بیماری کبد چرب در بسیاری از نقاط جهان به طور فزایندهای شایع شده است و حدود ۲۵٪ از مردم جهان را مبتلا میکند. این بیماری با چاقی، دیابت نوع ۲ و سایر اختلالات مرتبط با مقاومت به انسولین در ارتباط است. علاوه بر این اگر کبد چرب مورد توجه قرار نگیرد ممکن است به بیماری جدیتر کبد و سایر مشکلات سلامتی تبدیل شود. کبد چرب هنگامی رخ میدهد که مقدار زیادی چربی در سلولهای کبدی جمع شود. اگرچه وجود مقدار کمی چربی در این سلولها طبیعی است اما اگر کبدی دارای ۵ تا ۱۰ درصد چربی باشد کبد چرب نامیده میشود. در این مطلب قصد داریم راههای درمان کبد چرب با طب سنتی را بیان کنیم:
گرچه نوشیدن بیش از حد الکل میتواند منجر به کبد چرب شود اما در بسیاری از موارد نقشی ندارد. بسیاری از بیماریهای کبد چرب در گروه غیر الکلی (NAFLD) قرار دارند که شایعترین بیماری کبدی در بزرگسالان و کودکان در کشورهای غربی است.
التهاب کبدی غیر الکلی (NASH) شدیدترین و پیشروندهترین نوع از NAFLD است و NAFLD شایعترین بیماری کبدی در کشورهای پیشرفته محسوب میشود. با گذشت زمان NAFL ممکن است منجر به بیماری کبدی جدیتری شود که به عنوان استئو هپاتیت غیر الکلی یا NASH شناخته میشود.
اسیتوهپاتیت غیرالکلی (NASH)شامل تجمع چربی و التهاب است که به سلولهای کبد آسیب میرساند، این وضعیت میتواند منجر به فیبروز یا بافت اسکار شود زیرا سلولهای کبدی به طور مکرر آسیب دیده و از بین میروند. بیشتر افراد مبتلا به NASH هیچ علائمی ندارند و پزشک ممکن است از نتایج آزمایشات معمول خون خود به داشتن NASH مشکوک شود.
کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) یک اصطلاح کلی برای بیماریهای کبدی، در افرادی است که الکل مصرف نمیکنند یا کم مصرف میکنند. این بیماری بر یک مشخصه کلی اشاره دارد که در آن مقدار زیادی چربی در سلولهای کبدی تجمع مییابد، هچنین با افزایش خطر بیماریهای دیگر از جمله بیماریهای قلبی، دیابت و بیماریهای کلیه در ارتباط است.
چه عواملی باعث کبد چرب میشود؟عوامل مختلفی باعث کبد چرب میشود از جمله:
چاقیچاقی شامل التهاب درجه پایینی میشود که میتواند ذخیره چربی در کبد را تشدید کند. ۳۰ تا ۹۰ درصد افراد چاق مبتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند و این بیماری به علت رشد چاقی در کودکان نیز رو به افزایش است.
چربی اضافی شکمافرادی که وزنشان طبیعی است نیز به دلیل وجود چربیهای احشایی ممکن است به کبد چرب مبتلا شوند. منظور از چربی احشایی در واقع همان چربیهای شکم و پهلو است.
مقاومت به انسولینمقاومت به انسولین و سطح بالای انسولین میتواند ذخیره چربی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و افراد مبتلا به سندروم متابولیک را افزایش دهد.
مصرف بیش از حد کربوهیدرات تصفیه شدهمصرف مرتب کربوهیدراتهای تصفیه شده ذخیره چربی در کبد را تشدید میکند به خصوص زمانی که فرد مبتلا به اضافه وزن یا مقاومت به انسولین در یک وعده مقدار زیادی از این نوع کربوهیدرات را وارد بدن میکند.
مصرف نوشیدنیهای قندینوشیدنیهای شیرین شده با قند مانند نوشابه یا نوشیدنیهای انرژیزا سرشار از فروکتوز هستند که میتوانند در کودکان و افراد بالغ موجب هدایت ذخیره چربی در کبد شوند.
اختلال در سلامت رودهپژوهشهای اخیر نشان دادند وجود عدم تعادل در باکتریهای روده که عملکرد سد روده را دچار مشکل میکنند یا دیگر مشکلات مرتبط با سلامت روده میتوانند موجب پیشرفت کبد چرب غیر الکلی شوند.
علائم کبد چربعلائم و نشانههای مختلفی از کبد چرب وجود دارد، اگرچه ممکن است همه این علائم وجود نداشته باشد.
احساس خستگی
بیاشتهایی
ضعف عمومی
حالت تهوع
ضعف قدرت تفکر
درد بالای سمت راست شکم
بزرگی کبد
افزایش سطح آنزیمهای کبد از جمله AST و ALT
افزایش سطح انسولین
افزایش سطح تری گلیسیرید
در صورت پیشرفت کبد چرب به NASH ممکن است علائم زیر ایجاد شود:
از دست دادن اشتها
تهوع و استفراغ
درد متوسط تا شدید شکم
زرد شدن چشم و پوست
درجه بندی کبد چرب
یک سیستم درجه بندی تعیین شدت بیماری وجود دارد.
Grade 1 فرم ساده کبد چرب است که در عملکرد کبد دخالت ندارد ولی نیاز به مدیریت بیماری وجود دارد.
Grade 2 شرایطی از کبد که نیاز به مداخله پزشکی دارد یعنی چربی متوسط و آسیب وجود دارد و کاهش وزن کلید اصلی درمان است کلسترول و تری گلیسرید بالا و دیابت کنترل شود.
Grade 3 حالت شدید بیماری است که معمولا ً علائم بیماری وجود دارد.
راهکارهای رژیم غذایی برای خلاص شدن از کبد چربچندین راهکار برای خلاص شدن از شر کبد چرب وجود دارد از جمله کاهش وزن و کاهش کربوهیدراتها. علاوه بر این برخی غذاها میتوانند برای جلوگیری و درمان کبد چرب مفید باشند.
درصورت داشتن اضافه وزن یا چاقی از کاهش وزن خودداری کنید و از پرخوری پرهیز کنید.
چگونه کبد چرب را با طب سنتی درمان کنیم؟
علاوه بر کاهش کربوهیدرات و جلوگیری از دریافت کالری بیش از حد، غذاها و نوشیدنیهای خاصی وجود دارند که ممکن است برای کبد چرب مفید باشد:
چربیهای اشباع نشدهتحقیقات نشان میدهد که خوردن غذاهای سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده مانند روغن زیتون، آووکادو و آجیل ممکن است باعث از بین رفتن چربی کبد شود.
پروتئین آب پنیرمطالعات محققان آمریکایی نشاندهنده اثر محافظتی پروتئین آب پنیر در برابر کبد چرب غیر الکلی است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته پروتئین آب پنیر در زنان چاق تا ۲۰٪ چربی کبد را کاهش میدهد. علاوه بر این، ممکن است به کاهش سطح آنزیم کبد کمک کند و مزایای دیگری را در افراد مبتلا به بیماری کبدی پیشرفتهتر ایجاد کند.
چای سبزیک مطالعه نشان داد که آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز به نام کاتچین به کاهش چربی و التهاب کبد در افراد مبتلا به NAFLD کمک کننده است.
فیبر محلولبرخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف ۱۰-۱۴ گرم فیبر محلول در روز میتواند به کاهش چربی کبد، کاهش سطح آنزیم کبد و افزایش حساسیت به انسولین کمک کند.
خار شیرخار شیر گیاهی است که به دلیل درمان اختلالات کبدی شناخته شده است. دانههای این گیاه حاوی سیلیمارین هستند؛ سیلیمارین گروهی از ترکیباتی است (از جمله سیلیبین، سیلی دیانین و سیلی کریستین) که گفته میشود اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند و از سلولهای کبدی محافظت میکنند. برخی مطالعات نشان داده است که خار شیر به تنهایی یا همراه با ویتامین E، میتواند به کاهش مقاومت به انسولین، التهاب و آسیب کبدی در افراد مبتلا به NAFLD کمک کننده باشد.
اسیدهای چرب امگا ۳اسیدهای چرب امگا ۳ مزایای بسیاری برای سلامتی دارند. امگا ۳ در ماهیهای چرب مانند ماهی آزاد، ساردین، شاه ماهی و ماهی خال مخالی یافت میشود. چندین مطالعه نشان داده است که مصرف امگا ۳ ممکن است سلامت کبد را در بزرگسالان و کودکان مبتلا به کبد چرب بهبود بخشد.
منبع: Treatment of fatty liver with traditional medicine
مطالب مرتبط: کبد چرب باعث چه بیماریهایی میشود؟