مغز زنان داغ‌تر است یا مردان؟

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که گستره دمای طبیعی مغز انسان بسیار بیشتر از آنچه فکر می‌کردیم است و این موضوع خود نشانه‌ای از عملکرد سالم مغز می‌باشد.

در مردان و زنان سالم که معمولاً دمای طبیعی بدنشان کمتر از ۳۷ درجه سانتیگراد است، دمای متوسط مغز ۳۸.۵ درجه سانتیگراد است. این دما به‌ویژه در زنان در نقاط مرکزی مغز به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد در طول روز افزایش می‌یابد.

پیش‌تر محققان با کمک اسکن مغزی به نام طیف‌نگاری با تشدید مغناطیسی (MRS) توانسته بودند دمای مغز را به‌صورت غیرتهاجمی در افراد سالم اندازه‌گیری کنند. اما تا کنون، این تکنیک برای بررسی چگونگی تغییر دمای مغز در طول روز، با در نظر گرفتن اینکه چگونه «ساعت بدن» یک فرد بر این موضوع تأثیر می‌گذارد، استفاده نشده بود.

این مطالعه جدید که توسط محققان آزمایشگاه بیولوژی مولکولی در شورای تحقیقات پزشکی کمبریج بریتانیا انجام شده، اولین نقشه چهار بعدی دمای مغز سالم در انسان را نشان می‌دهد.

این نقشه چهار بعدی فرضیات قبلی در مورد دمای مغز را تغییر داد به نحوی که دمای مغز بر اساس نواحی مغزی، سن افراد، جنسیت و اوقات شبانه‌روز متفاوت است.

آیا دمای مغز با دمای بدن یکسان است؟
نکته مهم دیگر این است که این یافته‌ها باور عمومی مبنی بر یکسان بودن دمای مغز و بدن انسان را به چالش ‌کشید.

محققان برای این آزمایش از چهل داوطلب بین سنین بیست تا چهل سال استفاده کردند و دمای مغز آن‌ها را در فواصل زمانی صبح زود، بعدازظهر و آخر شب اندازه‌گیری کردند. این داوطلبان با اصالت‌های متفاوت از پانزده کشور مختلف و از پنج قاره بوده‌اند.

در افراد سالم، میانگین دمای مغزی ۳۸ و نیم درجه را نشان داد که دو درجه از دمای زیر زبان بالاتر است.

درحالی‌که دمای سطح مغز در کل خنک‌تر است، دمای نواحی داخلی مغز به ۴۰ درجه هم می‌رسد و در یک نمونه دمای ۴۰.۹ درجه‌ای نیز ثبت شده است.

در بعدازظهرها مغز بیشترین دما و در شب‌ها در خنک‌ترین حالت خود قرار دارد.

تفاوت دمای مغز مردان و زنان چقدر است؟
به طور متوسط، مغز زنان حدود چهار دهم درجه سانتیگراد گرم‌تر از مغز مردان است. این تفاوت جنسی به احتمال زیاد ناشی از چرخه قاعدگی زنان است؛ چرا که دمای مغز زنانی که پس از مرحله تخمک‌گذاری اسکن شده‌اند حدود ۰.۴ درجه سانتیگراد گرم‌تر از زنانی است که در مرحله قبل از تخمک‌گذاری اسکن شده‌اند.

نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که دمای مغز به‌ویژه در نواحی عمقی، با افزایش سن بالا می‌رود. محققان پیش‌بینی می‌کنند که احتمالاً ظرفیت مغز برای خنک شدن با افزایش سن رو به تحلیل می‌رود.

نتایج بررسی آزمایشگاه بیولوژی مولکولی بریتانیا در مجله «brain» به چاپ رسیده است.