mcv چیست؟

حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، که به حجم سلول میانگین نیز شناخته شده است، شاخص عددی مهمی در فهرست شمارش کامل خون (CBC) می باشد که می تواند به تشخیص انواع مختلف کم خونی و نیز دیگر مشکلات جسمی کمک کند. MCV مقداری است که اندازه ی میانگین سلولهای خونی قرمز (گلبول های قرمز) را در یک نمونه ی خون توصیف می کند.

با وجود اینکه حجم متوسط گلبول قرمز می تواند اطلاعات مهمی را فراهم کند، ولی به تنهایی استفاده نمی شود. این میزان به همراه شمارش کامل خون و دیگر شاخص های گلبول های قرمز خون همچون میانگین غلظت هموگلوبین سلولی ( MCHC) و دامنه توزیع گلبول های قرمز (RDW) برای تشخیص دقیق تفسیر می شود.

میزان MCV پایین نشان دهنده ی گلبولهای قرمز کوچک (RBC) می باشد و میکروسیتوز نامیده می شود. یک MCV بالا، نشان دهنده ی گلبولهای قرمز (RBC) بزرگتر می باشد و ماکروسیتوز نامیده می شود. حجم متوسط گلبول قرمز زمانی می تواند یک آزمایش سودمند باشد که شمارش کامل گلبولهای قرمز خون و دیگر آزمایشات، به ویژه در زمینه ی بیماری کلیه، طبیعی باشند.

هیچ محدودیت های غذایی یا ورزشی پیش از انجام آزمایش CBC مورد نیاز نیست. این آزمایش را می توان در اکثر مطب ها و نیز بیمارستان ها انجام داد.

بهترین کار پیش از انجام هر گونه آزمایشی، مشورت با پزشک در مورد آزمایش می باشد. از شما خواسته می شود که دفترچه بیمه خود و در صورت امکان نتایج آزمایشات CBC قبلی خود را به همراه داشته باشید.

اگر هیچ علامتی از خونریزی ندارید، بلافاصله پس از انجام آزمایش می توانید آزمایشگاه را ترک کنید. عوارض جانبی احتمالی بسیار نادر هستند اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:

مدت زمان آماده سازی نتایج، بستگی به آزمایشگاه دارد و یا اینکه خون شما به آزمایشگاه دیگری فرستاده شود. در بیمارستان یا آزمایشگاه یک کلینیک، نتایج در مدت زمان کوتاهی در دسترس هستند. برای تفسیر نتایج شما، آزمایشات CBC قبلی شما به پزشک کمک خواهد کرد که تغییرات حجم متوسط گلبول قرمز شما را در طول زمان مشاهده کند.

اغلب اوقات، MCV در فرایند تعیین نوع کم خونی فعلی ارزیابی خواهد شد، اما در صورتی که هیچ نشانی از کم خونی موجود نباشد نیز مهم خواهد بود. چندین علل احتمالی MCV کم یا زیاد وجود دارند، اما به هنگام تشخیص علت کم خونی، MCV همیشه باید به همراه دیگر شاخص های گلبولهای قرمز خون تفسیر شود.

یک MCV پایین ممکن است به علت این شرایط باشد:

سطوح پایین MCV (برای مثال، کمتر از 70 یا میکروسیتوز شدید) معمولا نشانه ی کم خونی ناشی از کمبود آهن یا تالاسمی هستند. بین این گروهها همپوشانی وجود دارد و کم خونی ناشی از کمبود آهن ممکن است گاهی اوقات دارای MCV طبیعی باشد.

MCV معمولاً با بالا رفتن سن افزایش می یابد و تقریباً 30 درصد از افراد مسن، دارای MCV افزایش یافته بدون دلیل هستند. شرایط مربوط به MCV بالا عبارتند از:

بالاترین سطوح MCV (برای مثال بیشتر از 125 یا ماکروسیتوز شدید) معمولاً به علت کمبود ویتامین B12 یا فولات یا بیماری آگلوتینین سرد می باشد.

ارزیابی کم خونی با استفاده از آزمایش MCV و دیگر آزمایشات

هنگامی که کم خونی وجود داشته باشد، MCV می تواند به تشخیص علت آن کمک کند، اما این موارد را می توان با استفاده از MCHC و RDW تفسیر کرد.

تعداد رتیکولیست ها

تعداد رتیکولیست اولین مرحله در تعیین علت کم خونی می باشد چرا که می تواند کم خونی ها را به دو دسته اصلی تقسیم کند: کاهش تولید گلبول های قرمز خون یا افزایش تخریب گلبول های قرمز خون.

تعداد رتیکولوسیت کم یا طبیعی نشان دهنده ی این است که بدن، به علت کمبود آهن یا فولات، قادر به ادامه ی تولید گلبول های قرمز نیست. گرچه، از سوی دیگر، تعداد رتیکولوسیت بالا نشان می دهد که بدن سعی در افزایش تعداد گلبول های قرمز پایین دارد و زمانی مشاهده می شود که گلبول های قرمز خون از طریق از دست دادن خون یا تخریب سلول از دست بروند.

ترکیبی از MCV و MCHC

ترکیب MCV و MCHC می تواند تشخیص های احتمالی را دقیقتر کند.

آزمایشات دیگری نیز وجود دارند که می توانند به همراه آزمایش MCV و دیگر شاخص های گلبول قرمز مفید باشند.

درصد گلبولهای سفید خون:

درصد گلبولهای سفید خون با نام اختصاری diff می تواند نشانه های بیشتری از کم خونی را مانند تغییرات در اندازه سلول (آنیزوسیتوز)، شکل سلول (پویکیلوسیتوز) یا رنگ(پلی کرومازی) ارائه دهد. دیگر یافته ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایشات آهن:

آهن سرم، ظرفیت اتصال آهن و یا فریتین سرُم ، به ویژه به همراه MCV پایین، مؤثر هستند. برای مثال، با کم خونی سیدروبلاستی، MCV پایین خواهد بود، اما ذخیره آهن ممکن است بسیار بالا باشد.

سطح ویتامین B12:

میزان ویتامین B12می تواند برای تشخیص کمبود در کم خونی های ماکروسیتوز مورد استفاده قرار گیرد.

الکتروفورزیس هموگلبین:

HE می تواند برای تشخیص بتاتالاسمی (نه برای آلفا تالاسمی) آزمایش شود.

بیوپسی مغز استخوان:

بیوپسی مغز استخوان می تواند برای بررسی تعداد و انواع سلولها در بیوپسی یا آسپیراسیون (نمونه برداری مغز استخوان) استفاده شود.

نبض ما