آر تی ام اس چیست؟ درمان افسردگی با rTMS چطور انجام می شود؟

دستگاه آر تی ام اس (rTMS) نوعی دستگاه برای تحریک مغناطیسی مغز است که با تغییر مکانیسم مغز باعث بهبود و درمان اختلالات روانی مغز می‌شود. آر تی ام اس دستگاه پیشرفته و جدیدی است که با بالا بردن میزان دوپامین می‌تواند بیماری‌های اعصاب و روان مانند افسردگی را درمان کند. در ادامه این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با دستگاه آر تی ام اس، کاربرد و شیوه درمان آن برای افسردگی بیشتر آشنا شوید. اگر علائم افسردگی باعث آزارتان شده بهتر است در این باره با یک روانپزشک یا روانشناس مشورت نمایید. شما می‌توانید از خدمات نوبت‌دهی و ویزیت آنلاین دکترتو برای مشورت با بهترین پزشکان استفاده کنید.

آر تی ام اس چیست؟

آر تی ام اس (Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از میدان مغناطیسی برای تحریک قشر مغز استفاده می‌کند. این تکنیک برای درمان برخی اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و وسواس فکری-عملی کاربرد دارد.

در این روش، دستگاهی که آهن‌ربای قوی دارد، روی سر بیمار قرار داده می‌شود و با انتشار میدان‌ مغناطیسی متناوب، باعث تحریک ناحیه‌های خاصی از قشر مغز می‌شود. این تحریک باعث تغییرات فعالیت عصبی در آن مناطق شده و در نتیجه، کاهش علائم برخی اختلالات روانی را به همراه دارد.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

کاربرد آر تی ام اس

از کاربردهای آر تی ام اس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درمان اختلالات روانی:

1. درمان افسردگی بدون دارو
2. درمان اضطراب
3. درمان بیماری دوقطبی

• درمان اختلالات روانی مزمن

1. بهبود عملکرد شناختی
2. افزایش توجه و تمرکز
3. بهبود حافظه
4. بهبود عملکردهای اجرایی

• درمان اختلالات نورولوژیک

1. کاهش درد در سردردهای میگرنی
2. بهبود عملکرد در اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون
3. کاهش علائم اختلالات اعصاب محیطی

• کاربردهای تحقیقاتی

1. بررسی فعالیت مغزی و مکانیسم‌های عصبی
2. ارزیابی عملکردهای شناختی و حرکتی
3. مطالعه پلاستیسیتی مغزی

RTMS به‌طور غیرتهاجمی با ایجاد تحریک مغناطیسی در مناطق مشخص مغز، موجب تغییر در فعالیت مغزی و بهبود عملکرد می‌شود. این روش درمانی در طیف گسترده‌ای از اختلالات روانی، عصبی و شناختی مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین در مطالعات تحقیقاتی نیز کاربرد دارد.

شیوه اثر rTMS در درمان افسردگی

در درمان افسردگی با RTMS، معمولا ناحیه قشر پیش پیشانی چپ هدف قرار می‌گیرد. این ناحیه نقش مهمی در تنظیم خلق و خو و پردازش احساسات دارد. این دستگاه با تحریک و افزایش فعالیت عصبی در ناحیه قشر پیش پیشانی چپ می‌شود. این تغییر در فعالیت عصبی می‌تواند به بهبود خلق و کاهش علائم افسردگی منجر شود.

افزایش رهایش نوروترانسمیترها و تقویت اتصالات سیناپسی در مناطق مغزی مرتبط با خلق و خو با تغییرات عصبی-شیمیایی نقش مهمی در بهبود افسردگی ایفا می‌کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که RTMS می‌تواند به فعال‌سازی مجدد نواحی خاموش در مغز افراد افسرده کمک کند و به این ترتیب بر بهبود خلق و رفتار تاثیر بگذارد.

درمان با آر تی ام اس برای چه افرادی مناسب است؟

افراد با شرایط زیر گزینه‌های مناسبی برای درمان با آر تی ام اس هستند:

• بیماران مبتلا به اختلالات روانی

1. بیماران مبتلا به افسردگی اساسی که به درمان‌های دارویی معمول پاسخ نمی‌دهند.
2. بیماران مبتلا به حملات اضطرابی که به درمان‌های دارویی و روان‌درمانی پاسخ نمی‌دهند.
3. بیماران مبتلا به اختلالات دوقطبی که نیاز به درمان مکمل دارند.
4. بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که دچار اختلالات شناختی هستند. (جدیدترین درمان اسکیزوفرنی)

• بیماران با اختلالات نورولوژیک

1. بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی مزمن
2. افراد با بیماری پارکینسون که دچار اختلالات حرکتی هستند.
3. اختلالات اعصاب محیطی همراه با درد مزمن

• افراد با اختلالات شناختی

1. بیماران مبتلا به اختلالات توجه و تمرکز
2. افراد مبتلا به اختلالات حافظه
3. مبتلایان اختلالات عملکردهای اجرایی

آر تی ام اس به‌عنوان روش درمانی جایگزین یا مکمل برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند. این روش با کاهش علائم و بهبود عملکردهای شناختی و حرکتی، کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد. افراد مسن و آن‌هایی که به دلایل پزشکی مانند بیماری‌های قلبی یا کبدی، نمی‌توانند داروهای ضد‌افسردگی مصرف کنند یا در گذشته در اثر مصرف داروهای ضدافسردگی دچار عوارض جانبی شدند هم کاندیدای مناسبی برای درمان با این دستگاه نیستند.

متن انگلیسی:
There is some evidence for the use of rTMS in schizophrenia, but less than that for depression. rTMS has further been investigated for use in a range of other disorders such as post-traumatic stress disorder, obsessive compulsive disorder, autism spectrum disorders, substance dependence and chronic pain conditions
ترجمه متن:
شواهدی برای استفاده از آر تی ام اس برای درمان اسکیزوفرنی وجود دارد، اما میزان تاثیر آن در مقایسه با افسردگی کمتر است. rTMS بیشتر برای استفاده در طیف وسیعی از اختلالات دیگر مانند اختلال استرس پس از سانحه، اختلال وسواس فکری جبری، اختلالات طیف اوتیسم، وابستگی به مواد و شرایط درد مزمن مورد بررسی قرار گرفته است.

ranzcp

نمی‌دونی درمان با آر تی ام اس برات مناسبه یا نه؟

همین حالا با متخصص مشورت کن.

چه افرادی نباید از دستگاه rtms استفاده کنند؟

افراد زیر نباید از درمان با آر تی ام اس استفاده کنند:

• افراد با ضربان ضعیف قلب یا ناهنجاری‌های قلبی
• افراد با آنوریسم مغزی یا فلزات در داخل مغز
• افراد دچار صرع یا تشنج
• کسانی که سابقه سکته مغزی دارند.
• سابقه جراحی مغزی
• زنان باردار
• اختلالات روانی شدید
• افراد با عینک‌، ایمپلنت‌ یا سایر وسایل فلزی در بدن

مزایای درمان افسردگی با rTMS

از مزایای درمان افسردگی با آر تی ام اس می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1. درمان افسردگی ناشی از انواع اختلالات خلقی مانند افسردگی اساسی
2. روش غیرتهاجمی که نیازی به جراحی یا هیچ گونه ورود به بدن ندارد.
3. عدم نیاز به بستری شدن: بیماران می توانند این درمان را به صورت سرپایی و طی جلسات ۲۰-۴۰ دقیقه‌ای دریافت کنند.
4. بهبود عملکرد شناختی
5. قابلیت تکرار در صورت لزوم
6. عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی

مشکلات ناشی از افسردگی اذیتت میکنه؟ همین حالا از متخصص کمک بگیر.

نحوه کار دستگاه آر تی ام اس

دستگاه RTMS شامل یک سیم پیچ است که با عبور جریان الکتریکی از آن، میدان مغناطیسی قوی تولید می‌کند. این میدان مغناطیسی پالسی از طریق جمجمه به داخل مغز نفوذ کرده و جریان الکتریکی را در آن القا می‌کند. جریان الکتریکی القا شده در مغز، باعث تحریک موضعی و کنترل شده ناحیه‌ای از مغز می‌شود. به منظور تاثیر بیشتر، پالس‌های مغناطیسی به صورت تکراری (Repetitive) به مغز اعمال می‌شوند.

این تحریکات موضعی و تکراری، باعث ایجاد تغییرات عملکردی و ساختاری در مغز شده که می‌تواند اثرات درمانی داشته باشد. آر تی ام اس برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات وسواس فکری-عملی استفاده می‌شود.

آمادگی برای انجام آر تی ام اس

قبل از شروع درمان، پزشک معالج باید سابقه پزشکی بیمار و آمادگی او برای این درمان را ارزیابی کند. بیمار باید هرگونه وسیله فلزی مانند پیس‌میکر، کلیپس آنوریسم، ایمپلنت‌های شنوایی و دیگر وسایل فلزی را از بدن خود بردارد. بیمار باید لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک ارائه دهد تا تداخلات احتمالی آنها با درمان RTMS بررسی شود. بیمار باید آمادگی روانی لازم برای انجام این درمان را داشته باشد و نگرانی‌های خود را با پزشک در میان بگذارد.

مراقبت های لازم بعد از آر تی ام اس

هرچند درمان بیماری‌های روانی با دستگاه آر تی ام اس، تکنیک غیرتهاجمی و امنی است، اما رعایت مراقبت‌های لازم بعد از آر تی ام اس، اهمیت زیادی دارد که نه تنها باعث تسریع روند بهبودی شده، بلکه احتمال بروز عوارض جانبی احتمالی ناشی از کار با این دستگاه را هم به‌حداقل می‌رساند. این تکنیک، رویکرد سرپایی است که نیازی به بستری شدن ندارد، اما بیمار باید بعد از هر جلسه درمان به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه استراحت کند تا از هرگونه عوارض جانبی پیشگیری شود.

در روزهای بین جلسات درمانی نیز نیاز به استراحت بیشتری دارد. روز جلسه درمان، انجام فعالیت‌های سنگین جسمی و فیزیکی مانند ورزش توصیه نمی‌شود. بیمار باید به تدریج و با توجه به توصیه پزشک، فعالیت‌های خود را افزایش دهد. رژیم غذایی سالم و متعادل و مصرف مکمل‌های غذایی زیر نظر پزشک نیز باید بعد از آر تی ام اس رعایت شوند. بیمار باید خواب کافی داشته باشد و در صورت وجود مشکل در خواب، باید با پزشک مشورت کند.

محل تحریک مغناطیسی ممکن است کمی قرمز و متورم باشد که طبیعی است، بنابراین باید از محل تحریک مراقبت کند و در صورت وجود هرگونه عارضه پوستی با پزشک تماس بگیرد.

عوارض دستگاه آر تی ام اس

برخی عوارض جانبی دستگاه آر تی ام اس عبارتند از:

1. تشنج به‌خصوص در صورت استفاده از شدت پالس بالا
2. سردرد خفیف و گذرا
3. ناراحتی در ناحیه تحریک
4. قرمزی، درد و تورم محدود در ناحیه تحریک مغناطیسی
5. حساسیت صوتی به صداهای ناشی از دستگاه
6. تغییرات خفیف در خلق و خو یا افسردگی
7. احساس خستگی و خواب آلودگی
8. عوارضی مانند سرگیجه، تهوع و اختلال در شنوایی

متن انگلیسی:
Side effects are generally mild to moderate and improve shortly after a session. Side effects decrease over time with more sessions. Side effects may include: Scalp discomfort and pain. Headache. Tingling, spasms or twitching of facial muscles. Lightheadedness
ترجمه متن:
عوارض جانبی معمولاً خفیف تا متوسط ​​هستند و مدت کوتاهی پس از یک جلسه بهبود می‌یابند. عوارض جانبی در طول زمان با جلسات بیشتر کاهش می‌یابد. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد: ناراحتی و درد پوست سر، سردرد، سوزن سوزن شدن، اسپاسم یا انقباض عضلات صورت و سبکی سر.

mayoclinic

عوارض درمان افسردگی با rTMS

سردرد شایع‌ترین عارضه جانبی درمان با RTMS است که معمولا خفیف و گذرا است. این سردردها عمدتا خود به خود بهبود پیدا می‌کنند یا با مصرف داروهای مسکن قابل کنترل هستند. دیگر عوارض درمان افسردگی با آر تی ام اس عبارتند از:

عارضه	توضیحات
خستگی یا سرگیجه	برخی بیماران ممکن است پس از جلسات درمان، احساس خستگی یا سرگیجه داشته باشند، اما این عوارض معمولا موقتی و خفیف هستند.
تشنج	در بسیار نادر موارد (کمتر از ۱ در ۳۰,۰۰۰ مورد) درمان با این دستگاه باعث ایجاد تشنج می‌شود، به خصوص در بیمارانی که سابقه تشنج دارند.
تغییرات ملایم در شنوایی	در برخی بیماران بعد از درمان شاهد هستیم که صدای وزوز در گوش دارند یا شنوایی‌شان کاهش می‌یابد.
علائم پوستی محل انجام	قرمزی، درد و تورم محدود در محل گذاشتن دستگاه از دیگر عوارض جانبی است.

عوارض درمان افسردگی با آر تی ام اس

در مجموع، عوارض جانبی rTMS معمولا خفیف و قابل کنترل هستند و نسبت به مزایای احتمالی این درمان در کاهش علائم افسردگی قابل چشم پوشی هستند. با این حال، همیشه توصیه می‌شود که بیماران این موارد را با پزشک معالج خود در میان بگذارند.

هزینه هر جلسه آر تی ام اس چقدر است؟

هزینه هر جلسه درمان با آر تی ام اس بسته به نوع بیماری و تعداد جلسات درمانی مورد نیاز متفاوت خواهد بود. قیمت هر جلسه بین یک و نیم میلیون تا ۳ میلیون تومان است که هر بیمار برای درمان بین ۲۰ تا ۳۰ جلسه نیاز دارد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

دستگاه آر تی ام اس نوعی روش درمانی نوین و غیرتهاجمی است که در سال‌های اخیر به‌عنوان یک گزینه درمانی موثر برای افسردگی مطرح شده است. این روش با استفاده از میدان مغناطیسی تکرارشونده، فعالیت مغز را تحریک می‌کند و به بهبود عملکرد مناطق درگیر در افسردگی کمک می‌کند.

نتایج مطالعات نشان می‌دهد RTMS در درمان افسردگی مزمن و مقاوم به درمان، اثربخشی قابل‌توجهی دارد و به‌طور معمول عوارض جانبی خفیف و گذرایی همچون سردرد، خستگی و ناراحتی موضعی را به همراه دارد. این روش درمانی با قابلیت پذیرش بالا توسط بیماران، می‌تواند جایگزین مناسبی برای درمان‌های دارویی و الکتروشوک در افسردگی محسوب شود.

در عین حال، لازم است بیماران عوارض احتمالی را بشناسند و تحت نظارت روانپزشک یا دکتر روانشناس در طول دوره درمان قرار گیرند. در کل، آر تی ام اس به‌عنوان رویکرد درمانی نوین و امیدبخش در حوزه افسردگی مطرح است که با بهبود روند درمان و کاهش عوارض جانبی، کیفیت زندگی بیماران را ارتقا می‌بخشد. اما آنچه حائز اهمیت است بررسی همه جانبه این روش درمانی است که با کمک تراپیست آنلاین یا ویزیت آنلاین روانپزشک دکترتو به‌راحتی قابل حل است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!