اجرای توسعه کشاورزی حفاظتی، تنها راهکار تامین کننده مواد آلی خاک‌های کشاورزی

«ناصر دواتگر» در حاشیه بازدید رسانه‌ها از موسسه تحقیقات خاک و آب کشور در پاسخ به خبرنگار ایران اکونومیست درباره موضوع حاصلخیزی خاک و تغییر کاربری اراضی کشور، افزود: اکنون خاک های کشور از مواد آلی فقیر است و با مشکل جدی بالا بودن آهک گچ و پایین بودن کربن آلی خاک در اراضی کشاورزی در اکثر نقاط کشور به‌جز خاک های حاصلخیز روبه‌رو هستیم.

معاون پژوهش و فناوری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور تصریح‌کرد: با توجه به رشد جمعیت و تغییر شیوه تغذیه مردم، فشار زیادی به خاک وارد می شود که برای کمک به بهبود تولید، در سال‌های اخیر موسسه تحقیقات خاک و آب، «بذرمال محرک‌های رشد» (ترکیبی از ماده فسفر، اسیداوریک و روی، پتاسیم) را ارائه داده که باری کشاورزان به راحتی قابل استفاده و ارزان است.

وی اظهار داشت: استفاده از بذرمال در افزایش تولید گندم اثرگذار است و اکنون در افزایش تولید برنج استان گیلان به طور آزمایشی مورد استفاده قرار گرفته است.

دواتگر با بیان اینکه کربن آلی و مواد آلی حلقه مغفوله خاک کشور است، گفت: اکنون در تامین کربن آلی خاک کشاورزی عقب ماندگی داریم، اما تلاش می‌شود با اجرای یک‌سری اقدامات کمبود کربن آلی خاک کشاورزی جبران شود.

به گفته وی، کربن خاک و مواد آلی خاک در زیست بوم اثرگذار است زیرا می تواند از پدیده ریزگردها ممانعت کرده و با فیلتر کردن از ورود عناصر سنگین خاک به آب‌های زیرزمینی جلوگیری کند.

وی اضافه کرد: موسسه تحقیقات خاک و آب کشور از تکنولوژی و دانش روز دنیا در بحث حفاظت خاک و آب استفاده می کند و در این زمینه پیشگام است؛ درحال حاضر دو برنامه استفاده از کودهای مکمل مثل بذرمال کاری دانش بنیان و کوتینگ در مراکز رشد را داریم که در افزایش تولید اثرگذار باشد.

این مقام مسوول، ترویج و فرهنگ‌سازی را از اقدامات مهم در بحث غنی سازی خاک از مواد آلی برشمرد و افزود: خاک کشور ما خسته است و باید برای غنی سازی خاک با فرهنگ‌سازی و حمایت از کشاورزان اقدام کنیم.

معاون پژوهش و فناوری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور گفت: از مجموع ۱۸.۵ میلیون هکتار خاک کشاورزی، حدود پنج میلیون هکتار خاک درجه یک و ۲ است که به طور عمده مربوط به استان های گیلان، مازندران، گلستان، کردستان، چهارمحال بختیاری و مناطقی که بارش های خوبی دارند، می شود و بقیه خاک های ما درجه سه، چهار و پنج هستند که کشاورزی در آنها با مدیریت انجام می شود.

کاهش عرضه کودهای بی کیفیت داخلی و خارجی در ۹ سال اخیر

دواتگر، درباره کنترل کیفیت کودهای داخلی و خارجی گفت: مطابق گزارش هایی در سال‌های ۹۲ و ۹۳ با مشکل عرضه کودهای بی کیفیت از سوی برخی شرکت ها و برندهای کودی روبه‌رو شدیم که موجب آلودگی خاک از عناصر سنگین می شد و کشاورزان در تولید عملکرد خوبی نداشتند، اما در سال‌های اخیر با ورود موسسه تحقیقات خاک و آب کشاورزی، این موضوع مورد پایش قرار گرفت و با ایجاد دفتر کود این محصولات در بحث تولید داخلی، واردات و عرضه به بازار مورد پایش قرار می گیرند و کود در صورت تاییدیه این موسسه وارد بازار می شود.

وی طولانی بودن پروسه دادگاهی را یکی از مشکلات در ورود کودهای بی کیفیت به بازار دانست و افزود: همکاری سازمان تعزیرات کشوری در جلوگیری از ورود کودهای بی کیفیت به بازار نقش مهمی داشته است اما در نهایت طولانی بودن فرایند قضایی باعث می شود برخی شرکت ها و برندهای متخلف محصولات بی کیفیت خود را به بازار عرضه کنند که باید این مهم تسریع شود.

این مسوول تصریح کرد: از سال ۹۴ تاکنون ورود کودهای بی کیفیت نسبت به دهه های گذشته کاهش چشمگیری داشته است.

تشدید بی رویه تغییرکاربری اراضی کشاورزی در استان های گیلان، گلستان، تهران و البرز

معاون پژوهش و فناوری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور درباره تغییر کاربری اراضی کشاورزی گفت: تبدیل اراضی کشاورزی به باغ ویلا، شهرکهای مسکونی و ویلاسازی به ویژه در استان های شمالی گیلان، گلستان، مازندران البرز و تهران و برخی استان های زاگرسی افزایش چشمگیری داشته است که این مهم امنیت غذایی کشور را تهدید می کند.

وی اظهارداشت: با وجود اینکه اخیرا موسسه تحقیقات خاک و آب کشاورزی استعلام تغییرکاربری اراضی را صادر می کند اما همه فرایند در اختیار این موسسه نیست بلکه دستگاه های زیادی در این زمینه نفوذ دارند اما باید بتوانیم اراضی کشاورزی را برای آینده حفظ کنیم.