سرنوشت تلخ باران

سلامت نیوز:باران، شامپانزه‌ای که زندگی پرفرازونشیبی در ایران داشت، به‌دست همنوعان بالغ خود در کنیا کشته شد. تابستان امسال بود که پس از ماه‌ها کش‌وقوس، مسئولان باغ‌وحش ارم رضایت دادند این حیوان 4ساله برای اینکه در شرایط بهتر و بین گروه همسال خود بزرگ شود به یک مرکز بین‌المللی نگهداری از شامپانزه‌ها در کشور کنیا انتقال داده شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ، شامپانزه‌های یتیم در کنیا 90روز قرنطینه می‌شوند و بدون تماس فیزیکی و از راه دور شامپانزه‌های دیگر را تماشا می‌کنند. پس از پایان دوره قرنطینه است که آنها می‌توانند با احتیاط به گروه ملحق شوند.4سال پیش، شمسی، مادر باران، پس از وضع حمل رفتارهای پرخاشگرایانه‌ای از خود نشان داد. در نتیجه دامپزشک وقت باغ‌وحش ارم با نظر متخصصان دیگر، تصمیم گرفت که باران را از مادرش جدا کند و به‌صورت خانگی از او نگهداری کند. شرایط نگهداری از شامپانزه‌ها در آن زمان بسیار غیراصولی بود و به اعتقاد برخی از کارشناسان هنوز هم شرایط نگهداری آنها بهبود نیافته است.

شمسی، مادر باران، آبان سال گذشته به‌دلیل آنچه «نزاع بین حیوانات» اعلام شد، جان خود را از دست داد. او شامپانزه‌ای 18ساله بود که در اثر درگیری با برادر و پدرش کشته شد. در نتیجه تلاش‌ها برای نجات باران که با اختلافات بسیار به قفسی در باغ‌وحش ارم بازگردانده شده بود افزایش یافت. حتی کارزاری برای انتقال او راه افتاد و در نهایت پس از حدود یک‌سال، باران از باغ‌وحش ارم تهران به سوویت واترز کنیا فرستاده شد.

سال گذشته همزمان با انتشار اخباری مبنی بر موافقت سازمان حفاظت محیط‌زیست با انتقال باران به خارج از کشور و مکاتبات باغ‌وحش ارم با یک مرکز بین‌المللی و استاندارد نگهداری از شامپانزه‌ها در کشور کنیا، مدیر باغ‌وحش ارم اعلام کرده بود که در فاز اول، فقط «باران» به این مرکز منتقل خواهد شد، اما این انتقال می‌تواند مقدمه‌ای برای انتقال سایر شامپانزه‌های باغ‌وحش ارم تهران به مرکز نگهداری از شامپانزه‌ها در کنیا باشد که با مرگ باران در نزاع با شامپانزه‌های مرکز نگهداری کنیا، این اتفاق سرنوشت دیگر شامپانزه‌ها را در ابهام قرار داده است.

ایمان معماریان که تا 3سالگی، از باران نگهداری می‌کرد، می‌گوید: این اتفاق یک هفته پیش رخ داده است. باران در جایگاهش را باز کرده و از تونلی که بین جایگاه او و شامپانزه‌های بالغ بوده عبور کرده است. آنها توانسته‌اند این بچه شامپانزه غریبه را بکشند. باران در مرحله پیش از ادغام با سایر شامپانزه‌ها قرار داشت.

او اتفاقی را که رخ داده، ناشی از اشتباه مسئولان مرکز نگهداری سوویت واترز می‌داند و با ناراحتی بسیار می‌گوید: جایگاه شامپانزه‌ها طوری نیست که بتوانند در را باز کنند و جایی بروند. اما حالا دیگر باران نیست و دیگر عذابی نمی‌کشد. من به جای باران از همه کسانی که به او کمک کردند تا شرایط بهتری داشته باشد، تشکر می‌کنم. او معتقد است که باران نمونه‌ای از حیواناتی است که در طبیعت و باغ‌وحش‌های ایران با سودجویی عده‌ای روبه‌رو هستند.

خبر‌های ناگواری که در باغ‌وحش‌های ایران رخ می‌دهد بسیارند. پارسال ببر نری در باغ‌وحش ارم پس از شکستن و تخریب حصار مجاور محل نگهداری ببر ماده، وارد محدوده او شده و در نزاعی او را کشته است. ماجرای مشمشه در باغ‌وحش مشهد که باعث مرگ 7ببر شد بدون برخورد قانونی با مسببان آن هنوز بی‌جواب مانده است.

کشته شدن گورخرها در مسیر انتقال به باغ‌وحش صفادشت و یا مرگ بی‌صدای زرافه‌های این باغ‌وحش و مرگ خرس در باغ‌وحش شیراز در اثر گزش نیش مار از جمله این خبرهای ناگوار است که در باغ‌وحش‌های بزرگ رخ می‌دهند. به اعتقاد کارشناسان، حیوانات کوچک‌تر شرایط مبهم‌تری دارند و باغ‌وحش‌های کوچک‌تر که کمتر در رصد سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار داشته و یا مشتریان کمتری دارند دارای شرایط ابهام‌آمیزتری هستند.

اما آنچه به‌طور یقین می‌توان به آن اشاره کرد، شرایط نامساعد حیوانات در باغ‌وحش‌های کشور است. این حیوانات آنچنان که مدیر یگان حفاظت سایبری در به آن اشاره کرد، بعضا برای توله‌کشی جهت فروش به اعیان مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.

اساسا گونه‌هایی از حیات‌وحش که به دلایل مختلف امکان بازگشت به طبیعت را ندارند، برای فرهنگسازی سر از باغ‌وحش‌ها درمی‌آورند. از دیگر اهداف راه‌اندازی باغ‌وحش‌های استاندارد در جهان حفظ گونه‌های در خطر انقراض است. برخی از باغ‌وحش‌ها توانسته‌اند گونه‌های کاملا منقرض شده در طبیعت را مثل پاندا و اوریکس عربی احیا کرده و به طبیعت بازگردانند. اما باغ‌وحش‌های ایران به کلی از هدف دوم به دور هستند.