طرح ایران برای شکستن انحصار دلار

آقای محمد رضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در جمع فعالان اقتصادی روسیه با تاکید بر ضرورت توسعه همکاری های بانکی میان ایران و روسیه و استفاده از ظرفیت های نهادهای منطقه ای و ارزهای محلی برای دوری جستن از تحریم های ظالمانه و سلطه دلار بر مبادلات مالی بین المللی، خواستار تشکیل نهادی مشابه نهاد مالی "FATF" میان کشورهای عضو بریکس شد و بر آمادگی ایران برای در اختیار قرار داد امکانات فنی برای عضویت روسیه در اتحادیه پایاپای اسیایی تاکید کرد.

در حالی که ماجرای عضویت در FATF این روزها به مناظره های داغ انتخاباتی ایران تبدیل شده اما واقعیت امر این است که آنهایی که با ساختار سیستم مالی ایران آشنایی دارند به خوبی می دانند چند سالی است ایران در حال پیاده کردم سیستم خود برای مبارزه با پولشویی و قاچاق و تامین تروریسم می باشد که حتی از FATF هم شدید تر می باشد و چه بسا حتی برخی معترض می باشند که این سیستم مالی داد و ستد های مالی آنها را دچار اختلال کرده و به عنوان مثال در سیستم FATF اگر فردی بخواهد مبلغ ده هزار دلار جابه جا کند باید به بانک توضیح دهد اما در ایران همین مبلغ حدود صد ملیون تومان است، یعنی حدود هزار و پانصد دلار.

برخی هم سوال می کنند پس چرا ایران رسما همه شرایط عضویت در FATF را رسما نمی پذیرد.

می توان گفت اصلی ترین دلیل اش تحریم های ایالات متحده آمریکا بر علیه ایران است، اگر ایران این معاهده را بپذیرد همه سامانه های بانکی اش برای FATF باز می شود و آنوقت آمریکایی ها بسیار راحت می توانند روزنه های دور زدن تحریم ها را پیدا کنند و آن را ببندند.

حال امروزه این ماجرا مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته و همه دلواپس هستند که روزی روزگاری آمریکا همان بلایی را که سر ایران و روسیه و کره شمالی و ونزولا و... آورد بر سر آنها بیاورد و به این دلیل بسیاری از کشورها، از جمله کشورهای منطقه حاضر نشده اند بپذیرند مقررات FATF را کامل بپذیرند و دنبال راه و چاره ای دیگر برای این امر هستند.

همین است که می توان گفت پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران در این زمینه مورد قبول بسیاری از کشورهای جهان می باشد.

در این راستا فرزین که به منظور توسعه مناسبات پولی و بانکی میان ایران و روسیه به سن پترزبورگ سفرکرده است صبح امروز در کنکره مالی روسیه که با حضور خانم نابیولینا رییس بانک مرکزی روسیه و جمعی از فعالان اقتصادی این کشور برگزار شد؛ افزود: هم اکنون تمامی مقررات مرتبط با پولشویی مطابق با قوانین بین المللی در ایران رعایت می شود و ایجاد نهادی مشابه "FATF" در میان کشورهای عضو بریکس فرصت بسیار خوبی برای توسعه همکاری های بانکی میان کشورهای عضو است.

البته یکی دیگر از موانع تعاملات بین کشورها امروزه سوء استفاده ایالات متحده از دلار به عنوان ابزار تروریسم اقتصادی بر علیه دیگر کشورها است و سالها است بسیاری از کشورها به دنبال پیدا کردن راه و چاره ای برای خلاص شدن از دلار می باشند.

بحث اینکه یکی از کشورهای بریکس ارز خود را به عنوان ارز واحد معرفی کند با چند بن بست مواجه شد و چین در این باره دلواپس بود اگر مثلا یوان چین به عنوان ارز جایگزین دلار مطرح شود چند هزار ملیارد دلار پول هایش در آمریکا سوخت شود.

در اجلاس اخیر بریکس هم بحث ایجاد پول واحد مطرح شد و در این راستا پیشنهاد شد پولی واحد با پشتوانه طلا معرفی شود تا همه اعضای بریکس و دیگر کشورهای جهان از آن استفاده کنند.

پیشنهاد مبنی بر این بود که هنگ کنگ مرکز این مبادلات مالی وبانکی باشد اما به دلیل واهمه چین به از دست دادن سرمایه هایش در آمرکیا و غرب این ماجرا مسکوت ماند.

رئیس کل بانک مرکزی ایران همچنین گفت: اراده رهبران سیاسی ایران و روسیه برای استفاده از ارز های محلی در مبادلات تجاری جدی است و اگر بتوانیم در مبادلات بین روسیه، ایران، چین و سایر کشورها از روبل، یوآن، درهم و ریال استفاده کنیم، مانع بزرگی در تجارت دو کشور برداشته خواهد شد و منجر به تقویت ارتباط دو کشور می شود و سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی دو کشور می توانند اشتراکات بیشتری با هم داشته باشند.

اما وی به خوبی می داند که تبادلات مالی بین کشورها باید بر یک پایه استوار و ثابت انجام شود و به همین دلیل پیشنهاد داده که ایران میزبان سامانه تبادلات ارزی اعضای بریکسی باشد.

وی افزود: اتحادیه پایاپای آسیایی (ACU) فرصت بسیار خوبی برای حذف دلار از معاملات میان کشورهای عضو است که هم اکنون کشورهای مثل "هند" و "پاکستان" هم عضو این اتحادیه هستند اخیرا نیز "بلاروس" تقاضای عضویت در این اتحادیه را مطرح کرده است و از روسیه نیز دعوت می کنیم که به اتحادیه بپیوندد.

بحث فرزین این نیست که ریال ایران به عنوان ارز مشترک کشورها مطرح شود بلکه پیشنهاد این است که سامانه الکترونیک تبادلات مالی در ایران قرار بگیرد.

در این راستا می توان گفت ایران یکی از پیشرفته ترین کشورها در زمینه ایجاد سامانه های الکترونیکی مالی امن است و در این زمینه حرف زیادی برای گفتن دارد و عملا به خوبی می تواند نقش بروکسل در زمینه کنترل سامانه سویفت را بازی کند.

البته ظاهرا آقای مخبر هم در اجلاس شانگهای این موضوع را با برخی رهبران کشورهای دیگر مطرح کرده و به نظر می رسد اعضای گروه شانگهای نیز تمایل دارند در صورت راه افتادن این ارز مشترک از آن استفاده کنند.

عملا در صورتی که دیگر اعضای بریکس این پیشنهاد ایران را بپذیرند می توان گفت عملا بزرگترین سنگ در مقابل اعضای بریکس برای ایجاد ارز مشترک و تعامل با آن برداشته شده است.