شفق های قطبی صورتی رنگ + تصاویر و دلیل به وجود آمدن آن‌ها

اخیرا وقوع یک طوفان خورشیدی، باعث ظهور شفق های قطبی صورتی رنگ در آسمان شد. تصاویر این پدیده نادر را از دست ندهید.

چند روز قبل، آسمان شب نروژ با شفق های قطبی صورتی رنگ، نور باران شد. این پدیده، در اثر وقوع یک طوفان خورشیدی خفیف رخ داد که در میدان مغناطیسی زمین، شکاف موقتی ایجاد کرد و باعث نفوذ ذرات پر انرژی به عمق اتمسفر شد.

یکی از کسانی که از نزدیک شاهد این نورافشانی صورتی رنگ بود، مارکوس واریک نام دارد که لیدر تورهای شفق قطبی در شهر ترومسو (Tromsø) نروژ است. به گفته‌ی او، این شفق‌ها ساعت 6 عصر به وقت محلی در آسمان ظاهر شدند و حدود 2 دقیقه دوام آوردند:

این قوی‌ترین شفق قطبی صورتی رنگ بود که من در طول بیش از یک دهه تور لیدری، دیده‌ام. تجربه مسحور کننده‌ای بود.

شفق های قطبی صورتی رنگ پس از ایجاد یک شکاف کوچک در مگنتوسفر پدیدار شدند؛ همان میدان مغناطیسی نامرئی که از هسته فلزی سیال زمین، نشات گرفته و دور تا دور سیاره ما را احاطه کرده است.

شفق قطبی وقتی ایجاد می‌شود که ذرات باردار پر انرژی یا به اصطلاح «بادهای خورشیدی» از مگنتوسفر بگذرند. میدان مغناطیسی زمین، از ما در برابر تشعشعات کیهانی محافظت می‌کند؛ اما این سپر دفاعی در قطب‌های شمال و جنوب، ضعیف‌تر است و تا حدی به بادهای خورشیدی، اجازه نفوذ می‌دهد. عمق این نفوذ معمولا تا ارتفاع 300 الی 100 کیلومتری از سطح زمین می‌رسد.

هنگام نفوذ به درون اتمسفر، این ذرات پر انرژی باعث گرم شدن شدید گازها می‌شوند و حاصل آن، درخشش تابناک آسمان شب است.

البته شفق قطبی عمدتا به رنگ سبز دیده می‌شود؛ زیرا در ناحیه‌ای از اتمسفر که در تیررس بادهای خورشیدی قرار دارد، اتم‌های اکسیژن غالب هستند و آن‌ها پس از برانگیخته شدن، چنین رنگی تولید می‌کنند. اما در طوفان خورشیدی اخیر، شکاف میدان مغناطیسی آن‌قدر بود که بادهای خورشیدی به زیر ارتفاع 100 کیلومتری زمین رسیدند؛ جایی که نیتروژن، گاز غالب است. ظهور رنگ صورتی-نئونی در آسمان شب هم ناشی از برانگیختگی اتم‌های نیتروژن بود.

ناگفته نماند که شکاف ایجاد شده در مگنتوسفر، حدود 6 ساعت بعد بسته شد. اما طی این مدت، نور آبی روبان-مانندی هم در آسمان سوئد پدیدار شد و حدود 30 دقیقه، ثابت ماند. دانشمندان مطمئن نیستند که این نور عجیب نیز نوعی شفق قطبی بی‌نظیر در اثر شکاف مگنتوسفر بود؛ یا یک چیز مرموز ناشناخته!

البته یک کارشناس، احتمال داده که آن نور، از سوخت یخ‌زده یک راکت روسی آمده باشد؛ ولی بر اساس داده‌های Spaceweather.com، آن شب هیچ راکتی در منطقه مورد بحث، دیده نشده است.