آزاداندیشی، آزادی و آزادگی در روح دانشگاه است

به گزارش ایران اکونومیست، به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، آیین معارفه علیرضا رهایی، سرپرست دانشگاه صنعتی امیر کبیر و تجلیل از خدمات حسن قدسی پور، رئیس سابق این دانشگاه امروز با حضور وزیر علوم، برخی از مدیران این وزارت و اعضای هیات علمی و یاوران علمی برگزار شد

دکتر محمد علی زلفی‎‌گل، وزیر علوم در آغاز این مراسم، ضمن قدردانی از دکتر قدسی‌پور رئیس سابق دانشگاه صنعتی امیرکبیر و همکاران وی، اظهار کرد: پس از کرونا تغییر آموزش از مجازی به حضوری، اقدام بزرگی بود که در زمان مدیریت دکتر قدسی‌پور انجام شد. اقدامی که نیازمند یک همت بلند و ایجاد هماهنگی در زمینه بازگشایی خوابگاه‌ها، سلف و حمل و نقل دانشجویان بود.

وی افزود: نادیده گرفتن خدمات گذشتگان دور از ادب، اخلاق و انصاف است. به همین دلیل، من همیشه از وزرای سابق و مدیران همکار آن‌ها تشکر کرده‌ام. برای مثال زحمات مدیران آموزش عالی در ایجاد دوره دکتری قابل تحسین است؛ پیش از پیروزی انقلاب، اصلا دوره‌ای تحت عنوان دکتری در ایران وجود نداشت و بهترین فرزندان این کشور برای ادامه تحصیل به خارج از کشور فرستاده می‌شدند. برخی هرگز به کشور بازنمی‌گشتند و آن گروهی که برمی‌گشتند هم امکانات مناسبی برای کار تحقیقاتی نداشتند.

دکتر زلفی‌گل خاطرنشان کرد: دانشگاه‌های کشور پیش از انقلاب، اغلب کارشناس تربیت می‌کردند و به تدریج دوره‌های دکتری، پسادکتری و دستیار فناوری مطرح شدند؛ شرایط فعلی به همت وزرا و مدیران گذشته آموزش عالی به دست آمده است. و رسیدن به این مرحله آسان نبود و به همین دلیل، ما قدردان عزیزان پیشکسوت در حوزه علمی هستیم.

جایگاه دانشگاه صنعتی امیرکبیر

وزیر علوم تصریح کرد: دانش‌آموختگان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در هر عرصه‌ای که وارد شدند، موفق بودند. به همین دلیل، آرزوی خانواده‌ها پذیرفته شدن فرزندانشان در این دانشگاه است. دانشگاه صنعتی امیرکبیر یکی از سرمایه‌های نمادین کشور ما است. دانش‌آموختگان و استادان این دانشگاه هم‌اکنون در سیستم‌های مدیریتی کشور نقش کلیدی دارند. همچنین برخی مدیران وزارت علوم هم فارغ‌التحصیل این دانشگاه هستند.

وی تاکید کرد: دانشگاه صنعتی امیرکبیر رتبه نخست مبلغ قراردادهای صنعتی در کل کشور را دارد. امیدواریم که ارتباط این دانشگاه با صنایع بیشتر تقویت شود، به طوری که بتواند بخش عمده‌ای از بودجه خود را از طریق قراردادهای صنعتی تامین کند. همچنین از دانشگاه صنعتی امیرکبیر انتظار داریم با حضور استادان موثر خودش، فرهنگی ایجاد کند که صنعت به دانشگاه اعتماد کند. صنعت باید باور کند که مشکلات خودش را می‌تواند از طریق دانشگاه حل کند.

وزیر علوم افزود:پردیس ماهشهر و پردیس بندرعباس دانشگاه صنعتی امیرکبیر از جمله ظرفیت‌های این دانشگاه است. دانشگاه صنعتی امیرکبیر باید مویرگی با صنایع مختلف ارتباط برقرار کند. این دانشگاه همیشه در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی موثر بوده است.

ضرورت تجهیز آزمایشگاههای علمی

دکتر زلفی‌گل یادآور شد: تجهیز آزمایشگاه‌ها بسیار مهم است. برای متال در گذشته ترازوی ۲ رقم اعشار برای کار علمی کفایت می‌کرد؛ اما هم‌اکنون به ترازوی پنج رقم اعشار نیاز است. کار علمی به دستگاه‌های به روز نیاز دارد و داده‌های مورد استفاده در استانداردهای روز دنیا را داشته باشند. دستگاه‌ها باید به بالاترین تکنولوژی‌ها مجهز باشند. نمی‌توان انتظار داشت که دانشگاه‌ها مرزهای دانش را بگشایند؛ اما تجهیزات به روز نداشته باشند. خوشبختانه با مجوزی که برای تجهیزات از مقام معظم رهبری اخذ کرده‌ایم، می‌توانیم گام موثری در این مسیر برداریم. البته من قصد دارم قسمت عمده آن را به استادان جوانی که در ۵سال گذشته جذب دانشگاه شده‌اند، اختصاص دهم. در حال رایزنی برای اخذ مجوز جدیدی هستیم تا بتوانیم تجهیزات را تکمیل کنیم.

وزیر علوم گفت: پیشنهاد من به دکتر رهایی سرپرست دانشگاه امیرکبیر این است که از تجربه دانشگاه تهران برای تجهیز آزمایشگاه‌‎ها استفاده کنند. در قانون بودجه ۱۴۰۲، طرح فاینانس آمده است که بر اساس آن، دانشگاه می‌تواند به حساب دولت و سازمان برنامه و بودجه تجهیزات خریداری کند. روسای دانشگاه‌ها می‌توانند از این ظرفیت به خوبی استفاده کنند. از نمایندگان مجلس تقاضا داریم که این بند در قانون بودجه جدید هم ذکر شود.

درخواست برنامه از روسای دانشگاه‌ها در زمان انتصاب

وی افزود: من برای انتخاب روسای دانشگاه‌ها از افراد درخواست می‌کنم برنامه مفصلی ارائه دهند. این برنامه چهار ساله برای شورای عالی انقلاب فرهنگی هم ارسال می‌شود. یک رئیس دانشگاه باید بداند که در مدیریت چهار ساله خود می‌خواهد به کجا برسد. بر این اساس، هم خود او و هم وزارتخانه می‌تواند عملکرد رئیس را ارزیابی کند.

وزیر علوم گفت: وزارت علوم در این دوره برای اولین بار، نشان سرو را تعریف کرد که بر اساس آن عملکرد روسای دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری از سوی دفتر ارزیابی وزارت علوم بررسی می‌شود و از برترین‌ها تجلیل می شود؛ یکی از معیارهای ما این است که یک رئیس دانشگاه تا چه حد می‌تواند برنامه‌های خود را عملیاتی کند.

زلفی‌گل تصریح کرد: باید در دانشگاه این فرهنگ جا بیفتد که وظیفه استاد، تربیت انسان‌هایی عالم‌تر و عاقل‌تر از خودش است. دانشجویان یک استاد باید از وی قوی‌تر باشند تا کشور پیشرفت کند. دانشگاه صنعتی امیرکبیر هر نسلی را که تربیت کرده و تحویل جامعه می‌دهد، باید نسبت به نسل قبل تواناتر و داناتر باشد. یکی از راه‌های تحقق این امر، تجهیزات است. علم و تکنولوژی لازم و ملزوم‌اند. علم جدید به تکنولوژی نیاز دارد.

قانون پیوند دهنده نظم و آزادی

وزیر علوم در ادامه سخنان خود گفت: لازم است که دوگانه نظم و آزادی را در دانشگاه‌ها در کناار هم داشته باشیم؛ باید بپرسیم که آیا نظم و آزادی قابل جمع هستند؟! اگر قابل جمع هستند، باید در چه قالبی تعریف شوند؟! چه کنیم که هم آزادی محقق شود و هم نظم سیستم حفظ شود؟! یکی از چالش‌‎های امروز آموزش عالی، دوگانه نظم و آزادی است که به درستی برای آن برنامه‌ریزی نکرده‌ایم. پرسشگری در دانشگاه ارزشمند است. آزاداندیشی، آزادی و آزادگی در روح دانشگاه است. به نظر من، بهترین مسیر توجه به قانون است.

وی خاطرنشان کرد: باید به دانشجویان بیاموزیم که همه رفتارهای یک شهروند در قالب قانون و مقررات تعریف می‌شود. باید بپذیریم که برای حفظ نظم، آزادی باید قانونی باشد. خوشبختانه جمهوری اسلامی برای دانشگاه‌ها استقلال قائل است. باید قدر این استقلال را بدانیم و برای حفظ آن، قوانین و مقررات تدوین کنیم. دوگانه‌ای مانند علم بهتر است یا ثروت، امروز دیگر مطرح نیست. چرا که هم علم خوب است و هم ثروت.

ریل گذاری برای رشد علم و فناوری با تدوین ضوابط قانونی

دکتر زلفی‌گل یادآور شد: جامعه با قانون مدیریت می‌شود. توسعه با توصیه محقق نمی‌شود. توسعه نیازمند قوانین و مقررات است. وزارت علوم در ۲ سال گذشته ۴۰ اقدام مهم انجام داده است که به چند نمونه از آن اشاره می‌کنم. برای مثال، افزایش پایه‌های تشویقی اعضای هیئت علمی به ۶۰ پایه، بورسیه رتبه‌های برتر کنکور و المپیادی، مصوبه جذب نخبگان خارج از فراخوان جذب هیئت علمی، جهش علمی بر مبنای عملکرد، پژوهانه برای استادان جدیدالاستخدام (روسای دانشگاه موظف شدند به استادان کارت پژوهانه تخصیص دهند) از اقداماتی که برای آن آیین نامه و شیوه نامه تدوین و عملی شد.

وزیر علوم ادامه داد: از موارد دیگر می توان به تدوین دستورالعمل انتخاب دانشجوی سرآمد، بورسیه ویژه صنعت، حمایت مالی از مجلات بین‌المللی داخلی(امسال مجلات انگلیسی که نمایه بین‌المللی شوند ۵۰۰ میلیون تومان و مجلات فارسی زبان ۳۰۰ میلیون تومان حمایت می‌شوند)، اخذ مجوز صندوق عتف از رئیس جمهور و تصویب اساسنامه آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد.

وی افزود: این صندوق سال ۹۸ در شورا تصویب شده بود؛ اما ابلاغ نشده بود که با پیگیری ما از سوی رئیس جمهور امضا شد. سال ۱۴۰۱، ۴۰ درصد و سال ۱۴۰۲، ۶۰ درصد اعتبار پژوهشی شرکت‌های دولتی در این صندوق واریز می‌‎شود و با صنایع مختلف قرارداد بسته می‌شود. دانشگاه صنعتی امیرکبیر در استفاده از ظرفیت این صندوق یکی از بهترین عملکردها را داشته است.

وزیر علوم تصریح کرد: اخذ مجوز ۵۰۰ امریه پسادکتری از رهبری، اخذ مجوز امریه هیئت علمی برای فارغ‌التحصیلان دکتری، بین‌المللی شدن نمایه مجله های علمی در ۲ سال گذشته (قبلا میانگین سالانه ۲ مجله نمایه بین‌المللی می‌شدند.)، دستورالعمل تالیف کتاب درسی، طرح ترویج ملی کارآفرینی که دانشگاه صنعتی امیرکبیر مبدع آن است، بیمه پژوهش و فناوری، سامانه نان و دانا، طرح منش استادی، تاسیس معاونت فناوری و نوآوری و تاسیس پارک بین‌المللی ایران از دیگر اقدامات وزارت علوم است.

دکتر زلفی‌گل اظهار کرد: تلاش کرده‌ایم فعالیت استادان را تسهیل کنیم. آیین‌نامه پژوهانه جامع در راستای کمک به استادانی طراحی شده است که قصد سفر به خارج از کشور یا دعوت از استادان خارجی را دارند. در برنامه توسعه هفتم هم احکام بسیار خوبی برای وزارت علوم در نظر گرفته شده است.