دوش آب گرم یا آب سرد؟ کدام برای بدن مفیدتر است؟

چند وقت پیش خبری منتشر شد که اعلام کرده بود دلیل آواز خواندن زیر دوش آب کشف شده است! بر اساس این خبر وقتی حمام می‌رویم خودمان هستیم و خودمان و این احساس امنیت کم‌کم یخ ما را می‌شکند، استرس‌ها را دور می‌کند و درنهایت به ترشح بیشتر هورمون دوپامین می‌انجامد.

هورمونی که می‌تواند باعث احساس راحتی و خوشحالی ما شود. همین می‌شود که ما می‌زنیم زیر آواز؛ بدون اینکه بدانیم با این کار به سلامت روان‌مان کمک می‌کنیم.

اما جالب است بدانید آواز خواندن زیر دوش تنها خاصیت حمام رفتن نیست. این عملیات بهداشتی علاوه بر مزایای میکروب‌کشی و خوش‌بوسازی خواص دیگری هم دارد و می‌تواند روی خیلی از مسائلی که شاید تا دیروز فکرشان را هم نمی‌کردیم تأثیر بگذارد. آوازخوانی در حمام بهانه‌ای شد که سراغ خواص حمام رفتن برویم و ببینیم این دوش گرفتن‌های روزانه دقیقاً چه کار‌هایی برای ما انجام می‌دهد. نتیجه این شد که همه‌چیز به دمای آب بستگی دارد و اینکه دوش آب گرم را ترجیح بدهید یا آب سرد. اطلاعات صفحه بعد مزایای هرکدام از این دو روش را نشان می‌دهند و به شما کمک می‌کنند سبکی را انتخاب کنید که برای‌تان مفیدتر و مناسب‌تر است.

سرد باز‌ها

طرفداران دوش آب سرد دلایل زیادی می‌آورند که ثابت کنند استفاده از دمای پایین آب برای بدن ما بهتر است. اولین فرضیه آن‌ها سازگاری این روش با طبیعت همه ما انسان‌هاست. ما درگذشته‌های دور آب گرمی در دسترس نداشتیم. منبع آبی‌مان دریا، رودخانه یا نهایتاً چشمه بود. به همین خاطر هم مجبور بودیم خودمان را با آب سرد بشوییم پس احتمالا سازگاری ما با این روش بیشتر است. در کنار این فرضیه که هنوز رد یا تأیید نشده، دلایل دیگری هم برای استفاده از آب سرد دیده می‌شود که بد نیست با آن‌ها آشنا شوید:

کمک به سیستم ایمنی بدن

دوره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم بیشترین استرس و فشار روانی را بر ما تحمیل می‌کند، اما بدن‌مان را به چالش نمی‌کشد. در حالی‌که بدن ما نیاز دارد در شرایط سخت قرار بگیرد و خودش را قوی‌تر کند. حمام کردن با آب سرد امکان این چالش را فراهم می‌کند. هنگامی که زیر آب سرد می‌روید، بدن با یک عالمه استرس روبه‌رو می‌شود و او را مجبور به مقابله و جنگیدن می‌کند که هر جور شده خودش را گرم نگه دارد و آسیب نبیند.

این استرس در نهایت باعث می‌شود سیستم ایمنی ما عملکرد قوی‌تری از خودش نشان دهد و در مقابل بیماری‌ها و ضعف‌ها به‌راحتی در هم نشکند. در تمام مدتی که زیر دوش آب سرد هستید بدن تلاش می‌کند گرم بماند و این تلاش باعث قوی شدن شما خواهد شد.

بیشتر بخوانید: دوش گرفتن اول صبح یا آخر شب؟ مساله این است!

تحمل موقعیت‌های سخت

جالب است بدانید سالانه تعدادی از افراد بر اثر تغییرات ناگهانی دمای بدن از بین می‌روند و دچار شوک و سکته می‌شوند. این حالت به‌خصوص در مورد شناگر‌هایی که داخل آب‌های سرد شنا می‌کنند بیشتر دیده شده است. استفاده از دوش آب سرد مقاومت بدن را در مقابل شوک‌های ناگهانی و سکته‌های ناشی از آن بالا می‌برد. اگر بگوییم دوش آب سرد در واقع، یک‌جور‌هایی شبیه وزنه‌برداری است، اشتباه نکرده‌ایم.

وزنه‌بردار‌ها تمام مدت سعی می‌کنند از خودشان کار بکشند تا موقعی که به قدرت برسند و بتوانند در مقابل سختی‌ها و وزنه‌ها مقاومت کنند. دوش آب سرد هم‌چنین خاصیتی دارد! جالب است بدانید هیو جکمن بازیگر فیلم مردان ایکس قبل از بازی در این فیلم و برای رسیدن به قدرت بدنی بالاتر از تکنیک دوش آب سرد استفاده کرده است.

افزایش سطح هوشیاری

اگر بیشتر اوقات خسته هستید و می‌دانید مشکل از کمبود آهن نیست و از تنبلی است، بد نیست دوش آب سرد را به‌عنوان روشی که هوشیاری شما را ظرف چند ثانیه بالا می‌برد، استفاده کنید. بسیاری از آدم‌های موفق صبح‌های‌شان را با دوش آب سرد شروع می‌کنند که سطح هوشیاری ذهن‌شان را بالا ببرند. این روش علاوه بر اینکه باعث جمع شدن حواس شما می‌شود از نظر فکری به بالا رفتن قدرت ذهنی‌تان نیز می‌انجامد.

خیلی از ورزشکاران حرفه‌ای برای اینکه بتوانند تمرکز بیشتری داشته باشند و در حین مسابقات بهترین واکنش‌ها را از خودشان نشان دهند، بدن‌شان را به آب سرد عادت می‌دهند.

یک چربی سوز عجیب!

شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید دوش آب سرد می‌تواند به‌عنوان یک چربی سوز سالم مورداستفاده قرار بگیرد! خودتان را حسابی آماده شنیدن کنید، چون دلیل این مسئله بسیار عجیب است. واقعیت این است که بدن انسان دو نوع بافت چربی دارد: چربی سفید و چربی قهوه‌ای. چربی سفید حاصل تمام کالری‌هایی است که می‌خوریم و نمی‌سوزانیم. این نوع از چربی اغلب دور کمر، باسن، ران‌ها و گردن تجمع می‌کند.

اما نوع دیگر چربی، یعنی همان چربی قهوه‌ای بافتی بسیار مفید است که وظیفه گرم نگه‌داشتن ما را بر عهده دارد. بر اساس تحقیقاتی که در مرکز دیابت ژوزلین و مدرسه پزشکی هاروارد انجام شده، مشخص شد کارکرد چربی قهوه‌ای در مقابل سرما فعال می‌شود و افرادی که خودشان را به آب سرد عادت می‌دهند با استفاده از این روش می‌توانند سالانه چیزی در حدود ۴ کیلوگرم وزن کم کنند!

درمان افسردگی!

بر اساس تحقیقات انجام شده در حوزه سلامت روان، مشخص شده که استفاده از آب نسبتاً خنک برای شست‌وشوی بدن به مدت دو الی سه دقیقه در روز می‌تواند به کسانی که دچار افسردگی هستند کمک کند و حتی نوعی روش درمانی به‌حساب بیاید. البته از این روش بدون مشورت با پزشک اعصاب‌تان استفاده نکنید.

گرم باز‌ها

استفاده از آب گرم برای حمام کردن هم مزایای خودش را دارد که امکان یک انتخاب درست را برای شما فراهم می‌کند:

درمان سرماخوردگی

یکی از بهترین بهبوددهنده‌های علائم سرماخوردگی حمام کردن با آب گرم است. آب گرم می‌تواند شبیه یک دکونژستانت طبیعی عمل کند. وقتی سرما می‌خورید زیر آب گرم بایستید تا مجرای تنفسی‌تان مرطوب شده و سینوس‌تان پاک‌سازی شود. همچنین کسانی که دچار تب خفیف شده‌اند و می‌خواهند هرچه سریع‌تر دمای بدن‌شان به دمای عادی برگردد، می‌توانند از دوش آب گرم بهره ببرند. فقط باید به خاطر داشته باشید موقع بیرون آمدن از حمام باید تا حد امکان بدن‌تان را گرم نگه‌دارید و نوشیدنی‌های گرم را فراموش نکنید.

افزایش قد در حمام!

جالب است بدانید حمام کردن با آب گرم هورمون‌های رشد بدن را فعال می‌کند. به همین خاطر پزشکان توصیه می‌کنند چنانچه کودکان سرعت رشد پایینی دارند استفاده از حمام آب گرم می‌تواند سرعت رشد آن‌ها را بالا ببرد.

هورمون رشد همچنین به ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. برای همین هم وقتی قسمتی از بدن‌تان آسیب می‌بیند یا زخم می‌شود می‌توانید از دوش آب گرم به‌عنوان تسریع‌کننده روند بهبودی استفاده کنید. کارکرد سوم هورمون رشد این است که باعث سوزانده شدن سلول‌های چربی می‌شود. البته این میزان در بزرگ‌سالان خیلی زیاد نیست.

عاشق می‌شوید!

اکسی توسین یکی از هورمون‌های مربوط به ایجاد عشق است که می‌تواند باعث ایجاد خوشحالی و آرامش شود. تحقیقات نشان داده‌اند دوش گرفتن با آب گرم منجر به بالا رفتن سطح ترشح این هورمون می‌شود و به همین خاطر می‌تواند به آرامش ذهن و بدن منجر شود. به همین خاطر دوش آب گرم بعد از یک روز کاری سخت و پرمشغله توصیه می‌شود. با این روش می‌توانید کلک استرس را بکنید و خوابی آرام و شیرین داشته باشید.

دفع‌کننده سموم

حتماً می‌دانید که عرق کردن یکی از راه‌های رفع سموم بدن است. موقعی که دوش آب گرم می‌گیرید، بدن‌تان بیشتر از قبل عرق می‌کند و منافذ پوست‌تان هم باز می‌شوند. هر دوی این اتفاقات باعث دفع سموم از سطح پوست می‌شوند که درنهایت پوستی تمیز و بدنی پاکیزه را به شما هدیه خواهد داد. همچنین قدرت از بین بردن باکتری‌ها توسط آب گرم بیشتر از آب سرد است.

هشدار‌های مهم

یادتان باشد بهترینِ کارها، میانه‌روی است! می‌خواهیم بگوییم حالا که خواص دوش آب سرد و گرم را می‌دانید و می‌خواهید دست به انتخاب بزنید بهتر است مراقب باشید که دچار افراط‌وتفریط نشوید. مثلاً یکی از اشتباهات این است که استفاده از آب گرم و سرد را در یک‌بار حمام کردن امتحان کنید.

این حالت می‌تواند به شوک شدید منجر شود. اگر دوست دارید از مزایای هر دو روش بهره ببرید، می‌توانید صبح‌ها که نیاز به هوشیاری دارید دوش آب سرد بگیرید و شب‌ها از آب گرم استفاده کنید تا راحت‌تر بخوابید.

بدن‌تان را آرام‌آرام به آب سرد عادت دهید و از شوک وارد کردن ناگهانی به خودتان بپرهیزید. خانم‌های باردار بهتر است از این روش‌ها استفاده نکنند و با پزشک‌شان مشورت کنند. آب گرم، آب جوش نیست؛ مراقب باشید! به‌خصوص آقایان باید بدانند که حرارت بالای آب می‌تواند به قدرت باروری آن‌ها صدمه بزند.