مشکلی بزرگ، سد راه واردات کامیون‌ های دست‌ دوم به کشور

شنیده‌ها حاکی از این است که واردات کامیون‌ های دست‌ دوم به کشور با موانعی روبه‌رو شده است. مشکلات فعلی واردات چیست و آیا قابل حل است؟

همزمان با واردات خودروهای خارجی به کشور درخواست داده شده در جهت نوسازی کامیون‌های موجود در کشورمان، کامیون‌های جدیدی به جای نسخه‌های فرسوده وارد شود؛ اما به نظر می‌رسد این سیاست مثل هر برنامه دیگری با مشکلات و سنگ‌اندازی‌هایی مواجه شده است. در ادامه همراه ما باشید.

واردات کامیون‌ های دست‌ دوم با مشکل مواجه شد!

قرار بر این بوده در راستای احقاق سیاست نوسازی کامیون‌های فرسوده، محصولاتی وارد کشور شود که عمری کمتر از 3 سال دارند؛ ولی به نظر می‌رسد مشکلاتی نظیر تغییرات شدید نرخ ارز و افزایش قیمت خودرو و کامیون مانع اجرای این برنامه‌ها شده است. به تازگی مجلس شورای اسلامی برای حل معضل و ایرادهای این طرح وارد میدان شده و همچون همیشه با وعده‌های توخالی، سر و ته قضیه را جمع کرده است.

بر اساس آمار منتشر شده توسط دستگاه‌ها و نهادهای مسئول، امروزه در جاده‌ها و ناوگان حمل و نقل کشوری نزدیک به 400 هزار دستگاه کامیون فرسوده وجود دارد که باید هر چه سریع‌تر جهت نوسازی آنها اقدام کرد. نمایندگان مجلس برای صحه گذاشتن بر این موضوع از سه سال پیش و در جهت تحقق اهداف قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوبه‌ای برای نوسازی تصویب کردند.

تصویب این طرح تنها روی کاغذ جواب داد و نوبت به عمل که رسید، مشکلات زیادی به وجود آمد و نتیجه این ایرادها و نواقص، دپوی تعداد زیادی کامیون وارداتی در گمرکات بود. علاوه بر این موضوع مهم‌تر از کار بیکار شدن راننده کامیون‌های اسقاطی بود که با وعده نوسازی وسیله نقلیه خود به این مصوبه دل سپرده بودند.

تلاشی در جهت حل مشکلات انجام نشد!

گفتیم که بعد از سال 1398 تعداد زیادی کامیون وارداتی دست دوم وارد کشور شد، اما تمامی این دستگاه‌ها در گمرک ماند و اجازه ورود به جاده‌های کشور برای آنها صادر نشد. در سال 1400 بود که دادستانی کل کشور برای در آوردن تعداد زیادی راننده از بلاتکلیفی و معین کردن اوضاع نامعلوم، با دستگاه‌های ذی‌ربط وارد مذاکره شد و نتیجتا 15 دستور برای حل مشکلات صادر کرد.

• کلاف سردرگم واردات خودرو ؛ قوانین مشکل دارند

خوشبختانه دستوراتی که دادستانی صادر کرد به رانندگان کمک نمود تا با مساعدت گمرک و دستگاه‌های مسئول دیگر موانع را حذف کنند و کامیون‌های دست دوم را ترخیص نمایند. اگرچه مجموع این اقدامات تا حدود زیادی موانع را رفع کرد، ولی نتوانست نسبت به حل ریشه‌ای آن کمک حال باشد و ترخیص تا به امروز با مشکل مواجه بوده است. قرار بود ناوگان فرسوده کشور نوسازی شود، اما همه چیز برعکس شد!

شرط سنی کامیون‌ها و اختلافی مضحک

گفتیم مطابق ماده 30 قانون برنامه دائمی کشور، مصوبه‌ای در چندین بند به اجرا درآمده، اما به نتیجه نرسیده است. بر اساس بند «س» ماده 30 این قانون ناوگان فرسوده داخلی می‌تواند از طریق واردات کامیون‌های با 3 سال سن اروپایی و همچنین اسقاط کامیون‌های فرسوده فعلی نوسازی شود.

مشکل این بند این بود که شرایط ترخیص کامیون‌های وارداتی به آن سادگی که به نظر می‌رسیده نبوده است. علاوه بر این‌ها متاسفانه برای این مسئله تسهیلاتی در نظر گرفته نشده و این یعنی اغلب مالکان کامیون‌های فرسوده توانایی مالی برای نوسازی وسیله کار خود را ندارند و با مشکلات اقتصادی مواجه شده‌اند.

مشکل دیگر واردات کامیون‌هایی است که عمر آنها بیش از 3 سال است و چون در قانون سقف سه ساله قید شده، ترخیص این کامیون‌ها با مانع قانونی مواجه می‌شوند.

واردات و تأییدیه‌هایی که شاید صادر نشوند

برای این که کامیونی ترخیص شود باید از سازمان استاندارد و سازمان محیط زیست تأییدیه گرفته شود. بعد از آن نوبت به کد ساتا و گواهی اسقاط کامیون قبلی راننده می‌رسد. عموماً واردکنندگان کامیون با بیشتر این مراحل مشکل دارند و گیر اداری پیدا می‌کنند. مهم‌ترین موانعی که وجود دارد دریافت گواهی اسقاط و سپس عدم همکاری بانک‌ها در صدور کد رهگیری و مشکل همیشگی تأیید منشأ ارز است.

در حال حاضر صاحبان کامیون‌های فرسوده ابتدا برای خرید یک کامیون دست دوم اروپایی با عمر 3 سال ثبت نام می‌کنند و علاوه بر ارائه گواهی اسقاط کامیون پیشین خود هزینه‌هایی نظیر بهای کامیون وارداتی، عوارض و هزینه شماره گذاری می‌پردازند. افرادی هم که قصد خرید کامیون دست دوم وارداتی دارند می‌بایست ابتدا کامیونی فرسوده بخرند و گواهی اسقاط آن را دریافت نمایند تا به مراحل بعدی برسند.

روند پیچیده و تو در توی واردات و اخذ تأییدیه‌ها طوری است که باعث شده قیمت کامیون‌ها به شدت افزایش یابد و برای مثال قیمت یک کامیون کارکرده وارداتی به نرخی برسد که خرید آنها را غیر اقتصادی و گران کند. مشکل دیگر این که کامیون‌ها حتی بعد از خریداری شدن در گمرک می‌خوابند و ترخیص آنها مدت‌ها به تعویق می‌افتد و هزینه سرمایه‌ای که از سوی مشتری به خواب رفته اصلا مقرون به صرفه نیست.

• وزارت صمت برای ورود خودروهای فرانسوی شرط گذاشت

تفاوت قیمتی کامیون‌های اروپایی با ایران

متاسفانه عمده مشکلاتی که برای دارندگان کامیون‌های فرسوده وجود دارد، قیمت‌های گزاف کامیون‌های دست دوم اروپایی است. در حال حاضر صاحب کامیون فرسوده باید حدود 70 تا 90 هزار یورو بپردازد تا این که محصولی کارکرده بخرد و در این میان موضوع افزایش نرخ ارز یورو و دلار هم مزید بر علت شده است.

بنابراین هم‌اکنون متقاضیان خرید کامیون‌های وارداتی سرمایه لازم برای نوسازی کامیون‌های فرسوده خود را ندارند. تشکل‌های فعال حمل و نقل جاده‌ای بار پیشنهاد داده‌اند که دولت کامیون‌های وارداتی را ترخیص و هزینه ترخیص را آسان‌تر از چیزی که هم‌اکنون است کند و علاوه بر این تسهیلاتی برای مالکان خودروهای فرسوده در نظر بگیرد.

شوربختانه ترخیص کامیون‌ها تقریبا غیر ممکن شده، زیرا موانع موجود بر سر راه ترخیص از گمرک باعث شده ارزش ریالی این محصولات دو برابر نسبت به قبل گران‌تر شود و خرید آنها را ناممکن سازد.

آیا مجلس می‌تواند کاری کند؟

همین یک ماه پیش بود که نمایندگان مجلس طرحی جهت تسهیل واردات کامیون، کامیونت و کشنده‌های تریلر تصویب کردند و امیدواریم که با این اقدام ترخیص کامیون‌های وارداتی با عمر 3 سال آسان‌تر از قبل شود. بر اساس این مصوبه قرار است کامیون‌های وارداتی همچون خودروهایی که در داخل تولید می‌شوند، 1.5 درصد از ارزش کامیون را به عنوان هزینه اسقاط بپردازند تا بدین ترتیب فرآیند شماره گذاری انجام شود.

نتایج و اثرات این مصوبه به علت تازه بودن آن مشخص نیست، ولی وعده داده شده به زودی کامیون‌داران با اخبار خوبی مواجه خواهند شد. به گفته مصطفی طاهری در بحث کشنده‌هایی که وارداتشان دچار مشکل شده، کامیون‌داران می‌توانند با بخشی از هزینه‌های متناسب با قیمت کامیون، خودرو را اسقاط کنند و وزارت صنعت به جای آنها مسائل مربوط به اسقاط را انجام می‌دهد. آیا واردات کامیون‌ های دست‌ دوم سرانجام پایان خوشی خواهد داشت؟