در پی آن طغیان رودخانه ها گفت: انجام لایروبی رودخانه ها فقط 20 درصد در هدایت و کنترل آب های جاری موثر است بنابراین اقدامی پایدار محسوب نمی شود.
وی افزود: مدیریت سیلاب دشت بر روی گرگان رود یکی از طرح های کنترل و هدایت آب های جاری برای جلوگیری از خسارت بود که در جریان سیل اخیر با بهره گیری از امکانات شرکت، سایر ارگان ها، نهادها و دستگاه اجرایی به صورت شبانه روزی به اجرا درآمده و همچنان در دست اجرا است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان ادامه داد: طغیان همه رودخانه های استان بصورت یکجا مدیریت کنترل و هدایت آب های جاری را بسیار سخت کرد و باعث خسارت به زمین های کشاورزی، راه ها و منازل شد.
در استان گلستان 5 حوزه آبریز شامل گرگان رود، اترک سفلی، قره سو، شرق خلیج گرگان، نکارود علیا با 45 رشته رودخانه به طول دو هزار و 700 کیلومتر وجود دارد.
به گفته نظری، ظرفیت آب گذری گرگان رود در گنبدکاووس 273 متر مکعب بر ثانیه، در آق قلا 120 متر مکعب بر ثانیه، رودخانه اترک 80 متر مکعب بر ثانیه و قره سو 30 متر مکعب بر ثانیه است که در طغیان اخیر آب گذری این رودخانه ها به چند برابر ظرفیت افزایش یافت.
وی افزود: همچنین به دلیل حجم فراوان بارش اخیر، آب ورودی به سد بوستان در کلاله 230 متر مکعب بر ثانیه، سد گلستان 821 متر مکعب بر ثانیه و سد وشمگیر به 666 متر مکعب بر ثانیه رسید.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه ای گلستان به تلاش عمومی برای ایجاد مسیر حرکت سیلاب به دریا اشاره کرد و گفت: تاکنون و با همکاری نیروهای مسلح اعم از سپاه و ارتش و دستگاه های اجرایی، آب با ایجاد چند کانال و لایروبی رودخانه ها به سمت دریای خزر در حال حرکت است.
وی دلایل تخلیه کند آب از شهر آق قلا و سایر مناطق منتهی به دریا را مورد اشاره قرار داد و گفت: توپوگرافی این شهر و شباهت به کاسه، قرار گرفتن سد وشمگیر در بالادست، عبور رودخانه گرگان رود از این شهر و شیب بسیار کم به سمت دریا باعث تشدید ماندابی آب در آق قلا شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان در پاسخ به انتقاداتی مبنی بر تخلیه نشدن بموقع سدهای استان و واگذار نکردن حق آبه کشاورزان که باعث تشدید سیل شد، گفت: واگذاری آب سد برای مصارف کشاورزی فقط بر عهده این شرکت نبوده و تخصیص و توزیع آب زراعی در پایین سدها منوط به صدور مجوز ارگان هایی از جمله فرمانداران، بخشداران و ادارات جهاد کشاورزی است.
*ضرورت اجرای طرح جامع سیل در گلستان
نظری کنترل سیلاب در گرگان رود و اجرای طرح جامع سیل گلستان را از طرح های مهم و موثر مدیریت سیلاب استان دانست و افزود: علاوه بر آن تکمیل زهکشی زمین های بایر شمال استان به دلیل نقش موثر آن در کنترل و هدایت سیلاب باید در اولویت جدی قرار بگیرد.
نظری گفت: طرح زهکشی زمین های شوره زار استان گلستان سال قبل در 10 هزار هکتار به پایان رسیده و زهکشی 12 هزار هکتار دیگر نیز دارای پیشرفت 50 درصدی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان بر اختصاص اعتبار مورد نیاز تکمیل زهکشی زمین های شوره زار استان تاکید کرد و گفت: مطالعه اجرای این طرح در 75 هزار هکتار دیگر آغاز شده و در مرحله انتخاب مشاور قرار دارد.
*وجود سازه غیر فنی در مسیر رودخانه های گلستان
وی با بیان اینکه گلستان 2 هزار و 700 کیلومتر رودخانه با 45 شاخه دارد گفت: مشکل اساسی رودخانه های استان وجود سازه های تقاطعی غیر فنی در مسیر آن است که مانع حرکت آب در جریان حرکت شدید آب مانند سیلاب اخیر شده و از عوامل اصلی طغیان رودخانه ها به شمار می رود.
نظری افزود: مسیل (محل جریان آب) رودخانه های استان مورد استفاده کشاورزی قرار گرفته و به حریم آن تجاوز شده که تداوم این شرایط خطر تکرار سیل در آینده و وارد کردن خسارت های سنگین را بیشتر می کند.
وی با تاکید بر حمایت بیش از گذشته در ساماندهی مسیل رودخانه های استان گفت: ساخت و ساز در حاشیه رودخانه منوط به کسب مجوز از شرکت آب منطقه ای است.
به گفته وی شرکت آب منطقه ای گلستان طی 5 سال اخیر یک هزار 116 کیلومتر از رودخانه های استان را لایروبی کرده است.
*اخطاریه هواشناسی 25 اسفند به آب منطقه ای رسید
نظری در ادامه به زمان آگاهی این شرکت از زمان بارش های سنگین پایان سال گذشته و بروز سیل اشاره کرد و گفت: اخطاریه هواشناسی استان 25 اسفند ماه 97 به آب منطقه ای استان رسید و قبل از آن هشداری برای احتمال وقوع سیلاب صادر نشده بود.
وی افزود: در این اخطاریه پیش بینی بارش 140 میلیمتری باران شده بود که بلافاصله تصمیم گرفتیم سدها را تخلیه کرده و از احتمال بروز سیل جلوگیری کنیم.
وی گفت: آب پشت سدهای گلستان قبل از وقوع این سیل حالت عادی داشت و نگهداری حجم موجود هم ترس از خشکسالی در فصل تابستان بود.
به گفته وی قبل از وقوع این بارش 70 درصد حجم سد بوستان پر از آب بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان گفت که سیلاب در استان به طور معمول در فصل تابستان بوده ولی بارش شدید باران اخیر اسفندماه 97 رگباری بوده و طی این سه روز بارش نسبت به مدت مشابه سال قبل 93 درصد افزایش داشت.
وی گفت: در حالی که از اول مهر تا 26 اسفند پارسال 397 میلیمتر باران در گلستان بارید در مدت 3 روز آخر سال 575 میلیمتر باران در استان بارید که حجم آب آن بالغ بر 308 میلیون متر مکعب بود و از این مقدار دو میلیون متر مکعب آن تبدیل به رواناب شد.
به گزارش ایرنا در جریان سیل فروردین 98 گلستان که بدون احتساب برفاب حجم آبی بالغ بر دو میلیارد متر مکعب بود علاوه بر تخریب گسترده زیرساخت های شهری و روستایی استان 11 نفر جان خود را از دست دادند.