چه زمانی کودک نباید با شیر مادر تغذیه شود؟

سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می‌کند نوزادان تا شش‌ماهگی فقط از شیر مادر تغذیه کنند؛ اما متأسفانه موقعیت‌هایی وجود دارد که شما نباید شیر خود را به فرزندتان بدهید.
به طور کلی مادر حتی زمانی که بیمار است هم می‌تواند با شیر خود کودکش را تغذیه کند؛ اما به این شرط که بیماری او جزو بیماری‌هایی نباشد که در ادامه خواهیم گفت. همچنین زمانی که تغذیه با شیر مادر، زندگی مادر یا کودک را تهدید می‌کند یا وقتی که احتمال انتقال داروی مصرفی مادر از طریق شیر به کودک وجود دارد، باید از تغذیه با شیر مادر خودداری کرد.

موقعیت‌هایی که نباید به کودکتان شیرمادر بدهید

لوسمی سلول T انسانی
لوسمی سلول T انسانی به دلیل یک رتروویروس ایجاد می‌شود. رتروویروس به محض اینکه یک سلول را با موفقیت آلوده کرد، از آنزیمی برای تبدیل RNA‌ خودش به DNA استفاده می‌کند. در اینجا، با DNA سلول میزبان ترکیب شده و تکثیر می‌شود. این عفونت می‌تواند از طریق شیر مادر، از مادر به کودک منتقل شود.

ویروس HIV
ثابت شده که ویروس HIV از طریق شیر مادر قابل انتقال به کودک است. بنابراین بهترین کار این است که اگر این ویروس را دارید، از شیر خود به کودکتان ندهید. پژوهشگران در حال مطالعه و پیدا کردن راه‌هایی هستند که مادران HIV مثبت بتوانند از شیر خود فرزندشان را تغذیه کنند. تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.

گالاکتوزمیا
این بیماری باعث می‌شود کودک نتواند گالاکتوز را هضم کند. گالاکتوز یکی از قندهای تشکیل‌دهنده‌ی لاکتوز موجود در شیر مادر است. گالاکتوزمیا بیماری نادری است که می‌تواند به کبد کودک و سیستم عصبی او آسیب بزند.
گالاکتوزمیا سه نوع است؛ اما این سه نوع به سختی از هم تشخیص داده می‌شوند. هرچند افرادی که دچار گالاکتوزمیای محیطی و واسطه‌ای هستند می‌توانند مقداری گالاکتوز مصرف کنند؛ اما خیلی از پزشکان توصیه می‌کنند این کودکان نباید شیر مادر بخورند. علتش هم این است که امکان تشخیص و تعیین ِ نوع دقیق این بیماری امکان‌پذیر نیست.

بارداری پُرخطر
شرایط دیگری که باید از تغذیه‌ی کودک با شیر خودتان خودداری کنید، زمانی است که در حال سپری کردن یک بارداری پُرخطر هستید. اگر بارداری پُرخطر نباشد، پزشکان به طور کلی توافق نظر دارند که مادر می‌تواند به کودکش شیر بدهد؛ اما اگر مادر باردار، خونریزی داشته باشد یا احتمال زایمان زودرس وجود داشته باشد، پزشکان می‌گویند نباید از شیر خود به کودکش بدهد.

سیتومگالوویروس
اطلاعات و شواهد پیرامون این مسئله که آیا مادری که دچار سیتومگالوویروس (CMV) است می‌تواند با شیر خود فرزندش را تغذیه کند یا نه، ضد و نقیض است. برخی مطالعات نشان داده‌اند انتقال این ویروس از طریق شیر مادر می‌تواند سبب آسیب جدی به نوزادان زودرس بشود؛ اما در مورد این مسئله اطلاعات قانع‌کننده‌ای وجود ندارد. ضمناً پژوهش‌ها نشان می‌دهند فریز کردن شیر مادر می‌تواند به غیرفعال کردن سیتومگالوویروس (ویروسی از خانواده هرپس) کمک کرده و این امکان را فراهم کند که نوزاد از شیری سالم تغذیه کند. در این مورد حتماً با پزشک مشورت نمایید.

مصرف برخی از داروها
مصرف برخی داروها به طور مرتب، معمولاً به این معناست که نباید از شیر خود به کودک بدهید. مثلاً افرادی که داروهای آنزیولیتیک (ضد اضطراب یا آرام‌بخش)، داروهای آنتی رتروویرال (ضد ویروس اچ‌آی‌وی)، داروهای میگرن یا قرص خواب مصرف می‌کنند، نباید از شیر خود به کودک بدهند. در مورد داروهای شیمی‌درمانی نیز همین مسئله وجود دارد.

اعتیادها
اعتیاد به الکل و مواد مخدر نیز دو موقعیتی هستند که مانع تغذیه‌ی کودک از شیر مادر می‌شوند. در واقع، توصیه می‌شود که حتی پیش از بارداری، اعتیادها ترک شوند.

بیماری‌هایی که شما را از شیر دادن به کودکتان منع نمی‌کنند

به غیر از بیماری‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، سایر بیماری‌ها مانعی برای تغذیه‌ی کودک با شیر مادر ایجاد نمی‌کنند، مگر اینکه یک منع پزشکی دیگر وجود داشته باشد. ضمناً اگر دچار هر یک از بیماری‌های زیر هستید، با پزشکتان مشورت کنید:
هپاتیت
هپاتیت B و C‌ از طریق شیر مادر منتقل نمی‌شوند. اگر مادر حامل این بیماری باشد، معمولاً نوزاد در برابر آن واکسینه می‌شود و ایمنوگلوبین مخصوص برای جلوگیری از انتشار این بیماری را دریافت می‌کند.
بیماری شاگاس
اطلاعات در این مورد چندان قابل اطمینان نیست. اما تازه‌ترین مطالعات سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد مادرانی که دچار بیماری شاگاس هستند، لازم نیست از شیر دادن به کودک خود خودداری کنند.
ماستیت یا ورم پستان
التهاب غدد شیری در پستان مادر در میان مادران شیرده شایع است. نیازی نیست شیر دادن به کودک را متوقف کنید. در واقع مکیدن کودک به رفع ناراحتی ناشی از این التهاب کمک می‌کند.
مرض سل یا توبرکلوز
طبق اطلاعات به دست آمده از انجمن پزشکان اطفال اسپانیا، تغذیه با شیر مادر در شرایط وجود این بیماری، ایرادی ندارد.
آبله‌مرغان
پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند در صورت ابتلای مادر به آبله مرغان، تغذیه با شیر مادر ادامه یابد، ضمن اینکه کودک باید تحت نظر باشد. در واقع این احتمال وجود دارد که به کودک واکسن آبله مرغان زده شود.
جراحی سینه
اگر قبلاً سینه‌هایتان را عمل کرده‌اید، چه برای بزرگ کردن و چه برای کوچک کردن آن، می‌توانید کودک را با شیر خود تغذیه کنید و ایرادی ندارد. البته تولید شیر در هر زنی متفاوت است.

آسم، آلرژی، سکسکه و کم‌کاری تیروئید نیز بیماری‌هایی نیستند که مانعی برای تغذیه‌ی کودک با شیر مادر ایجاد کنند. مثل همیشه توصیه می‌کنیم در مورد هر موقعیت خاصی که برایتان پیش می‌آید با پزشکتان مشورت کنید. هیچ‌کس بهتر از پزشکتان نمی‌تواند به شما توصیه‌های متناسب با شرایطتان داشته باشد.