درمان خانگی روزئولا و آنچه باید درباره این بیماری بدانیم

روزئولا نوعی عفونت خفیف است که به طور معمول کودکان کمتر از ۲ سال را مبتلا می سازد. این در حالی است که گاهی اوقات بزرگسالان نیز تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند. میزان شیوع این بیماری آنچنان زیاد است که اغلب کودکان با ورود به مهد کودک به آن مبتلا می شوند. جالب است بدانید دو نوع از نژادهای شایع تبخال می توانند به رزوئولا منجر شوند. این اختلال در روزهای اول با تب و جوش های ریز در بدن همراه است. با این حال برخی کودکان علائم خفیف آن را تجربه می کنند و هیچ نشانه روشنی از این بیماری ندارند. در حالی که دیگران طیف وسیعی از علائم و نشانه های آن را تجربه می کنند. به صورت کلی بیماری روزئولا چندان جدی نیست و به ندرت منجر به عوارض می شود. علائم روزئولا را می توان با درمان خانگی، مصرف مایعات و استراحت کاهش داد.

در ادامه مطلب به بررسی علائم بیماری روزئولا، درمان خانگی روزئولا و راه های پیشگیری از این بیماری خواهیم پرداخت.

منظور از بیماری روزئولا چیست؟

بیماری روزئولا یکی از بیماری های ویروسی است که اغلب کودکان ۲ سال تا ۶ سال را تحت تأثیر قرار می دهد. از این بیماری به نام های اگزانتم سوبیتوم، تب گل سرخ، بیماری ششم و روزئولا اینفانتوم نیز یاد می شود. دوره نهفته این بیماری بین ۵ تا ۱۵ روز است و در این مدت ممکن است نوزاد حتی پیش از بروز بثورات بر روی بدن ناقل باشد و عامل انتقال این بیماری به سایر کودکان شود. از مهم ترین علائم روزئولا در کودکان می توان به چندین روز تب شدید و شروع راش پوستی نوزاد یا کودک بعد از تب اشاره کرد.

دو نوع ویروس مرتبط با یکدیگر به نام های HHV نوع ۶ و نوع ۷ وجود دارند که معمولا باعث ایجاد دانه های قرمز بر روی پوست کودک بعد از تب شده و در نهایت باعث ابتلای کودک به بیماری روزئولا می شوند. باید خاطر نشان ساخت که این ویروس ها به خانواده ویروس معروف هرپس سیمپلکس تعلق دارند. با این حال این ویروس ها همانند HHV به ایجاد تبخال تناسلی و زخم های سرد منجر نمی شوند.

مهم ترین علائم و نشانه های بیماری روزئولا چیست؟

اگر کودک شما در تماس با فردی قرار گیرد که آلوده به ویروس روزئولا باشد، بدون تردید به بیماری روزئولا دچار خواهد شد. با این حال معمولا بروز علائم این بیماری ممکن است بین یک تا دو هفته طول بکشد. هم چنین امکان دارد کودکی به بیماری روزئولا مبتلا شود؛ اما علائم او بسیار خفیف باشد. در ادامه به برخی از علائم بیماری روزئولا اشاره خواهیم کرد:

• تب: در بیشتر موارد بیماری روزئولا به طور ناگهانی با تب بالای ۳۹ درجه بروز می کند که معمولا به نام تب روزئولا شناخته می شود. این بیماری در کودکان با آبریزش بینی، گلودرد، سرفه و تب همراه است.
• غدد لنفاوی متورم: این احتمال وجود دارد که کودک به تورم غدد لنفاوی در گردن همراه با تب بالا دچار شود. این تب می تواند بین ۳ تا ۵ روز طول بکشد.
• بثورات پوستی: پس از کاهش تب، احتمال بروز بثورات پوستی وجود دارد. البته همیشه نیز این گونه نیست. این بثورات به صورت لکه های کوچک صورتی مسطح یا برآمده در قسمت سینه، پشت و معده مشاهده می شوند. هم چنین ممکن است این بثورات بر روی گردن، صورت و بازوها نیز ظاهر شوند. گاهی اوقات نیز این بثورات بر روی صورت و پاها ایجاد می شوند. معمولا این بثورات پوستی با خارش همراه نیستند و باعث ناراحتی کودک نخواهند شد. با این حال امکان دارد چند ساعت تا چند روز ادامه یابند.

دیگر علائم و نشانه های بیماری روزئولا به شرح زیر است:

• کاهش اشتها
• اسهال خفیف
• پلک های متورم
• تحریک پذیری یا کج خلقی در نوزادان یا کودکان

روش های انتقال بیماری روزئولا

به طور معمول بیماری روزئولا از طریق تماس نزدیک با ترشحات تنفسی مانند مخاط یا بزاق از فرد آلوده منتقل می شود. مهم ترین راه های انتقال این بیماری به شرح زیر است:

تماس با اشیا یا سطح آلوده

ویروس روزئولا می تواند از طریق تماس با سطح آلوده یا اشیا آلوده منتقل گردد. به طور مثال، اگر یک فرد آلوده دستگیره در یا اسباب بازی را لمس کند و سپس شخص دیگری با لمس کردن همان وسیله و لمس صورت خود می تواند به این بیماری مبتلا گردد.

تماس مستقیم با فرد آلوده

بیماری روزئولا بسیار مسری است و امکان دارد از راه تماس نزدیک از فردی به فرد دیگر منتقل شود. همانند زمانی که فرد مبتلا در نزدیکی شخص دیگری سرفه یا عطسه می کند یا زمانی که فرد آلوده دست یا صورت شخص دیگری را لمس می کند.

انتقال از طریق جفت

ممکن است ویروس در دوران بارداری از مادر آلوده به جنین منتقل شود. هرچند که احتمال آن بسیار کم است.

شیردهی

امکان دارد بیماری روزئولا از طریق شیردهی توسط مادر آلوده به نوزادش منتقل گردد.

اصلی ترین دلایل ایجاد بیماری روزئولا چیست؟

اگرچه اصلی ترین دلیل ایجاد بیماری روزئولا ویروس هرپس انسانی نوع ۶ است، اما دیگر انواع این ویروس مانند ویروس هرپس انسانی نوع ۷ نیز می تواند به ایجاد بیماری روزئولا منجر شود. برخلاف اغلب یبماری های ویروسی مثل سرماخوردگی معمولی، بیماری روزئولا از طریق تماس با بزاق فرد آلوده یا ترشحات تنفسی او منتقل می شود. بنابراین به خاطر داشته باشید که این بیماری مسری است. به طور مثال کودک سالمی که اجازه استفاده از لیوان خود را به یک کودک مبتلا به بیماری روزئولا می دهد، خود را در تماس با بیماری روزئولا قرار خواهد داد.

همان طور که اشاره کردیم بیماری روزئولا یک بیماری واگیردار است؛ هرچند اگر راش پوستی بروز نکند. این بدان معناست که این بیماری می تواند از یک کودک آلوده که تنها به تب خفیفی دچار است، انتقال یابد. اگر کودک خردسال شما در تماس با کودکی مبتلا به بیماری روزئولا باشد، باید به طور جدی مراقب بروز علائم این بیماری در کودک خود باشید. آبله مرغان و برخی از بیماری های ویروسی شایع در دروان کودکی می توانند سریع منتقل شوند. اما بیماری روزئولا در موارد نادر منجر به بروز شیوع وسیع می شود. در حقیقت بیماری روزئولا می تواند در هر زمان از سال ظاهر گردد.

بیماری روزئولا با چه عوارضی همراه است؟

به طور معمول بیماری ویروسی روزئولا یک بیماری ویروسی است که بدون درمان خانگی خاصی خود به خود رفع می شود. با این وجود در موارد نادر می تواند منجر به بروز عوارض شود. احتمال بروز این عوارض در کودکان با سیستم ایمنی ضعیف بسیار بیشتر است. به صورت کلی مهم ترین عوارض بیماری روزئولا عبارتند از:

تشنج

در برخی موارد کودکان مبتلا به بیماری روزئولا ممکن است به دلیل افزایش ناگهانی دمای بدن دچار تشنج شوند. اگر چنین عارضه ای به وجود آید، کودک برای مدت کوتاهی هوشیاری خود را از دست می دهد و سر، دست ها و پاهای او را به مدت چند ثانیه تکان خواهد داد. هم چنین این احتمال وجود دارد که برای مدت کوتاهی کنترل مثانه یا روده را از دست بدهد. چنانچه کودک شما دچار تشنج شود، بهتر است فورا به پزشک مراجعه کنید. با وجود این که تشنج ناشی از تب شدید می تواند دلهره آور باشد، اما به ندرت می تواند مضر باشد.

عفونت گوش

کودک مبتلا به بیماری روزئولا ممکن است به خاطر تورم غدد لنفاوی گردن که باعث انسداد لوله های استاش می شود، در معرض خطر ابتلا به عفونت گوش قرار گیرد. عفونت گوش در کودکان می تواند باعث تب، درد و مشکل در شنوایی شود.

کم آبی بدن

کودک مبتلا به ویروس روزئولا ممکن است به خاطر تب، مقداری زیادی از آب بدن خود را در نتیجه افزایش ادرار و تعریق زیاد از دست دهد. همین مسئله منجر به کم آبی بدن می شود. از مهم ترین علائم کم آبی می توان به ادرار زرد تیره، احساس سرگیجه یا سبکی سر، خشکی دهان و گلو اشاره کرد.

ذات الریه

در موارد نادر، کودکان مبتلا به بیماری روزئولا امکان دارد به ذات الریه دچار شوند که یک نوع عفونت ریه است. ذات الریه معمولا با سرفه، درد قفسه سینه و مشکل در تنفس همراه است. پنومونی ممکن است خیلی جدی باشد و حتی به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشد.

از چه راه هایی می توان بیماری روزئولا را تشخیص داد؟

به طور معمول بیماری روزئولا ممکن است به سختی تشخیص داده شود. چرا که علائم بیماری روزئولا در ابتدا به بیماری های شایع دوران کودکی شباهت دارد. اگر کودک شما دچار تب شدید شود، اما علائمی از عفونت گوش، گلودرد و سرماخوردگی نداشته باشد، معمولا پزشک منتظر بروز راش خواهد ماند. در حقیقت پزشک به شما خواهد گفت که امکان دارد کودک در خانه به راش پوستی دچار گردد. باید خاطر نشان ساخت که بروز راش ها مهر تأییدی بر بیماری روزئولا خواهند بود. در برخی موارد می توان آزمایش خون یا کشت گلو را به منظور تشخیص آنتی بادی ضد روزئولا انجام داد.

چگونه می توان از بروز بیماری روزئولا پیشگیری کرد؟

اگرچه هیچ واکسن خاصی برای پیشگیری از بروز بیماری روزئولا وجود ندارد. با این حال موارد بسیاری وجود دارد که می تواند به کاهش خطر ابتلا به ویروس روزئولا و جلوگیری از گسترش آن کمک کند:

1. بهداشت تنفسی را رعایت کنید: در زمان سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید و پس از استفاده از دستمال، آن را دور بیندازید. اگر به دستمال کاغذی دسترسی نداشتید، می توانید در آرنج تان سرفه یا عطسه کنید.
2. دست های خود را به طور مرتب بشویید: دست های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید. به ویژه در تماس با ترشحات تنفسی و سطوح آلوده.
3. از تماس نزدیک با افراد آلوده خودداری کنید: اگر یکی از اعضای خانواده شما به بیماری روزئولا مبتلا است، توصیه می شود از تماس نزدیک با او جدا خودداری کنید. به ویژه زمانی که در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری قرار دارید. مانند نوزادان و افرادی که سیستم ایمنی بدن آن ها ضعیف است.
4. از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی خود خودداری کنید: به منظور کاهش خطر انتقال بیماری روزئولا، از اشتراک گذاری وسایل شخصی مانند حوله، فنجان و ظرف با فرد آلوده به روزئولا خودداری کنید.
5. سطح آلوده را به خوبی ضدعفونی کنید: اگر فردی در خانه شما مبتلا به بیماری ویروسی روزئولا است، سطوحی مانند میزها، دستگیره های در و اسباب بازی ها را که بیشتر از سایر قسمت ها لمس می شوند به طور مرتب ضدعفونی کنید تا از انتشار این ویروس جلوگیری نمایید.

نگاهی به راهکارهای درمانی بیماری روزئولا

بهتر است بدانید درمان خانگی و دارویی خاصی برای بیماری روزئولا وجود ندارد. معمولا این بیماری به تدریج کاهش یافته و خود به خود برطرف می شود. با این وجود چند روش پزشکی وجود دارد که می تواند به کنترل علائم بیماری روزئولا و ایجاد آرامش برای فرد مبتلا کمک کند.

• داروهای کاهش دهنده تب: کودکان مبتلا به بیماری روزئولا تب بالایی دارند که این مسئله اغلب ناراحت کننده است. در این شرایط معمولا داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن به منظور کاهش تب کودک و آرام کردن او تجویز می گردد.
• جداسازی: به منظور جلوگیری از انتشار ویروس روزئولا بهتر است کودک مبتلا را از سایر اعضای خانواده، به ویژه کسانی که در معرض خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند (مانند نوزادان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف)، دور نگه دارید.
• کمپرس خنک: با قرار دادن کمپرس خنک بر روی پیشانی یا پوست کودک، می توانید به تسکین گرما و کاهش تب او کمک کنید.

درمان خانگی روزئولا

مهم ترین روش های درمان خانگی روزئولا به شرح زیر است:

1. از یک مرطوب کننده استفاده کنید: استفاده از یک مرطوب کننده خوب و مناسب می تواند به اضافه کردن رطوبت به هوا کمک کند. همین موضوع باعث کاهش احتقان و سایر علائم تنفسی خواهد شد.
2. تشویق به استراحت: اغلب کودکان مبتلا به بیماری روزئولا خسته هستند و هیچ تمایلی به انجام فعالیت ندارند. بهتر است به کودک خود اجازه دهید تا استراحت کند. خواب کافی می تواند به روند بهبودی او کمک کند.
3. مصرف مایعات: کودکان مبتلا به ویروس روزئولا ممکن است به دلیل تب بخش زیادی از آب بدن خود را در نتیجه تعریق و افزایش ادرار از دست بدهند. کودک خود را به مصرف مایعات تشویق کنید تا از بروز دهیدراتاسیون جلوگیری شود. این موضوع مهم است که به کودک خود مایعات زیادی مانند آب، آب گوشت یا آب میوه بدهید تا از کم آبی بدن او جلوگیری کنید.
4. لباس های سبک وزن به کودک بپوشانید: اغلب کودکان مبتلا به بیماری روزئولا از تب شدیدی رنج می برند که باعث احساس گرما و ناراحتی در آن ها می شود. با پوشاندن لباس های سبک به کودک خود می توانید احساس راحتی بیشتری را برای او فراهم کنید.

از دیگر درمان های خانگی روزئولا می توان به هیدراته ماندن، خوردن و نوشیدن پروبیوتیک ها، مصرف ویتامین C و زینک، حمام تسکین دهنده و … اشاره کرد.

منبع : آرگا