خطر انفجار اُمیکرون از حاشیه شهرها

سلامت نیوز-*محمدرضا محبــوب فر: ثبت رکــوردهای جدید ابتلای روزانه به کرونا در فرانسه، انگلیس و ایتالیا ادامه دارد. رکورد ابتلای روزانه به اُمیکرون با 119 هزار و 91 هزار نفر به ترتیب در کشورهای انگلستان و فرانسه شکسته شده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،تاکنون ده‌ها مرگ اُمیکرونی در کشـــورهای عضو اتحادیه اروپا گزارش شده است. در کشــورهای آسیایی نیز اکنون ویروس اُمیکرون سر باز کرده و با قرنطینه کامل یک شهر ١٣ میلیون نفرى در چین، بیماری کرونا می‌رود که این قاره را نیز درنوردد. گسترش حیرت‌آور بیماری کرونا از طریق ویروس جدید به گونه‌ای است که ایالات متحده آمریکا ناگزیر شده است که اجازه تولید و فروش داروی خود تحت عنوان فایزر را صادر کند.

همچنین سازمان غذا و داروی آمریکا مجبور شده تا مجوز استفاده اضطراری از دومین داروی کرونا در این کشور به نام قرص مرک را صادر نماید و تولید و مصرف آن برای ۹۵ کشور جهان از جمله ایران را مجاز به‌شمارد. گفته می‌‌شود که با قرص مرک از خطر بستری و مرگ بیماران پرخطر مبتلا به کووید ۱۹ تا ۳۰ درصد کاسته می‌‌شود. در مقایسه، قرص فایزر تا ۸۹ درصد در پیشگیری از بستری یا مرگ بیماران پرخطر مبتلا به کرونا موثر است.

اوضاع در کشور ما نیز بحرانی به‌نظر می‌رسد و دست کمی از وضعیت آشفته در کشورهای دیگر ندارد. خطر شیوع انفجاری سویه اُمیکرون بالا گرفته و کارشناسان دائم در حال هشدار هستند. تفاوت سویه اُمیکرون ویروس کرونا با دیگر سویه‌های این ویروس، نگرانی‌ها را نسبت به شیوع سریع‌تر آن ظرف یک هفته آینده دوچندان کرده است.

علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس ‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نسبت به خطر شیوع تصاعدی و انفجاری سویه اُمیکرون در ایران هشدار داده است. او عنوان کرده که «با توجه به اینکه اُمیکرون و دلتا به‌طور همزمان گردش می‌‌کنند، خطر نوترکیبی ویروس جدید با دلتا هم وجود دارد که شاید منجر به واریآنتی‌بسیار خطرناک‌تر شود. اگر اجازه داده شود تا اُمیکرون آزادانه بچرخد، بیش از 5 برابر دلتا می‌‌تواند سریع‌تر یک پیک را به وجود آورد» بنابراین با ورود سویه اُمیکرون به کشور باید احساس خطر کرد و دولت باید محدودیت‌هایی مانند آموزش مجازی و دورکاری کارکنان را بازگرداند.

محدودیت‌ها باید تشدید شود
اوج‌گیری دوباره شیوع ویروس کرونا در ایران قابل پیش بینی بوده است. همزمان با اعلام رسمی خبر شناسایی ۱۸۰۰ مورد مشکوک مبتلا به اُمیکرون در کشور، وزارت بهداشت و درمان بار دیگر از افزایش دوباره آمار مبتلایان و جانباختگان کرونا در کشور خبر داده است. پیش از اعلام به حضور ویروس اُمیکرون در ایران، علائم شبیه به آنفلوآنزا و سرماخوردگی سطح بالا در بین دانش آموزان و معلمان و خانواده آنان شایع شده بود و در صورتی‌که کارشناسان مستقل سلامت در رسانه‌ها نسبت به ظهور و بروز علائم اُمیکرون در کشور هشدار می‌دادند گوش شنوایی برای هشدارها پیدا نشد و سرانجام پس از مدت‌ها چرخش ویروس جدید در کشور و مبتلا ساختن تعداد زیادی از هموطنان، ستاد ملی کرونا مجبور شد تا ورود اُمیکرون به کشور را تایید کند.

اکنون پیک ششم کرونا در کشور به‌واسطه ویروس اُمیکرون پدیدار شده است و شرایط به قدری نگران کننده است که به دلیل تایید ورود سویه کرونای اُمیکرون و ضرورت آمادگی کشور برای پیشگیری از شکل‌گیری موج بعدی کرونا، پیشنهاد جدیدی برای فرمول رنگ ‌بندی از سوی کمیته‌‌های علمی و اپیدمیولوژی تهیه شده که در آخرین جلسه ستاد ملی کرونا مطرح خواهد شد و رنگ ‌بندی جدید پس از جلسه ستاد ملی کرونا به ‌روزرسانی و منتشر خواهد شد.

در همین حال گزارش شده است که به‌رغم هشدار اعضای کمیته علمی مبارزه با کرونا به ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت و درمان درخصوص گسترش خطرناک و خزنده ویروس در کشور و شکل گیری موج جدید بیماری و لزوم بازگشت محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های گذشته به کشور، مجموعه دولت تاکنون زیر بار تعطیلی‌ها و قرنطینه در کشور نرفته است و همچنان در برابر اجرای مقررات سختگیرانه مقاومت نشان می‌دهد.

واکسن هراسی در مناطق محروم
از طرفی، آنچه باعث نگرانـــی کارشناسان و متخصصین بهداشتی درخصوص روند رو به رشد ویروس اُمیکرون و پیدایش ویروس نوترکیب اُمیکرون و دلــتا شده است، نگرانی درخصوص واکسن هراسی است که در جامعه به راه افتاده است. خبرها دلالت از آن دارد که تاکنون حداقل 40 درصد جمعیت روستایی و شهری در کشور نسبت به تزریق هیچ یک از واکسن‌های موجود اقدام نکرده‌اند.

تعداد افراد واکسینه نشده نوبت دوم در کشور هم به حدی است که گزارش می‌شود دست کم 10 میلیون نفر نسبت به تزریق دز دوم واکسن خود اقدام نکرده‌اند. تعداد افرادی هم که به‌رغم مشمولیت دز سوم واکسن کرونا به مراکز واکسیناسیون مراجعه نمی‌کنند رو به افزایش است. بنابر اعتقاد برخی از کارشناسان اجتماعی و روانشناختی، ان‌جی‌اوها، سازمان‌های مردم نهاد و داوطلبانه بیش از گروه‌های رسمی، نهادهای شناخته‌شده و حتی شخصیت‌های سرشناس اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و علمی می‌توانند جامعه را به مشارکت در واکسیناسیون و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا دعوت کنند.

در حال حاضر ۳ هزار و ۷۲۰ سازمان مردم نهاد با مجوز رسمی وزارت ورزش و جوانان در زمینه آسیب‌های اجتماعی (متشکل از آسیب‌های رفتاری، خودکشی، خشونت‌های خیابانی، سوء‌تغذیه، فرزندان طلاق، مبارزه با اعتیاد، کودکان خیابانی و بی‌سرپرست)، فرهنگ‌سازی، اشتغال، کمک در مواقع بحران و... در کشور فعالیت می‌کنند.

در این میان مدیرکل مشارکت‌های اجتماعی و فعالیت‌های داوطلبانه وزارت ورزش و جوانان با اشاره به ضرورت تزریق واکسن گفت: کاهش و رفع واکسن‌هراسی در مناطق محروم به ‌دلیل عدم دسترسی این مناطق به فضای رسانه‌ای و نتایج واکسیناسیون در کشور، نیازمند آگاهی‌بخشی چهره به چهره توسط نیروهای داوطلب مردمی است.

آن‌طور که سجاد سالک به ایرنا گفته: «از این طریق همچنین می‌توان به شبهات و ابهامات مخالفان واکسن، ترس روانی جامعه در رابطه با عوارض و نتایج واکسیناسیون هم پاسخ داد.» این اتفاق زمانی‌ رنگ و بوی خطرناک‌تری پیدا می‌کند که ساکنان مناطق محروم و حاشیه‌های شهر که بیشترین آمار عدم واکسیناسیون را به خود اختصاص داده‌اند، هر روز با وسایل حمل و نقل عمومی مجبور به رفت و آمد هستند و در صورت ابتلای یک نفر از آنها به اومیکرون، حداقل یک اتوبوس با 100 نفر مسافر با یک عطسه به این ویروس مبتلا می‌شوند.

خطر در کمین تهران
طی روزهای آینده، سویه جدید ویروس کرونا در شهرهای بزرگ کشــور به ویژه تهران به معضل و مساله اول سلامت مردم تبدیل خواهد شد. مخصوصا اینکه اکنون تهران، پایتخت، حوزه نفوذ کلی کشور محسوب می‌شود و جمعیت زیاد و بی‌شماری از مهاجرین روستایی و شهری که اکثرا به‌طور کامل واکسینه نشده‌اند در این شهر برای امرار معاش و فعالیت‌های اقتصادی و کسب و کار در این شهر به سر می‌برند یا در حال تــردد هستند.

در برابر سویه جدید ویروس کرونا تنها سپر دفاعی رعایـــت پروتکل‌های بهداشتی است و نمی‌توان دیگر مغرور و مشعوف از واکسیناسیون، بیشتر از این در سطح کشور عادی‌سازی کرد و مردم را با ارائه آمارهای غیرواقعی درخصوص پوشش واکسیناسیون و کاهش رقم بیماری و محدودیت اطلاع‌رسانی شفاف از سوی کارشناسان مستقل بهداشتی، سردرگم کرد.

این روزها شهرهای کشور و تهران به طور نامحدودی با افزایش فعالیت‌های اجتماعی روبه‌رو گشته‌اند. ناوگان حمل و نقل عمومی کشور مانند مترو و اتوبوس به گونه‌ای همزمان با لغو دورکاری‌ها و بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها مملو از جمعیت شده‌اند که عمل تهویه و فاصله‌گذاری اجتماعی در این مکان‌ها به فراموشی سپرده شده است. پس تا دیر نشده است باید فکری کرد و نسبت به بازگشت قرنطینه و محدودیت‌های سطح بالا به کشور اقدام کرد.

*کارشناس حوزه سلامت