از آنجا که پوست بدن در معرض محیط است، نقش اساسی در محافظت از بدن در برابر عوامل بیماریزا دارد، به همین دلیل باید از پوست خود به شدت مراقبت کنیم. خارش بدن یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن روبرو میشوند. خارش پوست یک احساس تحریک کننده و غیرقابل کنترل است که باعث میشود مدام پوست خود را بخارانید تا بتوانید خارش آن را تسکین دهید. علت احتمالی خارش میتواند شامل بیماریهای داخلی و بیماریهای پوستی باشد. اگر علت آن واضح نیست باید به پزشک مراجعه کنید. یک پزشک میتواند علت اصلی هارش را پیدا کند و درمانهایی را ارائه دهد. چندین داروی خانگی مانند کرمهای بدون نسخه و مرطوب کنندهها برای رفع خارش مفید هستند.
خارش پوست چیست؟خارش یک تحریککننده رایج پوست است که ممکن است در هر نقطهای از بدن رخ دهد. گاهی این مشکل سطحی و موقت است اما گاهی به یک مشکل بسیار ناامید کننده و ناراحت کننده تبدیل میشود. خارش ممکن است در قسمت کوچکی از بدن، به عنوان مثال در اطراف ناحیه گزش حشرات رخ دهد یا ممکن است روی کل بدن مانند واکنش آلرژیک تأثیر بگذارد.
علت خارش کل بدن چیست؟
در اینجا برخی از دلایل عمده خارش پوست با علائم مربوط به آنها ذکر شده است.
خشکی پوست: خشکی پوست یکی از دلایل عمده خارش پوست است. اگر فردی هیچ برجستگی قرمز یا تغییر ناگهانی در پوست خود مشاهده نکند، خشکی پوست دلیل اصلی آن است. برخی عوامل محیطی مانند هوای خیلی گرم یا هوای خیلی سرد با رطوبت کم میتواند منجر به خشکی پوست شود. شستشوی زیاد نیز باعث خشکی پوست میشود. این وضعیت میتواند در هر گروه سنی تأثیر بگذارد، اما با افزایش سن، پوست افراد نازک و خشک میشود.
نیش حشرات: معمولاً در اطراف گزش برجستگی یا تاول ایجاد شده و ناحیه مورد نظر ملتهب و متورم میشود.
کهیر: کهیر به صورت ضایعاتی سرخرنگ بر روی پوست ظاهر میشود که گاهی اوقات این نواحی ملتهب، به شکلی برآمده نمایان میشوند و با خارش همراه هستند. بثورات غالباً روی قفسه سینه، شکم یا پشت دیده میشوند اما ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند. ابن بثورات از چند ساعت تا ۲۴ ساعت طول میکشد و پس از آن بدون زخم از بین میروند. احساس خارش ناشی از کهیر بسته به نوع حساسیت میتواند خفیف یا شدید باشد.
بثورات گرمایی: بثورات گرمایی مانند لکههای کوچک صورتی، قرمز یا تاول هستند و میتوانند در هر نقطهای از پوست ظاهر شوند. بثورات گرمایی که به آن به راش گرما و عرق سوز هم میگویند در نوزادان بسیار شایع است.
اگزما: اگزما باعث ایجاد لکههای خارشدار، قرمز و پوسته پوسته میشود. اگزما معمولا در جایی بروز میکند که پوست چین میخورد مانند آرنجها و زانوها. اگزما در کودکان شایع است و اغلب در خانوادههایی وجود دارد که به بیماریهایی مانند آلرژی، تب یونجه یا آسم مبتلا هستند. به اگزما درماتیت آتوپیک نیز گفته میشود.
گال: گال بثورات پوستی بسیار خارشدار است که توسط کنههای کوچک ایجاد میشود. در این بیماری تودههای قرمز و رگههایی مانند نخ روی پوست ایجاد میشود که معمولاً بین انگشتان دست و پا، قسمت داخلی مچ دست، زیر بغل، اطراف شکم و کشاله ران یا باسن ظاهر میشوند.
پسوریازیس: پسوریازیس باعث ایجاد لکههای قرمز و پوسته پوسته روی پوست میشود. این تکهها اغلب روی پوست سر، زانوها، آرنجها، شکم و بین باسن قرار دارند. مشخصه بیماری پسوریازیس ضایعات پوستی به رنگ قرمز است که توسط پوستههای فلس مانند پوشیده شده و لبه ضایعات به خوبی مشخص میباشد.
خارش و کلستاز حاملگی: کلستاز حاملگی یک بیماری غیرمعمول است که معمولاً در چهار ماه آخر بارداری اتفاق میافتد. با افزایش سن باروری پوست شکم شما کشیده میشود و این باعث ایجاد خارش بر روی شکم شما میشود. این بیماری میتواند باعث خارش عمومی (کل) بدن شود و کل بدن از جمله کف دست و کف پا را تحت تأثیر قرار دهد. در این وضعیت معمولاً خارش دارید اما راش ندارید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟اگر کودک دچار بثورات پوستی میشود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. دلایل دیگر مراجعه به پزشک عبارتند از:
لبها یا زبان متورم است
شما یا فرزندتان در تنفس مشکل دارید
حال شما خوب نیست یا تب دارید
علائم مرتباً برمیگردند
خارش آنقدر شدید است که نمیتوانید بخوابید
بثورات دچار خونریزی یا چرک میشوند
در دوران بارداری دچار خارش شدید میشوید
گاهی اوقات خارش بدون بثورات میتواند نشانه یک مشکل جدی پزشکی باشد. اگر خیلی خارش دارید و هیچ راشی وجود ندارد به پزشک مراجعه کنید.
خارش پوست چگونه درمان میشود؟اگر دچار خارش پوست هستید، مواردی وجود دارد که میتواند به شما کمک کنند:
سعی کنید ناحیه را با خاراندن خراش ندهید.
ناخنهای خود را کوتاه نگه دارید تا در صورت خراشیدن جلوی شکستگی پوست را بگیرید.
یک حمام یا دوش خنک ممکن است به شما کمک کند تا به صورت موقت خارش پوست تسکین پیدا کند، اما دوش گرفتن بیش از حد یا استحمام ممکن است آن را بدتر کند.
بعد از حمام یا دوش گرفتن، به آرامی خود را با یک حوله تمیز خشک کنید. برای جلوگیری از خراش حوله را روی پوست نکشید.
از هیچ صابون، ژل یا محصولات حمام استفاده نکنید زیرا باعث خشک شدن پوست و بدتر شدن خارش میشود.
سعی کنید لباس نخی گشاد بپوشید که میتواند از گرم شدن بیش از حد شما جلوگیری کرده و خارش را کمتر کند. از پوشیدن لباسهای تحریک کننده پوست خودداری کنید زیرا ممکن است خارش پوست را بدتر کنند.
پزشک ممکن است برخی از محصولاتی را معرفی کند که میتوانند به خارش پوست کمک کنند.
آیا می توان از خارش پوست جلوگیری کرد؟برای جلوگیری از خارش پوست بعد از دوش گرفتن یا حمام از مرطوب کننده استفاده کنید، این کار را در حالی انجام دهید که پوست شما هنوز مرطوب است.
بهتر است مدت زیادی در حمام نمانید و آب آن زیاد گرم نباشد.
نوشیدن آب زیاد باعث هیدراته شدن میشود و استفاده از مرطوب کنندهها در هوای خشک میتواند کمک کننده باشد.
برای جلوگیری از خارش پوست میتوانید از صابون ملایم یا پاک کننده غیر صابونی نیز استفاده کنید.