7 کاربرد سونوگرافی داپلر رنگی در پزشکی

از امواج فراصوت یا همان امواج اولتراسوند برای تشخیص بیماری‌های مختلف و بررسی اندام‌های مختلفی در بدن استفاده می‌گردد. به عنوان مثال سونوگرافی داپلر به بررسی رگ‌های خونی و جریان خون می‌پردازد. کاربرد سونوگرافی داپلر رنگی، پاور داپلر، داپلر طیفی، داپلر دوبلکس و داپلر مداوم که از انواع سونوگرافی داپلر هستند، با یکدیگر متفاوت بوده و هرکدام نیازمند یک بررسی جداگانه هستند. در این مطلب قصد بررسی سونوگرافی رنگی داپلر را داشته و مواردی نظیر کاربردها، روش انجام آن و ... را بررسی خواهیم کرد.

سونوگرافی داپلر رنگی چگونه انجام می‌شود؟

از طریق سونوگرافی داپلر رنگی، معمولاً رگ‌های اصلی موجود در پاها، دست‌ها و گردن بررسی می‌شوند. برای انجام این سونوگرافی فرد بر روی تخت معاینه دراز می‌کشد و سونوگرافیست قسمت مورد ارزیابی را به ژل آغشته کرده، مبدل دستگاه اولتراسوند را بر روی آن قسمت قرار داده و کار خود را آغاز می‌کند.

پروب، امواج فراصوت را به داخل بدن می‌فرستد و این امواج بعد از برخورد با یاخته‌های خونی مجدد وارد مبدل شده و توسط دستگاه پردازش می‌شوند تا تصویری که ما از طریق مانیتور دستگاه سونوگرافی می‌بینیم، پدید آید. سونوگرافیست با دیدن تصاویر، توضیحات لازم و تفسیر تصاویر سونوگرافی را برای پزشک معالج شما می‌نویسد.

دلایل انجام سونوگرافی داپلر رنگی

در صورتی که بیمار دارای علائمی همچون موارد زیر باشد، پزشک سونوگرافی داپلر رنگی را تجویز خواهد کرد:

• خستگی و بی‌حالی بیش از اندازه
• تنگی نفس و داشتن آسم
• داشتن ورم در قسمت ساق یا مچ پا
• افرادی که احتمال می‌رود دچار آسیب به رگ‌های خونی در اثر صدمات فیزیکی شده‌اند.
• بیمارانی که به تازگی درمان‌هایی در رابطه با قلب و عروق خود نظیر جراحی قلب انجام داده‌اند.
• افرادی که به تازگی دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شده باشند، باید یک سونوگرافی داپلر رنگی انجام دهند.
• بیمارانی که سابقه آمبولی داشته و می‌خواهند تحت عمل جراحی قرار بگیرند.

کاربرد سونوگرافی رنگی داپلر

سونوگرافی رنگی داپلر برای تشخیص و بررسی موارد زیر به کار گرفته می‌شود:

• تشخیص وجود لخته‌های خونی
• چک کردن و تشخیص رگ‌های پاره شده
• بررسی عروق مسدود و باریک شده
• ارزیابی میزان خون رسانی در اندام‌هایی که تحت درمانی خاص یا عمل جراحی قرار گرفته‌اند.
• بررسی بیماری آنوریسم (در این بیماری قسمتی از دیواره رگ نازک شده و ورم می‌کند.)
• بررسی گردش خون در اندام‌های شکمی نظیر کلیه، کبد، پانکراس و طحال
• در صورتی که پزشک متوجه صدایی اضافی یا غیر طبیعی در ضربان قلب فردی شود، این سونوگرافی را تجویز خواهد کرد.

در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه می‌توان به نتایج سونوگرافی اطمینان کرد؟ می‌توان این گونه پاسخ داد که احتمال خطا در این تصویر برداری‌ها بسیار پایین و نزدیک به صفر است. البته در صورتی که دستگاه‌های سونوگرافی باکیفیت بالا، مطمئن و قابل اطمینان باشند.

کاربرد سونوگرافی رنگی داپلر در بارداری

سونوگرافی داپلر در دوران بارداری برای بررسی مواردی همچون سابقه سقط جنین، علت پایین بودن سرعت رشد جنین، پایین یا بالا بودن شاخص توده بدنی مادر، علل بارداری خارج از رحم، بالا یا پایین بودن بیش از حد فشار خون مادر، بررسی سیستم قلب و عروق جنین و ... کاربرد دارد. همچنین سونوگرافی رنگی داپلر هنگام بارداری در دو نوع قابل انجام است:

۱. سونوگرافی کالر داپلر شریان رحمی

این سونوگرافی برای زنان بارداری که احتمال ابتلا به بیماری پره اکلامپسی یا همان مسمومیت بارداری در آن‌ها بالاست، تجویز می‌شود. این بیماری باعث بالا رفتن غیرعادی فشار خون مادر شده و می‌تواند باعث تشنج و در نتیجه مرگ او شود. آسیب‌هایی را نیز به جنین وارد می‌کند.

۲. سونوگرافی داپلر رنگی شریان ناف

این سونوگرافی به منظور بررسی خون رسانی کافی از طریق بند ناف به اندام‌های مختلف جنین که مهم‌ترین آن‌ها قلب و مغز است، انجام می‌شود. زمانی که جنین به کندی رشد می‌کند یا مادر دو قلو باردار است، این سونوگرافی توسط پزشک تجویز می‌شود تا موارد بالا مورد ارزیابی قرار بگیرد.

عوارض سونوگرافی داپلر رنگی

در پاسخ به این پرسش که آیا سونوگرافی برای بدن ضرر دارد باید بگوییم که، همۀ سونوگرافی‌ها از جمله سونوگرافی داپلر رنگی، هیچ عوارضی نداشته و از روش‌های تشخیصی ایمن و غیر تهاجمی به حساب می‌آیند. حتی سونوگرافی‌ها اغلب بدون تزریق انجام شده و دردی را برای فرد ایجاد نمی‌کنند.

مزایای سونوگرافی داپلر

۱. اولین مزیت مهم سونوگرافی داپلر رنگی این است که تصویری رنگی و واضح را با کوچک‌ترین جزئیات در اختیار پزشک قرار می‌دهد تا تشخیص بیماری برای وی راحت‌تر شده و همچنین دقیق‌تر انجام شود.

۲. تشخیص بیماری‌های مرتبط با قلب و عروق به لطف این سونوگرافی سریع‌تر انجام می‌شود که خود یک کمک بزرگ برای بهبود بیماری است.

۳. سونوگرافی داپلر رنگی در بارداری بسیار کمک کننده است، زیرا با کمک آن می‌توان انواع نواقص قلبی و عروقی مادرزادی جنین را تشخیص داد.

آمادگی لازم برای سونوگرافی داپلر رنگی

معمولاً سونوگرافی‌ها از جمله سونوگرافی داپلر رنگی نیاز به آمادگی خاصی برای انجام ندارند. در مواردی خاص پزشک ممکن است برای انجام سونوگرافی‌ها توصیه‌هایی مانند رعایت یک رژیم مخصوص غذایی یا منع استفاده از دارویی را به فرد گوشزد کند. اما به طور کلی اگر پزشک برای شخصی سونوگرافی داپلر رنگی تجویز کرد، بهتر است برای انجام دقیق‌تر و بهتر آن، از لباس‌های گشاد در روز انجام سونوگرافی استفاده کند. البته که معمولاً مراکز سونوگرافی برای انجام این سونوگرافی گان‌های مخصوصی را در اختیار بیمار قرار می‌دهند.

کلام پایانی

کاربرد سونوگرافی داپلر رنگی در دنیای پزشکی بسیار گسترده و مهم است. تا قبل از روی کار آمدن این نوع از سونوگرافی پیدا کردن عروقی که در بدن دچار عارضه شده اند، بدون عمل جراحی باز ممکن نبود. همین موضوع این مسئله را بسیار پیچیده کرده بود. اما در حال حاضر تشخیص انواعی از بیماری‌ها به راحتی انجام می‌شود.
ایده گستر قدرت، تجهیزات مرتبط با انواع سونوگرافی‌های تشخیصی و درمانی را با بهترین کیفیت و مدرن‌ترین تجهیزات به بازار عرضه می‌کند، تا تشخیص بیماری‌ها به درستی و راحتی امکان پذیر باشد. با استفاده از دستگاه‌های سونوگرافی هندهلد این شرکت، پزشک می‌تواند با سرعت و دقت بالاتری، نسبت به تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها اقدام کند.