در مدت هشت سال دفاعمقدس مأموریت نیروی هوایی بیرون راندن و متوقف ساختن ماشین جنگی رژیم بعث عراق بود و برای رسیدن به این هدف، رزمندگان نیروی هوایی ارتش، اقدام به انهدام پالایشگاههای عراق برای قطع صدور نفت، نابودی صنایع بزرگ، تخریب پایگاههای نیروی هوایی دشمن در عمق خاک آن کشور، انهدام نیروی دریایی دشمن و ویرانسازی پلهای ارتباطی روی رودخانههای بزرگ کردند. فعالیتهای پشتیبانی رزمی نیروی هوایی هم شامل پشتیبانی نزدیک هوایی از یگانهای زمینی و دریایی در طول جنگ، عکسبرداری هوایی و شناسایی هوایی، حملونقل نیرو، تجهیزات و مجروحان، پوشش هوایی امن آسمان کشور و مناطق عملیاتی و اسکورت کاروان کشتیهای تجاری و نفتکش در طول ۲ هزار و ۹۶۴ روز جنگ تحمیلی میشد.
نیروی هوایی در مدت جنگ، تقریباً تمام استانداردهای پروازی را به هم ریخته و بالاترین رکوردها را به دست آورده است. رکورد سوختگیری هوایی در بمباران پایگاه «الولید یا ۳ H» در مرز اردن یکی از همین رکوردهاست. انجام عملیات سوختگیری در شب یا در هوای طوفانی و رعد و برق، کار بسیار دشواری است که نیروی هوایی ایران بارها آن را انجام داد. از دیگر رکوردها، مدت حضور خلبانان در کابین یک جنگنده در صحنه عملیاتی بود که به ۹ ساعت میرسد؛ ۹ ساعت حضور بیوقفه و بدون استراحت بر فراز مناطق عملیاتی و در ارتفاع پایین که کار بسیار مشکل و طاقتفرسایی است. درباره تعداد هواپیماهایی که از عراق مورد هدف قرار داده شده اند، همین بس که نسل بعضی از هواپیماها همانند بمبافکن توپولف، در طول جنگ منقرض شد و این در شرایطی است که عراق در طول جنگ هیچ هواپیمایی را نفروخت و از رده خارج نکرد.
امیر هوشنگ صدیق در گفتوگویی تلویزیونی در دوران دفاعمقدس اهداف نیروی هوایی جمهوری اسلامی در جنگ با رژیم بعثی را چنین بیان میکند: «سیاست دولت جمهوری اسلامی ایران از ابتدای جنگ این نبوده که مراکز اقتصادی و اماکن مسکونی مورد هدف قرار بگیرد و بمباران شود، اما از جایی که رژیم بعثی عراق به مقررات، قوانین و اصول بینالمللی و انسانی پایبند نبوده و مراکز اقتصادی و مسکونی ما را از روزهای ابتدای جنگ تا امروز مورد حمله قرار داده تصمیم گرفته شد ما به این حملات صدام پاسخ بدهیم. هدفهایی که انتخاب کردیم تا امروز هیچکدام مسکونی نبوده و اکثراً هدفهای اقتصادی که در رابطه با جنگ مؤثر بوده است. خلبانان ما در همین چند روز اخیر که از رسانههای گروهی دیدید و شنیدید پاسخهای محکمی به شیطنتهای صدام دادند و هدفهایی را در عمق خاک عراق بمباران کردند. خلبانان ما آمادگی کامل دارند و توان و روحیهشان بسیار خوب است و خلبانان آماده هستند که خودشان همراه با هواپیما و مهماتی که حمل میکنند به هدفهایی که به آنها داده میشود، بزنند. برای شهادت آماده هستند. در طول این جنگ خلبانان تجربه بسیار خوبی اندوختند، بهطوریکه ما کمترین خسارت را در این حملات که انجام میدهیم، میبینیم و اکثراً خلبانان سالم به پایگاههایشان مراجعه میکنند.»
انجام عملیات شگفتانگیز و بزرگ کمان ۹۹ با ۱۴۰ فروند هواپیما در همان نخستین روزهای شروع جنگ تحمیلی،از بزرگترین موفقیتهای نیروی هوایی به شمار میرود.همچنین انجام عملیات اچ ۳ بهعنوان پیچیدهترین و همچنین بزرگترین عملیات هوایی دنیا که به نام حمله فانتومها ثبت شده است، در کارنامه ارتش یاد میشود. شرکت در عملیات بزرگ مروارید در آذر ۱۳۵۹ یکی دیگر از مأموریتهای بزرگ نیروی هوایی است. حفاظت از نفتکشها و پشتیبانی از نیروهای زمینی و سپاه از دیگر خدمات ارزنده نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس به شمار میرود. میتوان از حضور در عملیاتهای بزرگی مثل فتحالمبین، بیتالمقدس، نصر، ثامن الائمه، طریقالقدس، بدر، خیبر، والفجر ۸ و مرصاد از نقش تعیینکننده و سرنوشتساز نیروی هوایی نام برد. عملیات والفجر ۸ به معنای واقعی یک نقطه عطف در تاریخ نیروی هوایی و پدافند هوایی کشور محسوب میشود که موفق به انهدام و سرنگونی حدود ۷۰ فروند هواپیمای دشمن شد.
2323