اثر درمانی روغن درخت چای در از بین بردن انگل دمودکس مایت

روغن درخت چای (Tea Tree Oil; TTO) و ماده تشکیل‌دهنده آن ترپینن- ۴ -ال (T4O) در تعدیل مشکلات مرتبط با انگل‌های دمودکس (Demodex mites) مؤثر هستند.

اثرات احتمالی استفاده از TTO:

• کاهش تعداد انگل‌ها،
• تسکین علائم مربوطه،
• و تعدیل سیستم ایمنی به ویژه پاسخ التهابی است.

دمودکس (انگل مایت)

واژه دمودکس از واژه یونانی demos (چربی) و دکس (کرم) مشتق شده‌است.

دو گونه دمودکس در انسان وجود دارد:

• دمودکس فولیکولورم
• دمودکس برویس.

این دو انگل بدون علامت در واحدهای پیلوسباسه انسان زندگی می‌کنند و منابع مورد نیاز پوست و مو مانند سبوم، ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای آمینه را غارت می‌کنند. به دلیل علاقه زیاد دمودکس‌ها به چربی و تغذیه از آن، تمایل به حضور در قسمت‌های چرب پوست (فولیکول‌های مو، غدد چربی، پلک، گونه، پیشانی و روی بینی) را دارند.

ویژگی‌های دموکس

• دمودکس فولیکولورم حدود ۰٫۳ تا ۰٫۴ میلیمتر طول دارند،
• و معمولاً در فولیکول‌های مو قرار دارند،
• در مقابل، دمودکس برویس، مایت کوچکی است،
• و به طور معمول در غدد سباسه (غدد چربی) و میبومین (غده‌های واقع شده در پلک‌ها) یافت می‌شود.

تکثیر انگل مایت

انگل دمودکس اندکی پس از تولد و از طریق تغذیه با شیر مادر و وجود این انگل‌ها روی نوک پستان، ایجاد می‌شوند. از آنجا که منابع غذایی آنها با تکثر غدد سباسه در دوران بلوغ فراوان‌تر می‌شود، تعداد آنها افزایش می‌یابد.

این انگل‌ها از طریق تماس پوستی به سادگی منتقل می‌شوند.

تراکم انگل‌ها معمولاً در پوست سالم کم است با این حال نیاز به درمان وجود دارد. زمانی که تراکم انگل‌ها به آستانه معینی برسد (در افراد مسن یا افراد دارای نقض ایمنی) دمودیکوزیس ایجاد و مشکلاتی چون:

• خارش،
• سوزش،
• ریزش مو،
• آکنه،
• چین و چروک، التهاب و … را در پی خواهد داشت.

اثر درمانی روغن درخت چای

بر طبق پژوهش‌های انجام شده، روش‌های درمانی پزشکی دمودیکوزیس به ویژه داروهای خوراکی، با عوارض جانبی متوسط تا شدید همراه هستند و به طور مشخص میتوانند مضر باشند که خصوصاً در بیماران مبتلا به اختلال کبدی و کلیوی این امر بیشتر است.

بر این اساس، روغن درخت چای که یک اسنشال اویل (اسانس روغنی) است که از فرآیند تقطیر با بخار از برگ‌ها و شاخه‌های انتهایی یک گیاه بومی استرالیا (Melaleuca alternifolia) استخراج می‌شود و به دلیل فواید مشاهده شده آن برای پوست، سال‌ها مورد استفاده بومیان استرالیا بوده است، مورد توجه قرار گرفت.

TTO از ۱۴ مونوپرین ساخته شده که بیشترین فراوانی مربوط به ترپینن- ۴ -ال است. TTO به دلیل اثرات ضد قارچی، ضد باکتریایی، ضد ویروسی، ضد التهابی، بهبود زخم و تعدیل کننده سیستم ایمنی (ضد سرطانی) نتایج مطلوبی را در مدیریت دمودیکوزیس انسانی نشان می‌دهد.

اثر ضد دمودیکوزیس TTO هنوز به طور کامل مشخص نشده است اما TTO میتواند ساختارهای غشایی مختلفی چون باکتری‌ها، قارچ‌ها، تکیاخته‌ها و ویروس‌های پوشش‌دار را به دلیل خواص چربی‌دوستی خود مختل کند.

اما سوالی که پیش می‌آید این است که ساختار TTO چه بلایی بر سر انگل‌ها می‌آورد؟

خصوصیات فیزیکی-شیمیایی روغن درخت چای شامل:

• ترکیبات هیدروکربنی آبدوست با چربیدوستی کافی است که به روغن اجازه می‌دهد تا به غشاهای بیولوژیکی (یک غشای محصور کننده که به عنوان یک سد عمل می‌کند) تقسیم و یک بسط دو لایه ایجاد کند.

بنابراین مواد تشکیل دهنده TTO به راحتی سرتاسر لایه‌های لیپیدی آبگریز غشای سلولی میکروب گسترش می‌یابند و باعث اختلال در یکپارچگی و عملکرد، افزایش سیالیت، از دست دادن نفوذپذیری و مهار آنزیم‌های غشایی می‌شوند و در نهایت سلول آنزیم‌های ترمیم کننده را از دست می‌دهد و مرگ سلول میکروب رخ می‌دهد. خواص میکروبکشی مونوترپن‌های فعال را میتوان عمدتاً به اختلال در عملکرد مانعی غشای سلول میکروب نسبت داد. بنابراین سلول میکروب قادر به انتقال املاح و تنظیم متابولیسم نخواهند بود.