چرا سیب زمینی سرخ کرده باعث افسردگی می‌شود؟

یک تیم تحقیقاتی در هانگژو در چین دریافتند که مصرف مکرر غذا‌های سرخ شده به ویژه سیب زمینی سرخ شده در افراد مصرف کننده با ۱۲ درصد خطر بیش‌تر اضطراب و ۷ درصد خطر بیش‌تر افسردگی در مقایسه با افرادی که غذا‌های سرخ شده مصرف نمی‌کنند مرتبط است. این پیوند در میان مردان جوان و مصرف کنندگان جوان‌تر آشکارتر بود.

به گزارش سی ان ان؛ غذا‌های سرخ شده از عوامل خطرزای شناخته شده برای چاقی، فشار خون بالا و سایر اثرات سلامتی هستند. طبق مقاله منتشر شده در روز دوشنبه در مجله PNAS این نتایج "مسیری را در اهمیت کاهش مصرف غذای سرخ شده برای سلامت روان باز می‌گشاید".

با این وجود، کارشناسانی که مسائل مرتبط با تغذیه را مطالعه می‌کنند می‌گویند این نتایج اولیه هستند و لزوما مشخص نیست که آیا خوردن غذا‌های سرخ شده باعث ابتلا به مشکلات مرتبط با سلامت روانی می‌شوند یا افرادی که علائم افسردگی یا اضطراب را تجربه می‌کنند به غذا‌های سرخ شده روی آورده اند.

در این مطالعه ۱۴۰۷۲۸ نفر در بازه زمانی ۱۱ ساله مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از حذف شرکت کنندگانی که در دو سال اول تشخیص داده شد مبتلا به افسردگی بودند در مجموع ۸۲۹۴ مورد اضطراب و ۱۲۷۳۵ مورد افسردگی در افرادی که غذای سرخ شده مصرف می‌کردند مشاهده شد. هم چنین مشخص شد که سیب زمینی سرخ شده به طور خاص ۲ درصد خطر افسردگی را در مقایسه با گوشت سفید سرخ شده افزایش می‌دهد.

این مطالعه هم چنین نشان داد شرکت کنندگانی که بیش از یک وعده غذای سرخ شده را به طور منظم مصرف می‌کنند به احتمال زیاد مردان جوان‌تر هستند. "دیوید کاتز" متخصص طب سبک زندگی که در این مطالعه شرکت نداشت می‌گوید:" مولفه انسانی این مطالعه ممکن است دقیقاً آن چه را که ادعا می‌کند نشان دهد: مصرف بیش‌تر غذای سرخ شده خطر ابتلا به اضطراب و افسردگی را افزایش می‌دهد".

کاتز بنیانگذار ائتلاف جهانی ابتکار عمل غیرانتفاعی True Health Initiative می‌گوید: "با این وجود، شواهد به دست آمده توسط متخصصان مرتبط با سبک زندگی نشان می‌دهند مسیر علّی می‌تواند به آسانی به سمت دیگری برود: افراد مبتلا به اضطراب و افسردگی به غذای راحت با دفعات فزاینده‌ای برای تظاهر به تسکین روی می‌آورند".

او می‌گوید افرادی که علائم زمینه‌ای اضطراب و افسردگی دارند می‌توانند به عنوان راهی برای خود درمانی به سراغ غذا‌های راحت بروند.

پیش از این نیز در مطالعات دیگر مشخص شده بود که غذای ناسالم و تغذیه نامناسب می‌تواند خلق و خوی فرد را تحت تاثیر قرار داده و به ضرر وضعیت سلامت روان باشد.

محققان در مطالعه تازه اشاره می‌کنند که آکریل آمید یک ماده شیمیایی که در طی فرآیند سرخ کردن به ویژه در سیب زمینی سرخ شده تشکیل می‌شود مقصر افزایش خطر اضطراب و افسردگی است.

در مقاله جداگانه‌ای که در مطالعه جدید به آن اشاره شد محققان گورخرماهی را در معرض این ماده شیمیایی قرار دادند و دریافتند که قرار گرفتن طولانی مدت آن در معرض این ماده شیمیایی باعث شده که ماهی در مناطق تاریک داخل مخزن ساکن شود که نشانه‌ای رایج از سطح اضطراب بالاتر در ماهی است. هم چنین، گورخرماهی توانایی کمتری از خود در کشف مخازن خود و معاشرت نشان داده بود، زیرا از نزدیک با گورخرماهی‌های دیگر شنا نمی‌کرد.

دکتر "والتر ویلت" استاد اپیدمیولوژی و تغذیه در هاروارد می‌گوید: "نتایج به خصوص ارتباط با غذای سرخ شده و آکریل آمید باید بسیار مقدماتی در نظر گرفته شوند. اثرات غذا‌های سرخ شده بر سلامتی بستگی زیادی به این دارد که چه غذایی سرخ شده و چه نوع چربی‌ای برای سرخ کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیب زمینی احتمالا بر خلق و خو تاثیر می‌گذارد، زیرا می‌تواند باعث افزایش شدید قند خون و سپس پاسخ‌های هورمونی به این افزایش شود. با این وجود، این افزایش تا حدی توسط چربی کُند می‌شود چربی‌ای که توسط چربی حاصل از سرخ کردن تامین می‌شود".

ویلت همچنین خاطرنشان کرد که آکریل آمید تنها با سرخ کردن تولید نمی‌شود بلکه در قهوه به دلیل برشته شدن دانه‌ها و در نان تست نیز وجود دارد، زیرا "گرم کردن کربوهیدرات‌ها همراه با پروتئین می‌تواند این فرایند را ایجاد کند".

او هم چنین اشاره کرد که تعمیم داده‌های مرتبط با مشاهدات بر روی گورخرماهی در رابطه با سلامت انسان دشوار است، زیرا ما گونه‌ای کاملا متفاوت هستیم و نویسندگان مقاله این موضوع را تشخیص داده اند.

اضطراب و افسردگی در حال افزایش است
"یو ژانگ" محقق دانشگاه ژجیانگ نویسنده اصلی مقاله مرتبط با پژوهش اخیر به "سی ان ان" می‌گوید: " نیازی به وحشت در مورد اثرات نامطلوب غذا‌های سرخ شده وجود ندارد، اما حفظ یک سبک زندگی سالم و کاهش مصرف غذا‌های سرخ شده ممکن است علاوه بر سلامت کلی تاثیر بگذارد و خصوص برای سلامت روان نیز مفید باشد".

محققان به افزایش اخیر افسردگی و اضطراب در سراسر جهان اشاره کرده‌اند که در سال ۲۰۲۰ میلادی به ترتیب ۲۷.۶ درصد و ۲۵.۶ درصد افزایش داشته است. هم چنین، سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که بیش از ۵ درصد از بزرگسالان در سراسر جهان از افسردگی رنج می‌برند.

با بررسی اثرات مصرف غذای سرخ شده در انسان و قرار گرفتن گورخرماهی در معرض آکریل آمید محققان این دو نتیجه را با یکدیگر مقایسه کردند تا نشان دهند که مصرف مکرر آن ماده شیمیایی که معمولا در غذا‌های سرخ شده یافت می‌شود می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت روان داشته باشد یا خیر.

کاتز می‌گوید کمبود تنوع در مواد غذایی برای سلامتی روان و جسم مضر است. ویلت می‌گوید احتمال علیت معکوس نیز وجود دارد به این معنی که افراد ممکن است رژیم غذایی خود را به دلیل افسردگی یا اضطراب تغییر دهند.

او می‌افزاید: "مطالعه این تغییرات خلقی به طور کلی برخلاف مواردی برای مثال تشحیص سرطان یا حمله قلبی بزرگ دشوار است. مطالعه تازه برای رسیدگی به چنین چالشی طراحی نشده است".